موتورها سهم بسیار زیادی از هزینه کلی خرید هواپیما و سپس هزینه تعمیر و نگهداری هواپیما در طول عمر آن را به خود اختصاص میدهند. در حالی که هزینه موتور پیستونی هواپیمای سسنا میتواند 40 هزار دلار باشد، هزینه آخرین نمونه موتور توربوفن GE9X حدود 40 میلیون دلار است.
استفاده از دستاوردهای فناورانه برتر در ساخت موتور هوایی، موجب افزایش قیمت آنها شدهاست. در این نوشتار، به قیمتهای برخی از موتورهای شناختهشده اشاره میشود. با این حال، بسته به اینکه مشتریان دقیقا چه چیزی را خریداری میکنند، هزینه واقعی مورد به مورد متفاوت است و قیمتها در طول زمان تغییر میکنند.
اختصاص میلیاردها سرمایه برای توسعه
بنابر اعلام ناسا در سال 2004، توسعه یک موتور تجاری حدود 1 میلیارد دلار هزینه دارد و سه سال طول میکشد، در حالی که برای توسعه یک موتور نظامی جدید به ده سال زمان نیاز است. این برآوردها مربوط به 20 سال پیش است و قطعا در شرایط کنونی هزینه بیشتر خواهد بود. توسعه یک موتور تجاری جدید میتواند تا 10 میلیارد دلار هزینه داشته باشد (به نظر میرسد موتور PW1000G محصول شرکت پرتاندویتنی این هزینه را داشته باشد).
بخوانید: “تمرکز تولیدکنندگان اصلی بر روی تحقیق و توسعه فناورانه موتورهای نسل آینده“
موتورهای هواپیماهای پهنپیکر تجاری
موتورهای توربوفن بزرگ که نیروی پیشران برخی از بزرگترین هواپیماهای مسافربری از جمله بوئینگ 777، ایرباس A350 و ایرباس A380 را تامین میکنند، گرانقیمت هستند. بزرگترین موتور تجاری در جهان، موتور GE9X محصول جنرال الکتریک، با قیمت 42 میلیون دلار عرضه میشود.این موتور نیروی پیشران جت مسافربری بوئینگ 777اکس را نیز تامین میکند.
در ادامه به نمونهای از قیمتهای موتورهای هواپیماهای پهنپیکر اشاره میشود. این قیمتها بر اساس سفارش ممکن است متفاوت باشند.
– موتور GE9X جنرال الکتریک معادل 42 میلیون دلار
– موتور GE90جنرال الکتریک معادل 30 میلیون دلار
– موتور ترنت XWB رولزرویس معادل 25میلیون دلار
مقایسه قیمت موتورها بسیار دشوار است، زیرا آنچه شرکتها خریداری میکنند میتواند بسیار متفاوت باشد. بهعنوان مثال، در سال 2022، بنابر اعلام جنرال الکتریک، خطوط هوایی سنگاپور سفارش اضافی برای 22 موتور GE9X برای تامین نیروی پیشران ناوگان هواپیماهای بوئینگ 777-9 خود به ارزش 2.8 میلیارد دلار امضا کردهاست. در عین حال، این قرارداد شامل ارائه خدمات پشتیبانی 12 ساله توسط جنرال الکتریک نیز است.
ارزش یک موتور GE90 که نیروی پیشران هواپیمای بوئینگ 777 را تامین میکند، به میزان 30 میلیون دلار است. موتور ترنت XWB محصول شرکت رولزرویس نیز که نیروی پیشران هواپیمای ایرباس A350 را تامین میکند، تقریبا ۲۵ میلیون دلار قیمت دارد.
موتورهای هواپیماهای باریکپیکر تجاری
موتورهای توربوفن با اندازه متوسط، مانند موتور PW1100 محصول پرتاندویتنی و موتور لیپ محصول CFM اینترنشنال، به همان اندازه پیچیده هستند. با این حال، چنین موتورهایی از نظر اندازه بسیار کوچکتر هستند و از این رو، قیمت کمتری دارند.
در ادامه به نمونهای از قیمتهای موتورهای هواپیماهای باریکپیکر بطور تقریبی اشاره میشود.
– موتور PW1100 محصول شرکت پرتاندویتنی معادل 12 میلیون دلار
– موتور لیپ-1بی محصول CFM معادل 15 میلیون دلار
موتور لیپ-1بی محصول CFM که نیروی پیشران خانواده بوئینگ بی737مکس را تامین میکند، حدود 15 میلیون دلار قیمت دارد. بطور مشابه، قیمت موتور PW1100G که نیروی پیشران هواپیمای ایرباس A320neo را تامین میکند، تقریبا 12 میلیون دلار است.
چه چیزی باعث گرانی موتورهای جت شدهاست؟
هزینه موتورهای توربوفن روزآمد بر اساس طراحی پیچیده، مهندسی با دقت بالا و آزمایش جامع آنها محاسبه میشود. اجزای حیاتی یک موتور از کامپوزیتهای سبک وزن ساخته شدهاند که باعث افزایش بازدهی سوخت میشوند. با رسیدن دمای عملیاتی به 1500 درجه سانتیگراد، سوپرآلیاژهای گرانقیمت مقاوم در برابر دما در موتورهای جت استفاده میشوند.
با در نظر گرفتن همه موارد، یک تن فولاد کربنی تقریبا 500 دلار قیمت دارد، در حالی که یک سوپرآلیاژ ویژه مبتنی بر نیکل کروم میتواند نزدیک به 50 هزار دلار در هر تن قیمت داشته باشد. تلرانسهای دقیق و ماشینکاری سخت، طراحی را زمانبر میکند و هزینههای موتور را بیشتر میکند.
موتورهای جت برای رعایت مقررات ایمنی باید تحت آزمایشهای جامع سختگیرانه قرار گیرند. عملکرد موتورهای جت باید چه در آزمایشهای زمینی و چه پروازی در یک بستر آزمایشی برای همه شرایط محیطی و عملیاتی تایید شده باشند. یک موتور توربوفن معمولی ممکن است به 10 هزار سیکل پروازی موتور در طول آزمایش گواهینامه نیاز داشته باشد.
منبع:
