موتور توربوفن

موتور توربوفن JT8D، عصاره نیم قرن تجربه پرت‌اندویتنی

بیش از نیم قرن از عرضه نخستین نمونه‌های موتور توربوفن جی‌تی۸دی به بازار هوانوردی جهان می‌گذرد. در این مدت، بیش از ۱۴ هزار و ۷۰۰ دستگاه از نمونه‌های مختلف این موتور تولید و عرضه شده و در مجموع، بیش از ۶۷۰ میلیون ساعت پروازی توسط آن‌ها به ثبت رسیده‌است. در زمان نگارش این متن، نزدیک به ۱۸۰۰ موتور جی‌تی۸دی در شرایط خدمت عملیاتی هستند و پرت‌اندویتنی امیدوار است که برای ۱۰ تا ۱۵ سال دیگر نیز موتور تاریخ‌ساز خود را در خدمت نگه دارد. قدم‌های اولیه برای توسعه موتور جی‌تی۸دی در اواخر دهه ۱۹۵۰ برداشته شد.

پروژه توسعه این موتور توربوفن با گذردهی پایین، بر اساس موتور توربوجت جی۵۲ شکل گرفت. پرت‌اندویتنی موتور جی۵۲ را روی یکی از موشک‌های کروز آمریکا موسوم به هاوندداگ نصب کرد. نمونه اولیه جی‌تی۸دی حاصل افزودن دو طبقه به طبقات کمپرسور و دو طبقه دیگر به بخش کم‌ فشار توربین موتور جی‌۵۲ بود. نمونه پایه جی‌تی۸دی، نیروی پیشرانی بین ۱۴ تا ۱۷ هزار پوند تامین می‌کند، در حالیکه نمونه جی‌تی۸دی-۲۰۰ با نیروی پیشرانی در محدوده ۱۸ تا ۲۱ هزار پوند کار می‌کند.

موتور توربوفن

جت مسافربری سه موتوره بوئینگ ۷۲۷، اولین میزبان موتور جی‌تی۸دی بود. نمونه‌های مختلفی از موتور جی‌تی۸دی روی هواپیماهای اس‌ئی۲۱۰ کاراول، بوئینگ۷۳۷-۱۰۰/۲۰۰، داگلاس دی‌سی-۹، مکدانل داگلاس‌ ام‌دی-۸۰، کاوازاکی سی-۱ و جی‌استارز ئی-۸ (مبتنی بر بوئینگ۷۰۷) نصب شده‌است. پرت‌اندویتنی اولین نمونه عملیاتی جی‌تی۸دی را در سال ۱۹۶۴ با نصب روی یک بوئینگ ۷۲۷ به دنیای هوانوردی عرضه کرد.

خانواده موتورهای جی‌تی۸دی، در هشت نمونه مختلف به بازار عرضه شد. شرکت پرت‌اندویتنی از سال ۱۹۸۰، عرضه نمونه جی‌تی۸دی-۲۰۰ را آغاز کرد. این نمونه، الزامات سازمان هوانوردی فدرال آمریکا برای کاهش سروصدا و آلایندگی محیطی را برآورده می‎‌کرد. موتورهای جی‌تی۸دی به‌عنوان یکی از پرتیراژترین موتورهای هوایی غیرنظامی جهان شناخته می‌شود و توسط بیش از ۳۵۰ کاربر مختلف در اقصی نقاط جهان مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌است.

در مجموع نزدیک به ۴۵۰۰ فروند هواپیمای مختلف به نمونه‌های متنوعی از موتورهای توربوفن خانواده جی‌تی۸دی مجهز شده‌اند. خط تولید موتورهای جی‌تی۸دی در سال ۲۰۰۱ متوقف شد، اما در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، تلاش‌هایی برای راه‌اندازی مجدد آن شکل گرفت.

 

منبع:

Newsroom

 

*موتور JT8D در یک نگاه [فیلم]

*خانواده موتورهای JT8D در یک نگاه

دیدگاه بگذارید

avatar
  مشترک شدن  
اطلاع رسانی