در حال بررسی...دریافت گواهینامه ایتاپس
با کاهش تقاضا برای هواپیماهای مسافربری چهار موتوره، هواپیماهای دو موتوره کارآمد همچنان در بازار هواپیماهای پهن‌پیکر پیشتاز هستند. در حالی که دو موتور برای انجام یک پرواز مطمئن، توان کافی را تولید می‌کند، اما در صورت از کار افتادن یکی از موتورها، هواپیما باید بتواند بطور ایمن پرواز کند. این بدان معنا است که هر موتور باید بتواند توان زیادی را در مراحل حساس پرواز تولید کند.
از دست‌دادن موتور در هنگام پرواز به معنای از دست‌رفتن ۵۰ درصد از کل توان برای هواپیماهای دو موتوره در مقایسه با ۲۵ درصد برای هواپیماهای چهار موتوره است. گواهینامه استانداردهای عملکرد عملیاتی دو موتوره با برد افزایش‌یافته موسوم به ایتاپس، تعیین‌کننده میزان مجاز پرواز هواپیما با یک موتور غیرفعال است.
” بخوانید: هواپیمای مسافربری چقدر می‌تواند با یک موتور پرواز کند؟ “
الزامات عملکرد هواپیماهای تک موتوره
مرحله برخاستن هواپیما، یکی از بحرانی‌ترین مراحل پرواز بشمار می‌رود. یکی از این سناریوهای بحرانی، عدم کارکرد درست موتور پس از عملیات برخاست است. چنین سناریویی زمانی اتفاق می‌افتد که هواپیما از سرعت تصمیم برای ادامه پرواز (V1) فراتر رفته و به سرعت ایمنی (V2) رسیده باشد که در آن باید به پرواز خود ادامه دهد.
عملکرد مورد نیاز موتور باید به گونه‌ای باشد که هواپیما از یک مانع یا عارضه زمین در فاصله و ارتفاع معینی از نقطه برخاست بطور ایمن عبور کند. برای مثال، نیروی پیشران موردنیاز موتور جنرال الکتریک GE90 نصب‌شده بر روی بوئینگ B777-300ER، حدود ۱۱۰ هزار پاوند است.
یک بوئینگ B737 MAX 8 باریک‌پیکر که به موتور LEAP-1B محصول CFM اینترنشنال مجهز است، باید در هنگام برخاستن، دارای نیروی پیشران معادل ۲۴ هزار پاوند باشد. با داشتن دو موتور با نسبت گذردهی ۹، هسته موتور باید فن را به حرکت درآورد تا ۹۰ درصد نیروی پیشران لازم برای برخاستن را تولید کند. میزان ۱۰ درصد باقیمانده نیروی پیشران واردشده از هسته، نیروی لازم محور برای فن را تولید می‌کند.
تاثیر منفی از دست‌دادن موتور بر روی عملکرد هواپیما در مرحله سیر بسیار کمتر است. با این حال، موتور باید تمام نیروی پیشران مورد نیاز را تامین کند و در عین حال، بر نیروی پسای واردشده بر موتور غیرفعال غلبه کند. یک بوئینگ B737 MAX معمولی با سرعت ۰.۷۸ ماخ، نیروی پسا به میزان ۸ هزار پاوند ایجاد می‌کند. نیروی پیشران تولیدشده توسط موتور عملکردی باید بیشتر از نیروی پسا باشد تا هواپیما بتواند به پرواز خود ادامه دهد.
تست گواهینامه ایتاپس
موتورها برای دریافت گواهینامه ایتاپس تست‌های سختی را پشت سر می‌گذارند. با توجه به شرایط مختلف و سیکل‌های عملیاتی طولانی، موتورها باید با حداقل میزان خرابی کار کنند و قابلیت اطمینان حین پرواز را به نمایش بگذارند.
در مورد الزامات گواهینامه ایتاپس برای موتور لیپ، شرکت سازنده اعلام کرد که آزمایش مورد نیاز برای این تاییدیه در طاقت‌فرساترین شرایطی انجام شده که یک موتور ممکن است تحت آن قرار گیرد. آزمایش مذکور در وضعیتی کلید خورد که موتور کارکردی نامتعادل داشت، به‌گونه‌ای که در عملیات روزمره هوانوردی، هیچ بهره‌برداری از موتور با چنین شرایطی استفاده نمی‌کند. سپس این موتور با سطح ارتقای بسیار بالا برای ۳ هزار سیکل پروازی متناوب بکار گرفته شد.
بر این اساس، موتور مورد استفاده در تست گواهینامه ایتاپس در شرایطی بکارگرفته شد که هرگز در صنعت حل و نقل هوایی سابقه نداشته‌است. پس از تکمیل آزمایش‌های پروازی، موتور تا سطح قطعات ریز خرد شد و کارشناسان مسئول از سازمان هواپیمایی کشوری برای بازرسی دعوت شدند. نتیجه بازرسی غیرقابل باور بود و کارشناسان اذعان داشتند که همه قطعات در وضعیتی مشابه قطعات نو قرار دارند.
در میان پارامترهای عملکردی متعدد یک موتور توربوفن، انطباق گواهینامه ایتاپس، یکی از نقاط عطف مهم برای تولیدکنندگان موتور بشمار می‌رود.
منبع:
