سوانح هوایی از تلخترین رویدادها به شمار میروند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب میکنند. فارغ از آثار تکاندهنده اجتماعی این سوانح، آموزههای فنی و عملیاتی از آنها به عنوان عاملی تعیینکننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار میرود. در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهمترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور میشود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمیتوان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه میشود.
در ساعات پیش از ظهر روز دوشنبه ۸ ژوئیه ۱۹۷۴، یک فروند جت مسافربری مکدانل داگلاس دیسی۱۰، متعلق به شرکت هواپیمایی نَشنال ایرلاینز، لحظاتی پس از برخاستن از باند فرودگاه میامی در ایالت فلوریدای آمریکا دچار سانحه شد. پرواز شماره ۴۱ قصد داشت در قالب یک پرواز برنامهای داخلی، از میامی به سوی فرودگاه بینالمللی لس آنجلس پرواز کند. چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه مبدا، پوشش بیرونی قسمت عقب هواپیمای دیسی۱۰ جدا شد و حفرهای بزرگ در لبه حمله بال سمت چپ هواپیما ایجاد کرد و پس از شکافتن بخشهایی از سطح بالایی بال، به موتور شماره دو نیز برخورد کرد.
خدمه پرواز بلافاصله دست بکار شدند و از برج مراقبت فرودگاه بینالمللی تِمپا درخواست فرود اضطراری نمودند. خوشبختانه در نهایت خلبان موفق شد هواپیما را روی باند فرودگاه تمپا به زمین بنشاند و به هیچ یک از ۱۲ خدمه و ۱۶۰ مسافر هواپیما آسیبی وارد نیامد. هیئت ایمنی ملی حمل ونقل آمریکا موسوم به انتیاسبی، بررسی دقیق سانحه را آغاز کرد و در فاصله کوتاه گزارش نهایی خود را با همکاری اداره هوانوردی فدرال (افایای) منتشر نمود. در این گزارش تصریح شده که علت اصلی سانحه، قصور پرسنل شرکت تعمیر و نگهداری در عدم اجرای کامل فرآیند نصب و اتصال بولتهای پنل داخلی موتور شماره یک و عدم حصول اطمینان از اتصال درست پوشش بیرونی این موتور اعلام شدهاست.
بررسی بیشتر نشان داد پرسنل تعمیر و نگهداری این شرکت رویههای استخراجشده مبتنی بر دستورالعملهای استاندارد هوایی را به درستی اعمال نکردند. نیروی پیشران جت مسافربری دیسی۱۰، توسط سه دستگاه موتور توربوفن سیاف۶-۶دی تامین میشود. هواپیمای حادثهدیده پرواز شماره ۴۱، اولین پرواز خود را در سال ۱۹۷۱ انجام داده بود و تا زمان وقوع این سانحه، نزدیک به ۷۸۹۹ ساعت پروازی را به ثبت رسانده بود. در پی وقوع این سانحه، دو توصیهنامه ایمنی توسط انتیاسبی صادر شد. این توصیهها عمدتا بر اجرای فرآیندهای کنترلی برای اطمینان از اجرای درست و کامل رویهها و دستورالعملها و اجرای بازرسیهای بههنگام تاکید دارد و بطور خاص به مدیران بخش تعمیر و نگهداری شرکتهای فعال در حوزه هوانوردی توصیه میکند که با اتخاذ تدابیر مناسب از بروز مشکل هماهنگی بین پرسنل ناشی از تعویض شیفت کاری جلوگیری نماید.
منبع:
*اشتباه مرگبار در تعویض نشانگر سوخت (سوانح هوایی بخش سیام)
*چرخه معیوب توسعه واحد کنترل ملخ (سوانح هوایی سی و یکم)
*آتشسوزی جت مسافربری فرانسوی در بمبئی (سوانح هوایی سی و دوم)
*نقص مرگبار در مکانیزم کنترل پره ملخ ایلیوشین ۱۸ (سوانح هوایی سی و سوم)