در حال بررسی...بازار موتورهای هوایی غیرنظامی جهان در سال ۲۰۱۹ ویژگی‌های منحصر به فردی داشت. از یک طرف، تقاضا برای تعمیر و بازسازی به بیشترین حد خود رسید و کارگاه‌های تعمیر و بازسازی در نقاط مختلف دنیا بطور شبانه‌‌روزی مشغول پاسخ دادن به نیاز بازار بودند. از طرف دیگر، زمین‌گیر شدن هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷مَکس و تاخیر در عرضه هواپیماهای ایرباس ای۳۲۱نئو، بر تقاضای بازارهای هواپیماهای باریکپیکر تاثیرگذار بود و همچنین مشکلات پیش‌آمده برای موتور ترنت ۱۰۰۰ محصول رولزرویس، حوزه هواپیماهای پهن‌پیکر را تحت تاثیر خود قرار داد.
این مقاله برگردان مطلبی تحلیلی می‌باشد که در کتاب سال موتور ۲۰۲۰، بعنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین مستندات منتشرشده توسط موسسه اویشن ویک درج شده‌است. لازم به تاکید است در زمان تهیه این مطلب همه‌گیری ویروس کوید۱۹ آغاز نشده بود و طبیعتا اعداد و ارقام برای ابعاد و اندازه بازار در سال ۲۰۲۰ بدون درنظر گرفتن تاثیرات قابل‌ملاحظه شیوع این بیماری بر صنعت حمل و نقل هوایی جهان ارائه شده‌است.
بازار موتورهای توربوفن برای هواپیماهای تجاری باریکپیکر عمدتا توسط خانواده سی‌اف‌ام۵۶ و وی۲۵۰۰ قبضه شده‌است. برآوردها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۲۹ هزار موتور توربوفن عملیاتی در این رده فعال هستند که به ازای هر چهار موتور سی‌اف‌ام۵۶، یک موتور وی۲۵۰۰ وجود دارد. علیرغم عرضه گسترده موتورهای نسل آینده تا سال ۲۰۲۹، علیرغم کاهش تعداد موتورهای سی‌اف‌ام۵۶ عملیاتی با نرخ متوسط سالیانه ۴.۴ درصد، انتظار می‌رود تا پیش از پایان دهه ۲۰۲۰، کماکان ۱۹ هزار موتور از این خانواده در خدمت عملیاتی باقی بماند.
بر این اساس، کماکان می‌توان موتور پرتیراژ سی‌اف‌ام۵۶ را به‌عنوان پرجمعیت‌ترین خانواده موتورهای توربوفن غیرنظامی جهان در نظر گرفت و انتظار می‌رود تقاضا برای تعمیر و نگهداری این موتورها در سال ۲۰۲۴ به اوج خود معادل ۱۱.۹ میلیارد دلار برسد. این رقم برای سال ۲۰۲۰ در حدود ۹.۷ میلیارد دلار است، اما در سال ۲۰۲۹، این بازار افت کرده و به حدود ۸.۸ میلیارد دلار خواهد رسید. انتظار می‌رود بخش عمده بازار مذکور در دهه ۲۰۲۰، مربوط به دو موتور سی‌اف‌ام۵۶-۵ و سی‌اف‌ام۵۶-۷ باشد.
موتور وی۲۵۰۰ محصول آی‌ای‌ئی نیز روند مشابهی را دنبال خواهد کرد. تقاضای بازار تعمیر و نگهداری برای این موتور در سال ۲۰۲۰، به ۳.۲ میلیار دلار می‌رسد و با تداوم روند افزایشی در سال ۲۰۲۳، رکورد چهار میلیارد دلار را بر جای می‌گذارد، اما در سال ۲۰۲۹، به حدود ۲.۷ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. در یک دهه پیش‌رو همگام با کاهش تعداد موتورهای سی‌اف‌ام۵۶، نسل جدید موتورهای لیپ بر روی هواپیماهای ایرباس ای۳۲۰ و بوئینگ ۷۳۷ نصب خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود جمعیت خانواده موتورهای لیپ به طور سالانه ۲۰ درصد رشد یابد و از حدود پنج هزار دستگاه در سال ۲۰۲۰ به ۲۷ هزار عدد در سال ۲۰۲۹ برسد. برای موتورهای خانواده پی‌دبلیو۱۰۰۰جی محصول پرت‌اندویتنی، رشد متوسط سالیانه ۱۹ درصد مدنظر است و بر این اساس، تعداد نمونه‌های عملیاتی این موتور از ۲۲۵۰ دستگاه در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۱ هزار عدد در سال ۲۰۲۹ خواهد رسید.
انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۶، تعداد موتورهای عملیاتی لیپ از تعداد موتورهای سی‌اف‌ام۵۶ باقی‌مانده در خدمت پیشی بگیرد و در عین حال خانواده موتورهای پی‌دبلیو۱۰۰۰جی عملیاتی در سال ۲۰۲۴، از تعداد موتورهای وی۲۵۰۰ فعال بیشتر خواهد بود. از آنجایی که قابلیت اطمینان و کیفیت کارکردی موتورهای لیپ و پی‌دبلیو۱۰۰۰جی نسبت به موتورهای توربوفن هم‌رده کنونی به مراتب بهتر است، سال‌ها طول خواهد کشید تا این که جثه بازار تعمیر و نگهداری آنها به مقدار قابل‌توجه از نظر مالی برسد.
برآوردها نشان می‌دهد که ارزش بازار تعمیر و نگهداری موتورهای خانواده لیپ تا سال ۲۰۲۶، کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار خواهد بود، اما پس از آن با روندی افزایشی به حدود سه میلیارد دلار در سال ۲۰۲۹ خواهد رسید. در عین حال، موتورهای خانواده پی‌دبلیو۱۰۰۰جی که بر روی تعداد متنوع‌تری از هواپیماها نصب و زودتر وارد خدمت عملیاتی شده‌اند، مسیر متفاوتی را دنبال خواهد کرد. انتظار می‌رود بازار تعمیر و نگهداری این موتورها در سال ۲۰۲۶ به ۶۵۰ میلیون دلار برسد که این میزان بیشتر از موتورهای لیپ با تعداد عملیاتی بالاتر خواهد بود و در سال ۲۰۲۹، این بازار به ۳.۲ میلیارد دلار خواهد رسید. در زمان بین دو سال مذکور، میانگین ارزش بازار تعمیر و نگهداری موتورهای پی‌دبلیو۱۰۰۰جی، حدود ۱.۳ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
اگرچه بازار موتورهای توربوفن برای هواپیماهای مسافربری پهن‌پیکر به طور انحصاری در اختیار دو شرکت رولزرویس و بخش هوانوردی جنرال الکتریک می‌باشد، اما تعداد موتورها متنوع‌تر از بازار هواپیماهای باریکپیکر است.با در نظر گرفتن خانواده موتورهای ترنت شرکت رولزرویس، محبوب‌ترین موتور این خانواده نمونه ترنت۷۰۰ در سال ۲۰۲۰ جمعیت عملیاتی معادل ۱۷۰۰ دستگاه خواهد داشت. اگرچه در مورد موتورهای بسیار محبوب سی‌اف‌ام۵۶ انتظار می‌رود نسل موتورهای روزآمد لیپ با استقبال بسیار زیاد از نظر تعداد، جایگاه موتور قبلی را در بازار پر کند، اما در مورد موتور ترنت۷۰۰۰ به‌عنوان نسل جدید موتور ترنت۷۰۰، این روند یکسان نخواهد بود.
ارزیابی‌ها حاکی از آن است که ناوگان ۵۱۴ واحدی موتور ترنت۷۰۰۰ در سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۹ به زحمت به ۹۱۲ واحد می‌رسد، در حالی که در آن سال کماکان بیش از ۱۴۰۰ موتور ترنت ۷۰۰ در وضعیت مناسب پروازی در خدمت باقی خواهد بود. در عین حال موتور ترنت اکس‌دبلیوبی ویژه نصب بر روی جت مسافربری ایرباس ای۳۵۰، از ۹۶۴ واحد در سال ۲۰۲۰ به حدود ۳۱۰۰ واحد در سال ۲۰۲۹ خواهد رسید و در سال ۲۰۲۳، جمعیت آن از موتور ترنت۷۰۰ پیشی خواهد گرفت. در میان این خانواده نمونه ترنت۱۰۰۰ در یک دهه پیش‌رو از ۸۰۰ واحد به ۱۹۰۰ واحد افزایش خواهد یافت.
در میان محصولات جنرال الکتریک، موتور خوش‌آوازه سی‌اف۶ با سه هزار واحد عملیاتی در سال ۲۰۲۰ محبوب‌ترین در میان ناوگان است و بعد از آن، موتور جی‌ئی۹۰ با ۲۴۵۰ واحد و جی‌ئی‌نکس با دو هزار واحد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در سال ۲۰۲۹ انتظار می‌رود ۴۰۰ واحد جی‌ئی‌نکس در خدمت عملیاتی باشند و تعداد موتورهای جی‌ئی۹۰ عملیاتی ۲۳۰۰ واحد، موتورهای سی‌اف۶ حدود ۱۹۰۰ واحد و موتورهای جی‌ئی۹اکس ۱۴۰۰ خواهد بود.
انتظار می‌رود ارزش بازار تعمیر، بازسازی و نگهداری موتورهای توربوفن هواپیماهای مسافربری پهن‌پیکر در سال ۲۰۲۰، هفده میلیارد دلار باشد و این رقم در سال ۲۰۲۹ به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد ارزش کل این بازار در بازه زمانی بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۹، نزدیک به ۱۶۵ میلیارد دلار خواهد بود. موتور جی‌ئی۹۰ پیشتاز بازار تعمیر و نگهداری در موتورهای هواپیماهای پهن‌پیکر است و در سال ۲۰۲۰، تقاضا برای آن حدود ۴.۴ میلیار دلار است و تا سال ۲۰۲۹ این بازار به شش میلیارد دلار خواهد رسید.
بازار تعمیر و نگهداری موتور ترنت۷۰۰ در سال ۲۰۲۰ حدود ۳.۱ میلیارد دلار است و ده سال بعد بدون تغییر قابل ملاحظه‌ای به سه میلیارد دلار خواهد رسید. وضعیت برای خانواده موتورهای سی‌اف۶ متفاوت است و ارزش بازار آن در یک دهه آینده از ۲.۸ میلیارد دلار کنونی به ۱.۳ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. ارزش بازار خدمات تعمیر، بازسازی و نگهداری موتور جی‌ئی‌نکس در سال ۲۰۲۰، حدود ۱.۹ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۹ نزدیک به ۴.۷ میلیارد دلار خواهد بود. ارزش این بازار برای موتور ترنت اکس‌دبلیوبی نیز تا سال ۲۰۲۹ به ۳.۷ میلیارد دلار خواهد رسید. وضعیت برای موتورهای توربوپراپ مقداری متفاوت است. خانواده موتورهای پی‌دبلیو۱۰۰ محصول پرت‌اندویتنی با ناوگان عملیاتی ۴۹۰۰ دستگاه در سال ۲۰۲۰، بازاری معادل ۱.۴ میلیارد دلار برای خدمات تعمیر، بازسازی و نگهداری را به خود اختصاص داده‌اند.
تا سال ۲۰۲۹، تعداد نمونه‌های عملیاتی این خانواده به ۵۳۰۰ دستگاه می‌رسد و ارزش بازار تعمیر و نگهداری آن ۱.۷ میلیارد دلار برآورد شده‌است. همان نقشی را که موتور پی‌دبلیو۱۰۰۰ در ناوگان هواپیماهای توربوپراپ منطقه‌ای ایفا می‌کند، موتور توربوفن کوچک سی‌اف۳۴ برای جت‌های تجاری و منطقه‌ای دارد. این موتور بر روی خانواده هواپیمای امبرائر نصب شده‌است. ارزش بازار خدمات تعمیر، بازسازی و نگهداری موتور سی‌اف۳۴ معادل ۱.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ است که با روندی افزایشی تا سال ۲۰۲۳ به دو میلیارد دلار می‌رسد و نهایتا در سال ۲۰۲۹، با کاهش معادل ۱.۴ میلیارد دلار خواهد بود. این در حالی است که تعداد نمونه‌های عملیاتی این موتور از ۵۹۰۰ واحد در سال ۲۰۲۰ به ۴۸۰۰ واحد در سال ۲۰۲۹ خواهد رسید.
منبع:
Engine Yearbook 2020, Aviation Week Network’s Annual Publication –
*توزیع جغرافیایی بازار موتورهای هوایی غیرنظامی
*آمار موتورهای هوایی غیرنظامی فعال جهان در سال ۲۰۱۷
