در حالی که بوئینگ و ایرباس بیشتر توجه و انتقاد رسانههای فعال در حوزه صنعت حملونقل هوایی را به خود جلب کردهاند، به نظر میرسد سازندگان موتور کمتر از سهم خود زیر آماج این حملات بودهاند. طی چند سال گذشته، هر یک از چهار تولیدکننده اصلی موتورهای هوایی، مشکلات خدمات و قابلیت اطمینان قابلتوجهی داشتهاند که منجر به خارجکردن هواپیماها از خدمت عملیاتی و زمینگیرشدن آنها شدهاست.
با وجود اینکه موتورها عملکرد خوبی داشتهاند، اما آنها مدت زمان عملیاتی که انتظار میرود را ندارند، وضعیتی که با مشکلات زنجیره تامین و کمبود قطعات تشدید شدهاست. در این مقاله به موقعیت تولیدکنندگان و چگونگی روبروشدن آنها با سفارشهای جدید پرداخته میشود.
هر ماه تعداد سفارشهای قطعی ایرباس، بوئینگ و امبرائر بیشتر میشود. در پایان ژوئیه، این سه شرکت مجموعا برای 15،102 فروند هواپیمای مسافربری سفارش دریافت کردند که این تعداد شامل 12،766 هواپیمای باریکپیکر و 2،336 هواپیمای پهنپیکر بودند.
فارغ از روند فناوری پیشرانش در آینده، برای تحویل همه این هواپیماها بدون احتساب قطعات یدکی یا جایگزین، به 30،204 دستگاه موتور جدید نیاز است. موتورهای کوچکتر مانند موتور لیپ شرکت CFM اینترنشنال و موتور توربوفن دندهای پرتاندویتنی بیشترین تقاضا را خواهند داشت، اما درآمدهای هنگفت بابت موتورهای بزرگ ساختهشده عاید جنرال الکتریک و رولزرویس میشود.
ببینید: “پیشتازان موتورهای هوایی غیرنظامی جهان“
علیرغم وجود مشکلات در طول عمر موتور و زمان عملیاتی آنها، سفارشهای جدید به ویژه در نمایشگاه بینالمللی هوایی فارنبرو در ماه ژوئیه به شدت و به سرعت دریافت شدند. این یک واقعیت جالب است که از یک طرف یک شرکت هواپیمایی میتواند از یک تولیدکننده اصلی خسارت بگیرد و در عین حال یک سفارش چند میلیون دلاری برای موتورهای جدید از همان نوع امضا کند.
شرکتCFM اینترنشنال که در سال 1974 تاسیس شد، حاصل سرمایهگذاری مشترک بین بخش هوانوردی جنرال الکتریک و سافران است. این شرکت تولیدکننده موتورهای خانواده لیپ است که نیروی پیشران خانواده هواپیماهای ایرباس ای320نئو، بوئینگ 737مکس و هواپیمای باریکپیکر چینی کومک C919 را تامین میکند.
موتورهای هوایی غیرنظامی
موتور لیپ محصول CFM اینترنشنال، در سال 2016 وارد خدمت عملیاتی شد و از آن زمان تاکنون بیش از 50 میلیون ساعت پروازی و 25 میلیون سیکل پروازی را با 160 کاربر در سراسر جهان ثبت کردهاست. موتور لیپ مانند دیگر رقبای خود، دارای برخی مشکلات مربوط به ورود به خدمت عملیاتی و دوام بود، اما به دلیل شاپ ویزیتهای تعمیر و نگهداری، این مشکلات تا حد زیادی برطرف شدهاست.
بنابر اعلام جنرال الکتریک، یکی از مهمترین ویژگیهای موتور لیپ، پایداری طراحی است. این موتور یکی از موفقترین محصولات شرکت CFM اینترنشنال است که مشکلات مربوط به مشتریان را کاهش دادهاست. شرکت CFM اینترنشنال مشکلات مرتبط با افزایش خدمات تعمیر و نگهداری و مراجعه زودهنگام موتور به مراکز تعمیر و نگهداری را حل کرده و در نتیجه میزان ارائه این خدمات را تا 55 درصد کاهش دادهاست.
این شرکت در سال جاری، طراحی پره توربین پرفشار بهبودیافتهای را معرفی کرده که برداشتن زودهنگام موتور از هواپیما، به ویژه در محیطهای گرم و با شرایط سخت را به حداقل میرساند. موتورهای لیپ-1ای در حال حاضر به یک سامانه هوادهی معکوس نیز مجهز شدهاند که لزوم جایگزینی نازل سوخت را به دلیل تجمع رسوب کربن کاهش داده یا از بین میبرد.
هشت هزار موتور لیپ تحویل دادهشده، الزامات کاهش سوخت و آلایندهها را برآورده کردهاست. شرکت CFM اینترنشنال در ژانویه سال جاری، سفارشهای قابلتوجهی از جمله از شرکت ایزیجت برای بیش از 300 دستگاه موتور لیپ-1ای برای نصب بر روی هواپیماهای ایرباس ای320نئو و از آکاسا ایر برای بیش از 300 موتور لیپ-1بی برای نصب بر روی هواپیماهای بوئینگ 737مکس دریافت کردهاست.
علاوه بر آن، در ماه ژوئیه، شرکت CFM اینترنشنال سفارشهایی را از اجارهدهندههای هواپیما شامل شرکت آولون برای 150 موتور لیپ-1ای، شرکت نوردیک برای 10 موتور لیپ-1ای و شرکت مک کوایر برای 40 موتور لیپ-1بی دریافت کرد. شرکت CFM اینترنشنال بیش از 10 هزار سفارش قطعی موتور در کنار موتورهای لیپ دارد که در حال حاضر نیروی پیشران بیش از 3300 هواپیما را تامین میکنند.
همچنین در ماه ژوئیه، موتور لیپ شرکت CFM اینترنشنال، گواهینامه آژانس ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا یاسا را برای نصب بر روی هواپیمای A321XLR، نوع دوربرد خانواده ای320نئو، دریافت کرد. تا به امروز 11 شرکت هواپیمایی، موتورهای لیپ را برای بیش از 190 فروند هواپیمای A321XLR انتخاب کردهاند. هواپیمای A321XLR، پنجمین عضو از خانواده ای320نئو است که نیروی پیشران آن توسط موتورهای لیپ تامین میشود.
زمانی که محدودیتهای سفر پس از کووید19 کاهش یافت، عموما بخش پروازهای دوربرد بود که دیرتر به شرایط عادی برگشت و بطور قابلتوجهی باعث کاهش درآمد جنرال الکتریک و رولزرویس شد. مشکلات بوئینگ بی787 دریملاینر و وقفه کار بر روی 777اکس جدید نیز باعث شد که شرایط برای جنرال الکتریک بدتر شود، اما به نظر میرسد که اکنون در مورد موتورهای GEnx و GE9X اوضاع به حالت گذشته برگشتهاست.
برخی از کاربران اولیه هواپیماهای بوئینگ بی787، مانند ایر نیوزلند، با مشکلات جدی در رابطه با عملیاتیشدن موتورهای رولزرویس ترنت مواجه شدند و همین امر باعث شده که برخی از سفارشها برای دریملاینر جدید به موتور GEnx تغییر کنند.
خانواده موتورهای GEnx از زمان راهاندازی در سال 2011، بیش از 56 میلیون ساعت پرواز را ثبت کردهاند و بیش از 3 هزار دستگاه از آنها در خدمت عملیاتی هستند. موتور GEnx-1B از هر سه بوئینگ بی787، نیروی پیشران دو فروند آنها را تامین میکند و مانند تمام موتورهای جنرال الکتریک میتواند با سوخت پایدار هوانوردی کار کند.
شرکت جنرال الکتریک، در ژوئیه سال جاری، در نمایشگاه هوایی فارنبرو با ثبت سفارش از خطوط هوایی ژاپن به موفقیت بزرگی دست یافت. خطوط هوایی ژاپن موسوم به JAL که مشتری اولیه موتور GEnx بود، تعداد 20 فروند هواپیمای بوئینگ 787-9 دریملاینر سفارش داده که موتورهای GEnx-1B نیروی پیشران آنها را تامین میکنند.
خطوط هوایی ژاپن، در ناوگان هوایی خود 53 بوئینگ بی787 را دارد که نیروی پیشران آنها توسط موتور GEnx تامین میشود. شرکت تایوانی Eva Air، دارای 15 فروند بوئینگ بی787 با موتور GEnx است و چهار فروند دیگر نیز با این موتورها سفارش دادهاست. بریتیش ایرویز شش فروند بی787 جدید برای اولین بار با موتور GEnx سفارش دادهاست. بریتیش ایرویز قبلا از موتور رولزرویس ترنت استفاده میکرد.
در حالی که فرآیند دریافت گواهینامه بوئینگ 777اکس اکنون به آرامی در حال انجام است، موتور GE90 همچنان در بین کاربران هواپیماهای باربری مانند 777-00ER، 777-200LR و 777F محبوب است. در نمایشگاه هوایی فارنبرو، جنرال الکتریک همچنین از شرکت هوایی نشنال و ترکیش ایرلاینز سفارشاتی برای موتورهای GE90 برای تامین نیروی پیشران هواپیماهای باری 777اف دریافت کردهاست.
جنرال الکتریک همچنین سفارش 16 موتور GE9X از خطوط هوایی اتیوپی را دریافت کرده که نیروی پیشران هواپیماهای بوئینگ 777اکس این شرکت را تامین میکنند. موتور GE9X موتور انحصاری برای هواپیمای 777اکس است. این موتور انتشار ناکس را کاهش داده و کمصداترین موتور جنرال الکتریک به ازای هر پاوند نیروی پیشران است که تاکنون تولید شدهاست.
در حالی که هر یک از سازندگان موتور مشکلات مربوط به ورود به خدمت عملیاتی را داشتهاند، پرتاندویتنی و موتور توربوفن دندهای آن در حال حاضر در کانون توجه هستند. موتور توربوفن دندهای این شرکت از نظر بهبود عملکرد، کاهش انتشار آلایندگی کربن و سطح سروصدا یک تغییردهنده بازی بوده، اما برخی از آنها زمان زیادی غیرعملیاتی باقی میمانند.
اخیرا این مشکلات ناشی از پودر فلز است که در ساخت برخی از قطعات موتور توربوفن دندهای استفاده میشود و این امر باعث انجام یک برنامه بازرسی اجباری گسترده میشود. جدا از سایر مسائل مربوط به زنجیره تامین، این بازرسیها منجر به غیرعملیاتیشدن برخی از موتورها برای بیش از 300 روز شدهاست.
در ماه ژوئیه، شرکت پرتاندویتنی نتایج نیمه اول سال 2024 را ارائه کرد. بنابر اعلام این شرکت، توان عملیاتی موتور در تاسیسات تعمیر و نگهداری همچنان در حال بهبود است و ظرفیت کلی با اضافهشدن اخیر دو شاپ جدید به شبکه پشتیبانی موتور توربوفن دندهای افزایش یافتهاست. این شرکت تا پایان سه ماهه دوم، بیش از شش هزار قطعه ساختهشده با پودر فلزی را بازرسی کردهاست.
در نیمه اول 2024، میزان خسارت به مشتریان موتور توربوفن دندهای این شرکت، بالغ بر 200 میلیون دلار بوده و حدود یک سوم ناوگان جهانی با استفاده از این موتورها زمینگیر شدهاند. اوایل سال جاری شرکت پرتاندویتنی اعلام کرد که فراخوان به این معنی است که بطور متوسط 350 هواپیمای خانواده ای320نئو در هر زمان مشخصی بین سالهای 2024 تا 2026 از خدمت خارج خواهند شد.
در حالی که برخی از خطوط هوایی با موتورهای توربوفن دندهای خود با مشکل مواجه هستند، برخی دیگر در حال سفارش این موتورها برای هواپیماهای جدید هستند. بین آغاز سال جاری تا پایان ژوئیه، شرکت پرتاندویتنی سفارشهایی را برای بیش از 950 موتور توربوفن دندهای دریافت کردهاست.
خطوط هوایی و اجارهدهندگانی که سفارشهای موتورهای توربوفن دندهای را دادهاند شامل شرکت آولون، بریز ایرویز، Cebu Pacific، Icelandair، JetSMART، Mexicana، SKY Airline، SMBC و Vietjet هستند. آولون موتورهای توربوفن دندهای را برای تامین نیروی پیشران 80 هواپیمای خانواده ای320نئو انتخاب کرده که یکی از بزرگترین سفارشهای پرتاندویتنی از یک اجارهدهنده است.
شرکت هواپیمایی فیلیپین Cebu Pacific، تفاهمنامهای را برای خرید 152 فروند هواپیمای ایرباس ای321نئو امضا کرده و موتورهای توربوفن دندهای را برای نصب بر روی این هواپیماهای جدید انتخاب کردهاست. پرتاندویتنی همچنین قراردادی را با Air Niugini پاپوآ گینه نو برای موتورهای توربوفن دندهای برای تامین نیروی پیشران 11 هواپیمای جدید ایرباس ای220 نهایی کردهاست.
در نیمه اول سال 2024، بخش هوایی رولزرویس درآمدی معادل 4.1 میلیارد پوند (5.2 میلیارد دلار) و سود ناخالص 740 میلیون پوند (947 میلیون دلار) داشتهاست. پس از سالها زیان و بازسازی، به نظر میرسد که کسبوکار این شرکت دوباره روی پای خود قرار گرفته، اگرچه همه مشکلات موتور ترنت تمام نشدهاند.
اخیرا در ماه مارس، ایر نیوزلند پرواز هواپیمای بوئینگ بی787 خود بین اوکلند و شیکاگو را به دلیل چالشهای مداوم در رابطه با قابلیتاطمینان و در دسترس بودن موتورهای رولزرویس ترنت 1000 متوقف کرد. این اتفاق به دنبال تعلیق پروازها به سئول کره جنوبی بوده که همچنین به مسائل مربوط به ترنت نسبت داده شدهاست.
ببینید: “سهم بازار غولهای موتورهای هوایی غیرنظامی در سال ۲۰۲۰“
ایر نیوزلند اعلام کرد که رولزرویس قادر به تامین قطعات یدکی یا موتورهای جایگزین برای آن نیست و سه فروند بوئینگ بی787 دریملاینر آنها زمینگیر شدهاند. موتورها باید بعد از 750 تا 800 سیکل از رده عملیاتی خارج شوند، این در حالی است که زمان مورد انتظار عملیاتی آنها هزار سیکل است.
علیرغم سالها مشکلات و ادعای جبران خسارت، رولزرویس در حال جمعآوری سفارشها برای موتورهای با ارزش بالا، بهویژه موتورهای نصبشده بر روی ایرباس ای350 و ای330نئو است. در آوریل، رولزرویس با شرکت هندی ایندیگو، قراردادی برای نصب 60 موتور ترنت XWB-84 برای نصب بر روی هواپیماهای پهنپیکر ایرباس A350-900 امضا کرد.
نمایشگاه هوایی فارنبرو همچنین برای رولزرویس موفقیتآمیز بود. در این نمایشگاه، رولزرویس دریافت پنج سفارش برای موتورهای هواپیماهای پهنپیکر شامل دو سفارش برای ایرباس ای350 و سه سفارش برای هواپیماهای ای330نئو را تایید کرد. خطوط هوایی ژاپن نیز موتورهای ترنت XWB را برای نصب بر روی 20 فروند هواپیمای ایرباس A350-900 جدید خود سفارش داد. علاوه بر آن، رولزرویس سفارشهایی از شرکت Abra Group، شرکت هلدینگ Avianca و GOL برای موتورهای XWB برای تامین نیروی پیشران پنج فروند ایرباس A350-900 دریافت کردهاست.
رولزرویس همچنین سفارش از سوی ویتجت برای 40 موتور ترنت 7000 برای نصب بر روی ای330نئو جدید را تایید کرد. ویرجین آتلانتیک هواپیماهای ای330نئو را سفارش داده و از آنجایی که ترنت 7000 تنها گزینه موتور برای نصب بر روی این هواپیما است، مقرر شد نیروی پیشران این 14 هواپیمای جدید که در سال 2027 به خدمت عملیاتی خواهند پیوست، توسط این موتورها تامین شود.
رولزرویس بیش از 1.28 میلیارد دلار برای افزایش دوام موتورهای ساخت خود سرمایهگذاری کرده تا پیشرفتهای بیشتری در خانواده موتورهای ترنت حاصل شود. برای خانواده موتور ترنت 7000، بسته ارتقا رولزرویس شامل بیش از دو برابرشدن زمان عملیاتی و بسته ارتقا دوم افزایش عمر بخش داغ تا 30 درصد است.
منبع:
