یکی از قدیمیترین نیروگاههای روسیه
نیروگاه سِرِدنواورالسک یکی از قدیمیترین نیروگاههای روسیه به شمار میرود. این نیروگاه در منطقه سوِردلووسکی واقع شدهاست. اولین توربوژنراتور آن در 6 ژانویه 1936 با ظرفیت 50 مگاوات راهاندازی شد. علاوه بر آن، نیروگاه مذکور، بعنوان یکی از قدیمیترین نیروگاههای روسیه، بدون مشارکت متخصصان خارجی طراحی و ساخته شد.
تا سال 2018، این نیروگاه بعنوان یکی از بزرگترین منابع تامین گرما در منطقه اِسوِردلووسک، حدود 30 درصد از انرژی گرمایی و آب گرم مصرفی یکاترینبورگ و حدود 100 درصد از نیازهای شهرهای اطراف آن را تأمین میکرد. سهم تولید برق سِرِدنواورالسک در سیستم انرژی منطقه اِسوِردلووسک، حدود 10 درصد است. این نیروگاه از زمان راهاندازی آن، بیش از 400 میلیارد کیلووات ساعت برق و بیش از 200 میلیون گیگاکالری گرما تولید کردهاست.
در اواخر ماه اوت 1930، تصمیم به ساخت نیروگاه سِرِدنواورالسک گرفته شد که قرار بود کمبود انرژی منطقه اورال را پوشش دهد. در اکتبر 1930، اولین متخصصان شامل طراحان، نقشهبرداران، زمینشناسان در این منطقه کار خود را آغاز کردند. ساخت نیروگاه در سال 1931 آغاز شد. از آنجایی که نیروگاههای حرارتی به آب نیاز داشتند، یکی از دلایل انتخاب محل برای ساخت این نیروگاه در وهله اول، وجود دریاچه ایسِت یکی از پرآبترین دریاچهها در اورال بود.
در آن دوره همانند سایر نقاط جهان، ساختوساز بصورت دستی انجام میشد. خیلی از تجربهها بصورت عملی و بعد از چندین مرتبه تلاش بدست آمدند. به عنوان مثال، پی (فونداسیون) اولین ژنراتور، یک سوم متر بیشتر از حد معمول بتنریزی شد، بنابراین به ناچار بصورت دستی و با استفاده از چکش، بتن اضافی برداشته شد.
علاوه بر آن، از آنجا که ایستگاه راهآهن که محل رسیدن کالاها بود، در آن طرف دریاچه قرار داشت، بنابراین لازم بود تا آنها را دوباره بارگیری کنند و در زمستان باید تا 6 کیلومتر از روی یخ عبور میدادند. همچنین یکبار، روتور توربین کمفشار 26 تنی بطور تصادفی سقوط کرد و مجبور شدند تا آن را برای تعمیر به لنینگراد بفرستند. علیرغم مشکلات به وجودآمده شامل تغییر مکرر مدیران ساختوساز، کمبود مصالح و تجهیزات ساختمانی و همچنین فقدان راهآهن، نیروگاه سِرِدنواورالسک به تدریج ساخته شد.
برای سرعت بخشیدن به فرآیند ساختوساز، گروهی از مهندسین مجرب لنینگراد که یکی دیگر از نیروگاههای روسیه موسوم به دوبروف را راهاندازی کرده بودند، به نیروگاه سِرِدنواورالسک فرستاده شدند. در نتیجه در تاریخ 6 ژانویه 1936، اولین توربین 50 مگاواتی که در کارخانه لنینگراد ساخته بودند، راهاندازی شد. این تاریخ بعنوان روز افتتاح رسمی نیروگاه در نظر گرفته میشود. توربین دوم نیز در تاریخ 29 مارس 1937 شروع بکار کرد. مجوز راهاندازی نیروگاه سِرِدنواورالسک در سال 1938 امضا شد و در تاریخ 6 ژوئیه 1939، سومین واحد توربین نیز به بهرهبرداری عملیاتی رسید.
بکارگیری لوکوموبیل در ساخت نیروگاه سِرِدنواورالسک، 1931
در طول سالهای جنگ، نیروگاه سِرِدنواورالسک برق صنایع مختلف از جمله کارخانه واگن اورال را تأمین میکرد. در این کارخانه، یک سوم تانکهای ساختهشده در اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ تولید میشدند. علاوه بر آن، این نیروگاه، برق بسیاری از شرکتهای دفاعی دیگر منطقه اِسوِردلووسک را نیز تامین میکرد.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که تمام برنامههای مربوط به توسعه نیروگاههای روسیه توسط دولت آن کشور، نه تنها تحقق یافتند، بلکه از این برنامهها نیز پیشی گرفتند. در اوت 1943، بویلر ششم که از نیروگاه استالینوگورسک برچیده شده بود، در این نیروگاه عملیاتی شد. این نیروگاه بعنوان یکی از قابلاطمینانترین و پیشروترین نیروگاههای منطقه اورال شناخته شد و جوایز متعددی از جمله نشان لنین را در اول آوریل 1945 دریافت کرد.
پس از جنگ، نیروگاه بطور مدام ارتقاء مییافت و ظرفیت آن افزایش داده میشد. تا سال 1949، ساخت مرحله اول آن با ظرفیت 234 مگاوات با 8 بویلر و 5 واحد توربین به پایان رسید. در فاصله سالهای 1950 تا 1953، برای اولین بار در روسیه، اتوماسیون کامل فرآیندهای حرارتی در نیروگاه انجام شد. در سال 1954، مهندسان انرژی سِرِدنواورالسک اولین کسانی در کشور بودند که از ذغالسنگ بعنوان سوخت نیروگاه استفاده کردند. علاوه بر آن، تلاش بسیاری جهت دستیابی به سوخت جدیدی شد که به این منظور تقریبا تمام تجهیزات نیروگاه را بازسازی کردند.
واقعیت جالب دیگر اینکه در اواسط دهه 1960، خط انتقال حرارت اصلی نیروگاه اِسوِردلووسک به طول 26 کیلومتر ساخته شد که حتی در کتاب رکوردهای گینس نیز به چشم میخورد. این خط قابلیت اطمینان تأمین حرارت به ساکنان ورخنایا پیشما و اِسوِردلووسک را به میزان قابلتوجهی افزایش داد و به دلیل حذف چند صد بویلر کوچک که با سوخت جامد کار میکردند، وضعیت محیط زیست در اِسوِردلووسک نیز بسیار بهبود یافت.
از دهه 1960، ساخت مرحله دوم نیروگاه با ظرفیت 238 مگاوات آغاز شد و در 26 دسامبر 1966، با راهاندازی واحد توربین شماره 8 با ظرفیت 38 هزار کیلووات به پایان رسید. از سال 1969، مرحله جدیدی در توسعه نیروگاه آغاز شد و آن نصب قدرتمندترین و بهروزترین سه واحد با توان 300 مگاوات برای هر یک شامل توربینهای کی-300-240 الامزد و بویلرهای تیجیامپی-114 با ظرفیت 950 تن بخار در ساعت در زمان خود بود.
در ادامه، دو واحد از سه واحد راهاندازیشده، برای تأمین برق مصرفکنندگان به واحد گرمایش تبدیل شدند. در سال 2011، بویلر بازیافت حرارتی بخار واحد جدید سیکل ترکیبی به دودکش شماره 4 با ارتفاع 100 متر متصل شد. در سال 1982، سوخت اولین واحد نیروگاه از ذغالسنگ به گاز طبیعی تغییر یافت و مازوت بعنوان سوخت جایگزین آن انتخاب شد. در سال 1993، برای اولین بار در نیروگاهروسیه، بازسازی یک واحد توان 300 مگاواتی با تبدیل آن به واحد گرمایش انجام شد.
امروزه نیروگاه سِرِدنواورالسک بخشی از شرکت اِنِل روسیه است که در سال 2004، در نتیجه اصلاحات سیستم انرژی یکپارچه روسیه ایجاد شدهاست. به نوبه خود، اِنِل روسیه بخشی از گروه بزرگ انرژی بینالمللی اِنِل است که دفتر مرکزی آن در رم واقع شدهاست. تا سال 2018، این شرکت در 34 کشور در 5 قاره جهان نمایندگی دارد.
داراییهایی در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر با ظرفیت کل برق نصبشده حدود 88 گیگاوات، تحت مالکیت و مدیریت این شرکت است. گروه اِنِل برق حدود 72 میلیون خانوار در سراسر جهان را تأمین میکند و مالک بیش از 2.2 میلیون کیلومتر خط انتقال برق است. در حدود 63 هزار نفر در سراسر جهان در این شرکت فعالیت میکنند.
نیروگاه سِرِدنواورالسک از چندین واحد تشکیل شده که واحد اول شامل سه بویلر فشار متوسط، واحد دوم، سه بویلر فشار بالا و سه واحد توربین به ترتیب با ظرفیت 100، 100 و 38 مگاوات، واحد سوم، سه واحد از پارامترهای فوق بحرانی با ظرفیت 310 مگاوات، 300 مگاوات و 300 مگاوات و واحد چهارم، واحد سیکل ترکیبی با ظرفیت 419 مگاوات است. در زمان شوروی، پنج توربین در این نیروگاه فعال بودند. توربینهای شماره 1، 2، 4 توسط کارخانه فلزات لنینگراد با نام استالین، توربین شماره 3 توسط شرکت سوئدی “براون بووری” و توربین شماره 5 توسط شرکت زیمنس-شاکرتورک تولید شدند.
در پایان دهه 60، توربینهای شماره 3 و 4 برچیده شدند. توربین شماره 5 که در تصویر مشخص است، بر اساس توافقنامه جبران خسارت از آلمان وارد نیروگاه شد. این ماشین برق و گرمای رایشتاگ را تامین میکرد. در سال 1947، این توربین از رایشتاگ برچیده شد. در پایان سال 2017، رکورد تولید 210 میلیون گیگاکالری گرما ثبت شد.
برای درک بهتر این مقدار کافی است تصور کنید که این مقدار میتواند گرمای 62 هزار مدرسه را در سال تامین کند. لازم به ذکر است که از زمان شروع اولین واحد توربین (6 ژانویه 1936) این نیروگاه 400 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کردهاست. به عبارت دیگر، این مقدار برای تامین برق یکاترینبورگ به مدت 26 سال یا مسکو و اطراف مسکو به مدت 3 سال کفایت میکرد.
یکی دیگر از تجهیزات نصبشده در این نیروگاه، تجهیزات کاهش سروصدا است. در پایان سال 2017، ده صدا خفه کن در واحد توان شماره 10 و در سال 2018، دوازده صدا خفه کن در واحدهای توان شماره 9 و 11 نصب شدند. این صدا خفه کنها امکان کاهش سروصدای ناشی از بخار خروجی فشار بالا در حین عملیات راهاندازی یا خاموش شدن تجهیزات را فراهم میکنند. از آنجایی که خانههای بسیاری اطراف نیروگاه قرار دارند، این تجهیزات بسیار حائز اهمیت هستند.
در سپتامبر 2008، ساخت واحد جدید سیکل ترکیبی با ظرفیت 410 مگاوات در نیروگاه آغاز شد. در تاریخ 25 ژوئیه 2011، این واحد جدید سیکل ترکیبی به بهرهبرداری عملیاتی رسید. در اول ژانویه 2017، نیروگاه سِرِدنواورالسک توربوژنراتورهای شماره 1، 2، 5 با ظرفیت کلی 78 مگاوات و همچنین بویلرهای شماره 2 و 6 را از رده خارج کرد. در سال 2018، ظرفیت الکتریکی نصبشده به 1578،5 مگاوات و ظرفیت گرمایی به 1327 گیگاکالری رسید.
تجهیزات اصلی واحد سیکل ترکیبی شامل یک توربین بخار برای تولید همزمان گرما و الکتریسیته با ظرفیت الکتریکی 140 مگاوات و تولید شده توسط اسکودا پاور جمهوری چک، یک توربین گاز نسل چهارم تولید جنرال الکتریک با ظرفیت 280 مگاوات و همچنین بویلر از نوع عمودی است. توربین برای دمای 1300 درجه سانتیگراد طراحی شدهاست. با این تجهیزات بهرهوری واحد سیکل ترکیبی به 57 درصد میرسد.
منبع:
*تمدید برنامه بروزرسانی نیروگاههای حرارتی در دستور کار روسیه
*اعلام تغییرات جدید وزارت انرژی روسیه برای شرایط انتخاب پیمانکاران بهسازی نیروگاههای حرارتی
