سیافام56 با نام نظامی اِف108 شامل خانوادهای از موتورهای توربوفن دو محوره با نسبت کنارگذر بالا میباشد که هم کاربردهای تجاری دارند و هم نظامی. طیف محصولات سیافام56، محدوده نیروی پیشران بین حدود 18000 تا 34000 پوند را پوشش میدهند. از سال 2015، تنها موتورهای سیاِفاِم56-5بی (مورداستفاده در هواپیمای ایرباس320سِئو) و موتور سیاِفاِم56-7بی (مورداستفاده در هواپیمای بوئینگ 777 اِنجی) هنوز در خط تولید هستند.
سیاِفاِم56-5بی
نامگذاری شرکت سیاِفاِم اینترنشنال و محصول سیاِفاِم56 با ترکیب نامهای دو موتور تجاری از دو شرکت مادر یعنی سیاِف6 از جنرال الکتریک (از آمریکا) و اِم56 از اسنِکما (یا سافران از فرانسه) شکل گرفتهاست. اسنِکما توربین فشار پایین را تولید کرده که فن موتور سیافام56 را به حرکت در میآورد. فن را هم شرکت سافران (نام جدید شرکت اسنِکما) تولید کردهاست. اما شرکت جنرال الکتریک هسته موتور را ارائه کرده که برگرفته از موتور توربوفن اِف101 (موتور هواپیمای بمب افکن بی1 لَنسِر) میباشد.
موتور اِف101-جیئی-102
| سازنده | جنرال الکتریک |
| سال تولید | 1983 |
| کاربرد | بی-1بی، لاکهید یو2/تیآر-1؟ |
| ترکیببندی | دو محوره، 2/-/1/9/-/2 |
| قطر فن | 1.135 متر، 44.7 اینچ |
| قطر موتور | 1.402 متر، 55.2 اینچ |
| طول | 4.59 متر، 180.7 اینچ |
| وزن | 2018 کیلوگرم، 4449 پاوند |
| شرایط سطح دریا | |
| نیروی پیشران | 77355 نیوتن، 17390 پاوند |
| نیروی پیشران با پسسوز | 136916 نیوتن، 30780 پاوند |
| مصرف سوخت ویژه | 10–5×1.59 کیلوگرم بر ثانیه بر نیوتن |
| مصرف سوخت ویژه با پسسوز | 10–5×6.97 کیلوگرم بر ثانیه بر نیوتن |
| دبی | 161.5 کیلوگرم بر ثانیه |
| نسبت کنار گذر | 1.91 |
| نسبت فشار فن | 2.31 |
| نسبت فشار کل | 26.8 |
| دمای خروجی توربین | 1672 درجه کلوین |
موتور اِف101، در ابتدا به منظور برنامه هواپیمای راهبردی پیشرفته آمریکا یعنی بی-1اِی توسعه یافت و چهار فروند از این هواپیما که در طول برنامه توسعه ساخته شدند را بین سال های 1970 تا 1981 به پرواز درآورد. این موتور، اولین موتور جیئی در کلاس 30 هزار پاوند بود که پسسوز داشت. اگرچه برنامه تولید بی-1اِی در سال 1977 خاتمه یافت، اما بعداً برنامه تولید 100 فروند بی-1بی منجر به قرارداد جیئی برای توسعه موتورهای توربوفن اِف101-102 گردید.
اولین نمونه این موتور که ویرایش ارتقاءیافتهای از موتور قبلی بود، در سال 1983 تحویل شد و برنامه تستهای هواپیما، از سال 1984 آغاز گردید. نیروی هوایی آمریکا، اولین هواپیما را در سال 1985 تحویل گرفت و آخرین موتور از مجموع 469 موتور در دسامبر 1987 تولید شد.
لازم به توضیح است که موتورهای اِف110 و اِف118 هم با استفاده از هسته همان موتور و اضافه کردن سامانه فشار پایین جدید برای برآوردن الزامات هواپیمای موردنظر ساخته شدند. موتور اِف110-جیئی-129، امروزه یک از توانمندترین موتورها است که قابلیتاطمینان بالایی را فراهم کردهاست.
آخرین موتور این خانواده، اِف110جیئی-132 است. نیروی هوایی آمریکا در سال 1979، هواپیمای سیاِفاِم56-2بی را برای جایگزینی با موتور پرتاندویتنی تیاِف33 (جِیتی3دی) که در هواپیمای بوئینگ کِیسی-135 استفاده میشد، انتخاب کرد. موتورهای سیاِفاِم در برخاست هواپیما عملکرد بهتری داشتند و با بازدهی بهتر مصرف سوخت، توان بیشتری فراهم میکردند.
منابع:
Elodie Roux-2007 –
POWERWEB –
*خانواده موتورهای CFM56 در یک نگاه
*موتور هوایی CFM56 در گذر زمان
