سوانح هوایی از تلخترین رویدادها به شمار میروند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب میکنند. فارغ از آثار تکاندهنده اجتماعی این سوانح، آموزههای فنی و عملیاتی از آنها به عنوان عاملی تعیینکننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار میرود.
در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهمترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور میشود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمیتوان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه میشود.
هواپیمای بیایسی وان-ایلِوِن 525افتی متعلق به شرکت هواپیمایی ئیایاس نیجریه، لحظاتی پس از برخاستن از باند فرودگاه کانو دچار سانحه شد و سقوط کرد. پرواز شماره 4226 قرار بود مسیر خاز تا لاگوس را از طریق کانو طی کند.
این هواپیما مدت بسیار کوتاهی پس از برخاستن از فرودگاه کانو دچار واماندگی شد و برروی منطقه مسکونی در فاصله کمتر از یک کیلومتری فرودگاه سقوط کرد. این هواپیما در مسیر سقوط سقف چندین خانه را از بین برد و پس از تخریب ساختمان یک مسجد و یک مدرسه، در حالیکه در آتش شعلهور شده بود، به زمین برخورد کرد.
در این سانحه، به بیش از 23 منزل مسکونی آسیب جدی وارد شد. بر اساس گزارش تیم بررسی سانحه، این هواپیما به مدت 52 روز به علت نقص فنی موتور زمینگیر شده بود. در ماه مه 2002، شرکت مالک این هواپیما با نصب موتور یک هواپیمای همرده زمینگیر شده دیگر بر روی این پرنده، بهرهبرداری از آن را از سر گرفت.
این هواپیما پس از انجام 10 ساعت پرواز با موتور جدید، دچار این سانحه دلخراش شد. سازمان هواپیمایی کشوری نیجریه پنج روز پس از این سانحه همه هواپیماهای بیایسی1-11 را در این کشور زمینگیر کرد و با صدور یک دستورالعمل پرواز، همه هواپیماهای مسافربری با عمر عملیاتی بیش از 22 سال را ممنوع اعلام نمود.
هواپیمای شرکت ئیایسی، نخستین پرواز خود را در سال 1980 انجام داده بود. در این سانحه تنها یک نفر از 8 نفر خدمه پروازی و پنج نفر از 69 مسافر هواپیما جان سالم به در بردند. این سانحه، جان 78 نفر از ساکنین منطقه را نیز گرفت. این واقعه تلخ به عنوان چهارمین سانحه هوایی مهم در تاریخ نیجریه شناخته میشود.
کشور سازنده: انگلستان
شرکت سازنده: بیاِیسی
نوع: جت منطقهای
تعداد و نوع موتور: 2 موتور توربوفن
حداکثر وزن برخاست: 47400 کیلوگرم
تاریخ اولین پرواز: 1963
تعداد کل فروندهای تولیدی: 245
تاریخ اولین سانحه عمده: 22 اکتبر 1963
تعداد کل سوانح عمده: 31
تعداد کل تلفات سوانح عمده: 425
وضعیت فعلی: عملیاتی (توقف تولید)
منبع:
- نوید مقصودی، مهمترین سوانح هوایی ایران و جهان کنکاش در علل وقوع و درس های آموخته، انتشارات اندیشگاه فناوری های نوین،1394
فاجعه در سائوپائلو؛ کابوس برای فوکر ۱۰۰ (سوانح هوایی بخش اول)
