در حال بررسی...سوانح هوایی از تلخ‌ترین رویدادها به شمار می‌روند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب می‌کنند. فارغ از آثار تکان‌دهنده اجتماعی این سوانح، آموزه‌های فنی و عملیاتی از آن‌ها به عنوان عاملی تعیین‌کننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار می‌رود. در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهم‌ترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور می‌شود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمی‌توان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه می‌شود.
اولین پنجشنبه ماه نوامبر سال ۲۰۱۰، جت مسافربری ایرباس ای۳۸۰-۸۰۰ شرکت هواپیمایی کانتاس، در مسیر پرواز از فرودگاه چانگی سنگاپور به مقصد سیدنی استرالیا دچار سانحه شد و در اثر این سانحه، آسیب اساسی به موتور و بدنه وارد آمد. خوشبختانه این سانحه تلفات جانی در برنداشت و همه ۴۶۹ سرنشین هواپیما جان سالم به در بردند. پرواز شماره ۳۲ شرکت کانتاس در ساعت ۹ و ۵۶ دقیقه صبح، باند شماره ۲۰ فرودگاه چانگی را ترک کرد. لحظاتی بعد و در حالی که هواپیما با سرعت ۴۶۰ کیلومتر بر ساعت در حال اوج‌گیری و عبور از ارتفاع ۷ هزار پایی بود، دو صدای مهیب از موتورهای هواپیما شنیده شد.
در فاصله کوتاهی پس از آن، نشانگرهای موتور شماره دو وقوع یک نقص را نشان دادند. با بالا رفتن درجه حرارت موتور شماره دو، سطح رانش آن تا حالت درجا کاهش یافت و همزمان با آن، خدمه پرواز از مسئول کنترل ترافیک هوایی درخواست فرود اضطراری کردند. بیست دقیقه بعد، خدمه پرواز با حفظ ارتفاع پرواز هواپیما در سطح ۷۵۰۰ پا با دقت چک لیست‌های موجود را با هدف رسیدن به درک مناسبی از وضعیت جاری مرور کردند. نتیجه این بررسی‌ها نشان داد که یک حفره در جداره کناری موتور شماره دو ایجاد شده و به بخشی از بال هواپیما نیز آسیب وارد آمده‌است.
در نهایت، خلبان درخواست کرد که پیش از فرود اضطراری در فرودگاه چانگی، نیم ساعت پرواز گردشی در ارتفاع ثابت انجام دهد. در همین حال، مسئول کنترل ترافیک هوایی فرودگاه جزیره باتام اندونزی که پیام اضطراری پرواز شماره ۳۲ شرکت کانتاس را دریافت کرده بود، گزارشی به مسئول برج مراقبت فرودگاه چانگی داد. پایان این ماجرا دلهره‌آور با فرود اضطراری ایرباس ای۳۸۰ کانتاس‌ایر در فرودگاه چانگی توام بود. مشاهدات میدانی تیم خدمات فرودگاه چانگی حاکی از آن بود که موتور شماره دو در قسمت انتهایی خود دچار آسیب جدی شده و سوخت از بال سمت چپ هواپیما نشت می‌کند. علاوه بر آن، دو تایر هواپیما دچار سوختگی شده و خلبان پس از فرود، موفق به خاموش کردن موتور شماره یک نشد. نزدیک به یک ساعت پس از تخلیه اضطراری مسافران، خدمه پروازی موفق به خاموش کردن موتور شماره یک شدند.
بررسی سانحه توسط سازمان هواپیمایی کشوری سنگاپور نشان داد که آتش گرفتن مخزن روغن موتور منجر به آسیب‌دیدگی جدی دیسک در ناحیه توربین فشار متوسط موتور هواپیما شده‌است. این اشکال در اثر رشد ترک ناشی از خستگی سازه در مخزن روغن شکل گرفته که در نهایت، منجر به وقوع مشکلات اساسی برای پرواز شماره ۳۲ شده‌است. ایرباس ای۳۸۰-۸۰۰ شرکت کانتاس، ۲ سال و ۹ ماه پیش از وقوع این سانحه اولین پرواز خود را انجام داده و تا آن زمان، بیش از ۸۵۰۰ ساعت پروازی را به ثبت رسانده بود.
چهار موتور ترنت ۹۰۰ محصول رولزرویس، نیروی پیشران این هواپیما را تامین می‌کردند. با مشتعل شدن روغن در موتور شماره دو، دمای موتور بالا رفته و در نتیجه دیسک مرحله فشار متوسط توربین از قطعات نگهدارنده خود فاصله گرفته و باز دوران خارج از شرایط زمان‌کاری، بار دینامیکی اضافی به این بخش از موتور وارد شده و در نتیجه حفره‌ای در پوسته موتور شکل گرفته‌است.
* جهت مشاهده ویدئو مربوط به بازسازی این سانحه هوایی در سایت توربینا اینجا کلیک کنید.
منبع:
*معکوس‌کننده رانش موتور، قاتل توپولوف۲۰۴ روسی (سوانح هوایی بخش هجدهم)
*آتش گرفتن موتور ترنت بر فراز اقیانوس اطلس (سوانح هوایی بخش بیستم)
*وامانده در هوا! (سوانح هوایی بخش بیست و یکم)
