سوانح هوایی از تلخترین رویدادها به شمار میروند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب میکنند. فارغ از آثار تکاندهنده اجتماعی این سوانح، آموزههای فنی و عملیاتی از آنها به عنوان عاملی تعیینکننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار میرود.
در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهمترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور میشود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمیتوان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه میشود.
پرواز شماره 236 شرکت کانادایی ایر ترانسات، در روز جمعه 24 اوت 2001، فرودگاه بینالمللی تورنتو را به مقصد فرودگاه لیسبون پرتقال ترک کرد. ایرباس اِی330 -200 ایر ترانسات، در ارتفاع 39 هزار پایی در حال پرواز به سوی مقصد بود که خدمه پروازی متوجه وجود عدم توازن میان مخازن سوخت بال راست و چپ هواپیما شدند.
پنج دقیقه بعد، محاسبات خدمه پروازی نشان می داد که احتمال نرسیدن به مقصد به خاطر نشت سوخت وجود دارد و از اینرو، نشستن در فرودگاه لاجس در یکی از جزایر اقیانوس اطلس مورد بررسی قرار گرفت.
چند دقیقه بعد، خلبان از مرکز کنترل سانتاماریا درخواست فرود اضطراری در فرودگاه لاجس کرد. زمانی که هواپیما در فاصله 250 کیلومتری از فرودگاه لاجس قرار داشت، موتور سمت راست آتش گرفت. سیزده دقیقه بعد، در حالی که هواپیما به 160 کیلومتری فرودگاه لاجس رسیده بود و در ارتفاع 34 هزار پایی پرواز میکرد، موتور سمت چپ نیز آتش گرفت.
در نهایت، خلبان تصمیم گرفت تقرب بصری به فرودگاه لاجس در شرایطی که هر دو موتور از دست رفتهاند را اجرا کنند. در لحظه فرود،8 تایر از 10 تایر هواپیما منفجر شد، اما خوشبختانه به هیچ از 306 سرنشین این هواپیما آسیبی وارد نیامد.
نتایج بررسی سانحه که گزارش آن توسط سازمان هواپیمایی کشوری فرانسه منتشر شده، نشان میدهد یک خط کمفشار انتقال سوخت در موتور سمت راست در نتیجه عبور از مجاورت یک خط انتقال هیدرولیک دچار آسیبشده و در نتیجه، سوخت نشت کردهاست. جت مسافربری ایرباس اِی330 -200 ایر ترانسات، به دو موتور توربوفن ترنت772بی محصول رولزرویس مجهز بود.
تنها دو سال از عمر عملیاتی این هواپیما میگذشت و کمی بیش از 10 هزار ساعت پروازی را در کارنامه خود ثبت کرده بود. گزارش بررسی سانحه نشان میدهد که فرآیند تعویض موتورهای هواپیمای سانحهدیده، با رعایت کامل سرویس بولتن منتشر شده توسط شرکت رولزرویس انجام نشدهاست.
منبع:
*سهلانگاری در مرکز تعمیر، آتشسوزی در پرواز (سوانح هوایی بخش شانزدهم)
*مهره دردسرساز در موتور! (سوانح هوایی بخش هفدهم)
*معکوسکننده رانش موتور، قاتل توپولوف۲۰۴ روسی (سوانح هوایی بخش هجدهم)
*خستگی سازه دیسک کمپرسور و سقوط مرگبار در کراچی (سوانح هوایی بخش نوزدهم)
