قدرتمندترین موتورهای هواپیما
موتور هواپیماها در طول سالها بزرگتر و کارآمدتر شدهاند. هنگامی که صحبت از ساخت یک هواپیمای جدید به میان میآید، انتخاب موتور برای هر سازندهای در اولویت قرار میگیرد. موتورهای قدرتمند و کارآمد به هواپیماها این امکان را میدهند تا مسافتهای طولانیتری را با سوخت کمتری طی کنند که عاملی کلیدی برای خطوط هوایی محسوب میشود. همانطور که انتظار میرود، قدرتمندترین موتورهای هواپیما تجاری در هواپیماهای پهنپیکر یافت میشوند. همچنین قدرتمندترین موتورها در جتهای دو موتوره بیشتر از جتهای چهار موتوره، به دلیل نیاز به نیروی پیشران بیشتر در هواپیماهای دسته اول یافت میشوند. در این نوشتار به بررسی قدرتمندترین موتورهای هواپیماهای امروزی پرداخته میشود.
” بخوانید: چرا موتور هواپیماهای مسافربری دائما بزرگتر میشوند؟ “
موتور GE9X جنرال الکتریک
در حال حاضر، موتور GE9X محصول شرکت جنرال الکتریک، پیشگام بازار موتورهای هوایی غیرنظامی به شمار میرود. این موتور هنوز وارد خدمت عملیاتی نشده و بر روی بوئینگ ۷۷۷اکس نصب خواهد شد. این موتور قبلا تعدادی پرواز آزمایشی را انجام دادهاست. موتور GE9X بر اساس GE90 طراحی شده که بر روی مدل قدیمی بوئینگ ۷۷۷ نصب شدهاست.
موتور GE9X میتواند نیروی پیشران ۱۳۴،۳۰۰ پاوندی را با حداکثر توان خود تامین کند که افزایش ۵ درصدی نیروی آن نسبت به نمونه قدیمیتر GE90-115B، چشمگیر است. استفاده از مواد کامپوزیت فیبر کربن به این موتور اجازه میدهد تا ۱۰ درصد بیشتر از نمونه قبلی خود بهرهوری در مصرف سوخت داشته باشد.
اگرچه در حال حاضر، این موتور فقط دارای گواهینامه ۱۰۵ هزار پاوند در حداکثر نیروی پیشران است، شانس قدرتمندتر بودن نمونههای بوئینگ ۷۷۷اکس را در آینده بالا میبرد. با این حال، عرضه موتور GE9X حداقل تا سال ۲۰۲۴ به دلیل مشکلات صدور گواهینامه برای بوئینگ ۷۷۷اکس به تعویق افتادهاست.
خانواده موتورهای GE90 جنرال الکتریک
در رتبه دوم، موتور GE90 یکی دیگر از موتورهای جنرال الکتریک قرار دارد که میتوان آن را در نصبشده بر روی هواپیمای محبوب بوئینگ ۷۷۷ یافت. این موتور اولین بار در سال ۱۹۹۵، در خطوط هوایی بریتیش ایرویز و با نصب بر روی هواپیماهای بوئینگ ۲۰۰-۷۷۷ وارد خدمت عملیاتی شد. با توسعه خانواده بوئینگ ۷۷۷ نمونههای مختلف این موتور نیز توسعه کردند و تا به امروز قدرتمندترین موتورهای نسل سوم به شمار میروند. این نمونهها شامل موتورهای GE90-115B و GE90-110B، به ترتیب نصبشده بر روی هواپیماهای B777-300ER، B777-200LR و B777F هستند.
موتور GE90-115B اگرچه دارای گواهینامه ۱۱۵ هزار پاوند است (از همین روی هم نامگذاری شده)، میتواند حداکثر نیروی پیشران ۱۲۷،۹۰۰ پاوند را تامین کند. بهرهوری بهبودیافته این نمونهها در مقایسه با نمونه GE90-94B، به خطوط هوایی اجازه داد تا مسیرهای طولانی جدیدی مانند دوحه به اوکلند را راهاندازی کنند و خدمات خود را گسترش دهند.
موتور GE90 با بیش از ۲۵۰۰ سفارش، یکی از موفقترین موتورهای پهنپیکر تا به امروز شناخته شدهاست. این موتور همچنین یک عامل کلیدی در موفقیت بوئینگ ۷۷۷ است که به خطوط هوایی اجازه داد تا برای همیشه از هواپیماهای چهار موتوره عبور کنند. با توجه به اینکه موتور GE90 پایه موتور GE9X است و بطور گستردهای در خدمت عملیاتی قرار دارد، انتظار میرود که این موتورها در دهههای پیشرو همچنان مورداستفاده قرار گیرند.
موتور PW4000-112 پرتاندویتنی
پرتاندویتنی با خانواده محبوب موتورهای PW4000، نصبشده بر روی ایرباس A330، بویینگ ۷۶۷، ۷۴۷ و ۷۷۷ به لیست قدرتمندترین موتورهای جهان راه پیدا کرد.
موتور PW4000-112 حداکثر نیروی پیشران ۹۹ هزار پاوند تامین میکند. با این حال، گواهینامه ۹۰ هزار پاوندی دریافت کردهاست. در حالی که این موتور از معادل نمونههای جنرال الکتریک پایینتر است، اشتراک وجود موتورهای PW4000 در ناوگانها و قابلیت اطمینان، آن را برای کاربرانی که قبلا از این نمونه استفاده میکردند جذاب کردهاست. هزینه کمتر خدمات تعمیر و نگهداری و قطعات یدکی، دلیل بزرگی برای فروشهای بعدی موتورهای PW4000 بود.
” بخوانید: صدای موتور هواپیما چگونه کنترل میشود؟ “
موتور PW4000-112 بهعنوان بخشی از پروژه موتور آلینس GP7000 با جنرال الکتریک، مهندسی مجدد شد تا قابلیت نصب بر روی ایرباس A380 را کسب کند. در حالی که موتور PW4000 در هواپیماهای پهنپیکر جدیدتر جایگزین شده، همچنان برای نصب بر روی هواپیمای قدیمیتر محبوبتر است و برای سالهای آینده در خدمت عملیاتی خواهد بود.
” بخوانید: بازگشت هواپیماهای پهن پیکر و راهبردهای جدید برای افزایش عمر عملیاتی موتور “
موتور ترنت XWB رولزرویس
موتور ترنت XWB محصول رولزرویس موتور دیگری است که در لیست قدرتمندترین موتورهای هواپیما در جهان مشاهده میشود. این موتور منحصرا نیروی پیشران هواپیمای ایرباس A350 را تامین میکند. نمونههای XWB-84 و XWB-97 این موتور در خدمت عملیاتی قرار دارند که به ترتیب نیروی پیشران هواپیماهای ایرباس A350-900 و A350-1000 را تامین میکنند. این موتور برای اولین بار در سال ۲۰۱۵ در خطوط هوایی قطر ایرویز و با نصب بر روی اولین هواپیمای ایرباس A350 وارد خدمت عملیاتی شد.
موتور WXB-97 از نمونه دیگر قدرتمندتر است و همانطور که از نامش پیداست، حداکثر نیروی پیشران ۹۷ هزار پاوند را تامین میکند. همچنین ترنت XWB یکی از کارآمدترین موتورهایی است که تا به حال ساخته شده و به ایرباس A350 اجازه میدهد که نسل جدیدی از پروازهای دوربرد مانند پروژه سانرایز و پرواز نیویورک به سنگاپور از طریق خطوط هوایی سنگاپور را آغاز کند.
موتور XWB-84 کوچکتر است و با نیروی پیشران ۸۴ هزار پاوندی اخیرا توجهها را به خود جلب کردهاست. این موتور بر روی هواپیمای ایرباس A350-900 نصب میشود و ساختار آن، این موتور را به یکی از کارآمدترین موتورهای موجود در بازار تبدیل میکند و امکان استفاده از آن در مسیرهای منطقهای، مسافتهای طولانی و بسیار طولانی را فراهم میکند. هواپیمای ایرباس A350-900ULR خطوط هوایی سنگاپور نیز از این موتور استفاده میکند که تطبیقپذیری آن را برجسته میکند.
موتور ترنت۸۰۰ رولزرویس
ترنت ۸۰۰ موتور پیشنهادی رولزرویس برای بوئینگ ۷۷۷ بود. این موتور برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ در خطوط هوایی تایلند ایرویز، آخرین ارائهدهنده موتور برای نسل اول بوئینگ ۷۷۷ وارد خدمت عملیاتی شد.
موتور ترنت۸۰۰ دارای حداکثر نیروی پیشران ۹۵ هزار پاوند بود که آن را به یکی از قدرتمندترین موتورها در زمان خود تبدیل کردهاست. همچنین ترنت ۸۰۰ سبکترین موتور در بین هر سه موتور کاندید برای بوئینگ ۷۷۷ است که منجر به افزایش بهرهوری کلی و کاهش مصرف سوخت میشود.
در حالی که این موتور ۴۰ درصد از بازار را در اختیار داشت، رولزویس اعضای خانواده این موتور را برای هواپیماهای ۳۰۰ER-777 و ۲۰۰LR که منحصرا به جنرال الکتریک تعلق داشت، ارائه نکرد. این بدان معنا است که ترنت ۸۰۰ زمان نسبتا کوتاهی در بازار قرار داشت، اما پیشرفت آن برای موتورهای نسل بعدی رولزرویس مانند XWB، ارزشمند است.
جای خالی برخی موتورها در لیست، شامل موتورهایی مانند GENX و ترنت۱۰۰۰ که گزینههایی برای نصب بر روی بوئینگ ۷۸۷ هستند، قابلتوجه است. این موتورها در حالی که برای بهرهوری بالا بهینهسازی شدهاند، حداکثر نیروی پیشران کمتری را تامین میکنند و بنابر این از لیست حذف میشوند. موتور GENX دارای گواهینامه تامین ۷۵ هزار پاوند نیروی پیشران است که تقریبا مشابه ترنت ۱۰۰۰ است.
هواپیماهای چهار موتوره هم دارای چندین موتور با بهرهوری بالا هستند. بوئینگ ۸-۷۴۷ جدیدترین هواپیمای چهار موتوره، دارای چهار موتور GENX است و هواپیمای قدیمیتر ایرباس A380 با چهار موتور GP7000 (با حداکثر نیروی پیشران ۷۴۷۰۰ پاوند) عرضه میشود.
توسعه موتور با مفهوم طراحی هواپیما همراه است و برای دستیابی به بهترین نتیجه، توسعه و طراحی میبایست در هماهنگی کامل با یکدیگر باشند. در سالهای اخیر، شاهد تغییر به سمت تولیدکنندگانی هستیم که برای بهینهسازی پروژههای خود با یک موتورساز کار میکنند. درحالی که این امر موجب میشود دامنه انتخاب موتور برای خطوط هوایی کمتر شود، اما از نظر کارایی نتایج موفقی مانند بوئینگ ۷۷۷اکس و ایرباس A350 به همراه داشتهاست.
منبع:
#موتور هوایی #موتور توربوفن #جنرال الکتریک #رولزرویس #موتور ترنت #پرتاندویتنی