در حال بررسی...سوانح هوایی از تلخ‌ترین رویدادها به شمار می‌روند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب می‌کنند. فارغ از آثار تکان‌دهنده اجتماعی این سوانح، آموزه‌های فنی و عملیاتی از آنها به عنوان عاملی تعیین‌کننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار می‌رود. در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهم‌ترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور می‌شود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمی‌توان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه می‌شود.
در روز شنبه ۹ می ۱۹۸۷، جت مسافربری ایلیوشین ۶۲اِم متعلق به شرکت هواپیمایی لات، فرودگاه ورشو لهستان را به مقصد جان اِف کندی نیویورک ترک کرد. این پرواز بین قاره‌ای به سرانجام نرسید و هواپیمای روسی چهار موتوره ایلیوشین ۶۲، نیم ساعت بعد از ترک فرودگاه ورشو سقوط کرد و تمام ۱۷۲ مسافر و ۱۱ نفر خدمه آن کشته شدند.
پرواز شماره ۵۰۵۵ شرکت لات، در مرحله پایانی اوج‌گیری به ارتفاع ۳۱ هزار پا رسید. دو دقیقه بعد، شفت توربین کم‌فشار موتور شماره دو هواپیما دچار شکستگی شد و در نتیجه، به دیسک توربین آسیب جدی وارد شد. در اثر این نقص مرگبار، قطعات جداشده از موتور به بدنه هواپیما اصابت کرده و در بخش بار شعله آتش زبانه کشید. سامانه کنترل سکان افقی (الویتر) آسیب جدی دید و خلبان مجبور به خاموش کردن موتور شماره یک شد. بلافاصله پس از آن، خدمه پرواز برای کاهش ارتفاع تا سطح ۱۲ هزار پا درخواست مجوز کرد. پس از خاموش کردن موتورهای شماره یک و دو، خلبان به اشتباه تصور می‌کرد که آتش مهار شده‌است.
در حالی‌که خدمه پروازی ایلیوشین۶۲ درخواست فرود در باند فرودگاه مادلین را داشتند، اما بر اساس تحلیل اشتباه از وضعیت و تصور مهار آتش تصمیم گرفتند مسیر خود را به سوی فرودگاه ورشو ادامه دهند. در آخرین مراحل تقرب به فرودگاه ورشو، هواپیما در ارتفاع ۴۵۰۰ پایی با سرعت ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت در حال پرواز بود. خلبان تصمیم گرفت برای نشستن در باند شماره ۳۳ گردش به سمت چپ را آغاز کند که ناگهان کنترل کامل هواپیما را از دست داده و با سرعت ۴۶۵ کیلومتر بر ساعت، در حالی که دماغه هواپیما ۱۲ درجه روبه پایین متمایل بود، در منطقه جنگلی در ۶ کیلومتری فرودگاه ورشو سقوط کرد. پرواز شماره ۵۰۵۵ شرکت لهستانی لات در اثر نقص مرگبار ناشی از جدا شدن سامانه کنترل طولی موتور شماره دو و در نتیجه آسیب دیدن اساسی دیسک توربین، با پایانی تلخ و کشته شدن ۱۸۳ انسان مواجه شد.
اشکال بزرگ دیگر که شرایط را برای خدمه پروازی بسیار دشوار کرده، عدم اطلاع آنها از میزان آسیب وارد شده به موتور شماره دو بود، به این معنا که هیچ نوع هشدار متناسب و به هنگامی در این مورد در کابین هواپیما دریافت نشد. نتایج بررسی سانحه توسط سازمان هواپیمایی کشوری لهستان به روشنی نشان می‌دهد که در صورت اطلاع به‌موقع خدمه پروازی در اولین مراحل بروز نقص در موتور شماره دو، امکان خاموش کردن این موتور در زمان مناسب و جلوگیری از بروز تبعات مرگبار بعدی وجود داشت. هواپیمایی ایلیوشین – ۶۲اِم شرکت لهستانی لات که در این پرواز متلاشی شد، اولین پرواز خود را در سال ۱۹۸۳ انجام داده بود و تا زمان بروز سانحه، در قالب ۱۷۵۲ سیکل نزدیک به ۷ هزار ساعت پروازی را به ثبت رسانده بود. نیروی پیشران این هواپیما توسط ۴ موتور توربوفن روسی دی-۳۰کِی‌یو محصول شرکت سولوویف تامین می‌شود.
منبع:
*برخورد مرگبار جمبوجت با ساختمان مسکونی در آمستردام (سوانح هوایی بخش پنجم)
*خطای هواپیمایی کشوری کامرون در بررسی سانحه ۱۹۹۵ (سوانح هوایی بخش ششم)
*خطای تعمیر در آمریکا، از کار افتادن موتور در نیجریه (سوانح هوایی بخش هفتم)
*نقص فنی مرگبار استارتر موتور توپولوف ۱۵۴ شرکت بایکال (سوانح هوایی بخش هشتم)
*اشتباه در تعمیر محفظه احتراق و آتش‌سوزی بوئینگ ۷۳۷ انگلیس (بخش نهم)
