(34 رأی، میانگین: 3,56 از 5)
در حال بررسی...هواپیماهای مسافربری چهار موتوره
برخی از شناخته‌شده‌ترین هواپیماها در تمام دوران دارای چهار موتور بودند. هواپیماهای مسافربری چهار موتوره از سریع‌ترین و بزرگترین هواپیماهای تولیدشده تاکنون هستند. از هواپیمای عظیم‌الجثه ایرباس A380 گرفته تا بوئینگ ۷۴۷، کنکورد مافوق صوت تا هواپیمای BAe 146، همه جز برخی از برجسته‌ترین هواپیماهای مسافربری چهارموتوره در طول تاریخ بشمار می‌روند. در ادامه به معرفی ۱۲ نمونه از این هواپیماهای مسافربری چهار موتوره پرداخته می‌شود.
” بخوانید: آینده‌ای مبهم برای ساخت هواپیماهای چهار موتوره “
۱۲. دی هاویلند کومت
هواپیمای دی هاویلند کومت در سال ۱۹۴۹ توسط شرکت دی هاویلند در هرتفوردشایر توسعه یافت و ساخته شد و سه سال بعد در سال ۱۹۵۲، برای اولین بار وارد خدمت عملیاتی شد. با وجود چهار موتور توربوجت Ghost، کومت اولین جت مسافربری واقعی جهان بود که راه را برای تمام هواپیماهای غیرنظامی آینده با موتور توربوفن هموار کرد.
هواپیمای دی هاویلند کومت از رونمایی شکوهمندی برخوردار بود و به دلیل وجود کابین راحت و جادار و پنجره‌های بزرگ مربعی مورد تحسین قرار گرفت. اولین هواپیمای مسافربری جهان، محدودیت‌های حمل و نقل هوایی را از چیزی که در آن زمان امکان‌پذیر بود، عبور داد و با انجام این کار، برای تمام هواپیماهای مسافربری آینده انتظارات جدیدی تعریف کرد.
موتورهای Ghost دی هاویلند کومت نسبت به رقبای زمان خود در ارتفاع‌های بالاتر مصرف سوخت کارآمدتری داشتند. همچنین کومت دارای کابین تحت فشار بود که در اوایل دهه ۱۹۵۰ یک ویژگی انقلابی محسوب می‌شد.
۱۱. توپولف Tu-144
هواپیمای توپولف Tu-144 ساخت شوروی، اولین جت مسافربری مافوق صوت جهان بود که برای اولین بار در ۳۱ دسامبر ۱۹۶۸، دو ماه قبل از هواپیمای معروف کنکورد محصول مشترک فرانسه و بریتانیا به پرواز درآمد.
این هواپیما با سرعت سیر بیش از ۲۲۰۰ کیلومتر در ساعت و برد ۶۵۰۰ کیلومتر، نسبت به کنکورد از برد و سرعت بیشتری برخوردار بود. علیرغم سرعت و برد بالای کنکورد، توپولف Tu-144 تنها با استفاده از پس‌سوز توانست به حداکثر سرعت خود دست یابد و در یک طرح پروازی مشابه، نمونه Tu-144 سوخت بسیار بیشتری نسبت به کنکورد می‌سوزاند.
توپولف Tu-144 اولین و سریع‌ترین هواپیمای مسافربری تجاری مافوق صوت بود که تا به حال تولید شده و اگرچه تحت الشعاع هواپیمای معروف کنکورد قرار گرفت، اما به همان اندازه انقلابی بود.
۱۰. ایلیوشن IL-62
ایلیوشن IL-62 که در دهه ۱۹۶۰ توسط شوروی طراحی شد، برای جایگزینی ایلیوشن IL-18 توسعه یافت. این هواپیما برای اولین بار در سال ۱۹۶۳ به پرواز درآمد و با حداکثر ظرفیت ۱۹۸ مسافر، بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان در آن زمان بود.
ایلیوشن IL-62 یک پیشرو واقعی در زمان خود بود و دارای کابین تحت‌فشار با سطح مقطع غیردایره‌ای برای استحکام ساختاری بهتر، چراغ‌های موقعیت با استانداردهای بین‌المللی و درب‌های سرنشین ارگونومیک بود. این هواپیما دارای ویژگی‌هایی با فناوری بالا برای دهه ۶۰ میلادی بود و با هواپیماهای محبوب آمریکایی بوئینگ ۷۰۷ و داگلاس DC-8 و همچنین ویکرز VC-10 بریتانیایی که شباهت‌های طراحی زیادی با آن‌ها داشت، برابری می‌کرد.
امروزه، علیرغم اینکه بیش از ۵۰ سال از معرفی ایلیوشن IL-62 گذشته، توسط حداقل سه شرکت هوایی همچنان فعال است و آن را به یکی از موفق‌ترین هواپیماهای دوران شوروی تبدیل کرده که تاکنون تولید شده‌است.
قابلیت اطمینان، دوام، طول عمر و توانایی فوق‌العاده مولفه‌هایی هستند که IL-62 را به یک هواپیمای چهار موتوره بی‌نظیر در عصر خود تبدیل کردند.
۹. ویکرز VC-10
ویکرز VC-10 ساخت بریتانیا، اولین بار توسط ویکرز-آرمسترانگ در سال ۱۹۶۲ طراحی شد و یک جت مسافربری باریک‌پیکر و دور برد محسوب می‌شد که برای انجام پروازهای طولانی‌مدت برای BOAC معرفی شده بود.
طراحی VC-10 به قدری خوب بود که این هواپیما توانست رکورد سرعت پرواز بر فراز اقیانوس اطلس را برای جت زیرصوت بشکند و در زمان ۵ ساعت و یک دقیقه به آن برسد، رکوردی که برای بیش از ۴۱ سال پابرجا بود.
این هواپیما به لطف طراحی رکورددار خود و عملکرد فوق‌العاده در دمای بالای هوا، به‌عنوان یکی از بهترین هواپیماهای چهار موتوره در تاریخ ثبت شده‌است.
۸. ایرباس A340
هواپیمای پهن‌پیکر و دور برد ایرباس A340 ، در طول دهه ۱۹۸۰، تنها با هدف رقابت با شرکت‌هایی مانند بوئینگ و مکدانل داگلاس توسعه یافت و تولید شد. ایرباس A340 مدل چهار موتوره عضو هم‌خانواده خود A330 بود که هر دو برای صرفه‌جویی در هزینه‌های ایرباس، به طور هماهنگ با یکدیگر طراحی و ساخته شدند.
” بخوانید: دوره افول هواپیمای ایرباس A340 “
این هواپیما برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ پرواز کرد و ویژگی‌هایی همچون کابین شیشه‌ای خلبان، کنترل‌های پرواز با سیم و ارابه فرود اصلی سه پایه برای حداکثر وزن برخاست سنگین‌تر را دربرمی‌گرفت. ایرباس A340 با طراحی هیبریدی خود می‌توانست با برد بوئینگ ۷۴۷ چهار موتوره مطابقت پیدا کند و در عین حال بهره‌وری سوخت مشابه بوئینگ ۷۷۷ دو موتوره را حفظ کند تا از این طریق بتواند بازارهای آمریکای شمالی، اروپا و آسیا را جذب کند. هواپیمای A340 در زمان عرضه با ویژگی‌های پیشرفته‌ای همراه بود و حداکثر برد آن از تمام هواپیماهای دیگر در آن زمان بیشتر بود.
۷. بوئینگ ۷۲۰
بوئینگ ۷۲۰ توسط این شرکت هواپیماسازی آمریکایی، به‌عنوان یک هواپیمای باریک‌پیکر با قابلیت پرواز در باندها و مسیرهای کوتاه‌تر برای رقابت با بوئینگ ۷۰۷ معرفی شد. در سال ۱۹۶۰، بوئینگ ۷۲۰ رسما به ناوگان هواپیمایی یونایتد پیوست و علیرغم اینکه سازنده تنها ۱۵۴ نمونه از این هواپیما را عمدتا به دلیل هزینه‌های توسعه اولیه پایین به فروش رساند، طراحی سودآور خود برای بوئینگ را ثابت کرد.
چهار موتور پرت‌اندویتنی JT3C وظیفه تامین نیروی پیشران نمونه اولیه این هواپیما را برعهده داشتند که به آن بردی معادل ۵۲۰۰ کیلومتر، مصرف سوخت بهتر و حداکثر سرعت بیشتر از بوئینگ ۷۰۷ را می‌داد.
بوئینگ ۷۲۰ با طراحی کوتاه‌تر و طول بال‌های وسیع‌تر از نمونه ۷۰۷، ثابت کرد که هواپیمای توربوجت عالی برای ناوگان‌هایی است که در باندهای کوتاه‌تر پرواز می‌کنند، اما معرفی ۷۲۷ مقرون به صرفه‌تر، تنها چهار سال پس از رونمایی از ۷۲۰، به طول عمر این هواپیما پایان داد.
۶. BAe 146
هواپیمای BAe 146 یک هواپیمای منطقه‌ای چهار موتوره و کوتاه‌برد بود که توسط شرکت بریتیش ایروسپیس توسعه یافت و به طور مشترک توسط این شرکت و شرکت آورو اینترنشنال در اوایل دهه ۱۹۸۰ ساخته شد.
این هواپیما حداکثر ظرفیت حمل ۱۲۸ مسافر را داشت و بین سال‌های ۱۹۸۳ و ۲۰۰۱ تولید شد. بیش از ۲۸۷ فروند از آن در سراسر جهان فروخته شد و آن را به موفق‌ترین هواپیمای مسافربری بریتانیایی تا به امروز تبدیل کرد.
هواپیمای BAe 146 در جهان هوانوردی به دلیل طراحی منحصر بفرد خود به‌عنوان یک جت مسافربری با چهار موتور توربوفن نصب‌شده در زیر بال‌ها، مشهور است. این هواپیما در سال ۱۹۸۶، آخرین هواپیمایی بود که افتخار انتخاب‌شدن برای خدمت به‌عنوان بخشی از پرواز ملکه را دریافت کرد.
به لطف اندازه، مقرون به صرفه بودن و قابلیت این هواپیما، ثابت شد که هواپیماهای ارزان‌قیمتی که مسیرهایی را به باندهای کوچتر انجام می‌دهند، موفقیت بزرگی هستند. جمع و جور بودن BAe 146 و فضای داخلی راحت و جادار آن، این هواپیما را به یک هواپیمای عالی برای عملیات در مسیرهایی به کشورهای کوچک‌تر اروپایی تبدیل کرده‌است.
۵. داگلاس DC-8
هواپیمای باریک‌پیکر DC-8 که در سال ۱۹۵۵ معرفی شد و توسط سازنده آمریکایی داگلاس ایرکرافت (و بعدها توسط جانشین آن مکدانل داگلاس) توسعه یافته بود، یک هواپیمای چهار موتوره بود که برای پروازهای دوربرد در نظر گرفته شده بود. چهار موتور توربوجت JT3C نیروی پیشران نمونه اولیه این هواپیما را تامین می‌کرد که سرعت پروازی بیش از ۹۶۶ کیلومتر در ساعت را برای این هواپیما فراهم می‌کرد.
افزایش قابل‌توجه ظرفیت و برد DC-8 نسبت به نمونه توربوپراپ سابق خود DC-7، منجر به محبوبیت بسیار زیاد DC-8 در بین شرکت‌های حمل و نقل هوایی شد و به داگلاس کمک کرد تا در مجموع ۵۵۶ فروند از این هواپیما را تا قبل پایان تولید در سال ۱۹۷۲ به فروش برساند.
داگلاس DC-8 یک پیشگام واقعی در زمان خود بود، پیشگامی که ثابت تقریبا ۴۰ درصد سریع‌تر است و می‌تواند تقریبا دو برابر تعداد مسافران بیشتری در مقایسه با نمونه DC-7 جابجا کند و توانست جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بهترین جت‌های مسافربری چهار موتوره نسل خود تثبیت کند.
۴. بوئینگ ۷۰۷
بوئینگ ۷۰۷ یک جت مسافربری چهار موتوره باریک‌پیکر بود که توسط بوئینگ توسعه یافت و تولید شد و رقیب اصلی DC-8 در اواسط قرن بیستم به شمار می‌رفت. نمونه ۷۰۷، اولین جت مسافربری بوئینگ، در سال ۱۹۵۷ یک سال قبل از DC-8 اولین پرواز خود را انجام داد. بوئینگ ۷۰۷ به‌عنوان آغازگر عصر جت در هوانوردی شناخته شده و در دهه ۶۰ و ۷۰ بر فراز آسمان فرمانروایی می‌کرد.
نیروی پیشران نمونه ۷۰۷ توسط چهار موتور توربوجت پرت‌اندویتنی JT3C تامین می‌شد که به بوئینگ در تبدیل‌شدن به یکی از سازندگان پیشرو هواپیما در جهان و همچنین شروع ساخت سری هواپیماهای افسانه‌ای ۷X7 بوئینگ کمک کرد.
به لطف طراحی بدنه بلند و گسترده، نمونه ۷۰۷ روش ترتیب‌کردن پیکربندی صندلی‌های هواپیما را متحول کرد و همچنین رکورد ایمنی هواپیمای دی هاویلند کومت را شکست که این امر منجر به محبوبیت این هواپیما در بین مسافران شد.
۳. کنکورد
کنکورد با افزایش تقاضا برای هواپیماهای مسافربری مافوق صوت در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰، توسط سازنده فرانسوی Aérospatiale و شرکای بریتانیایی آن BAC از سال ۱۹۶۲ به طور مشترک توسعه یافت. این هواپیما اولین بار در سال ۱۹۶۹ به پرواز درآمد و دارای طرح دلتای بدون دم با چهار موتور توربوجت رولزرویس/اسنکما المپوس ۵۹۳ بود که کنکورد را به سرعت‌های مافوق صوت می‌رساند.
کنکورد جلوتر از زمان خود بود و دارای کنترل‌های پرواز با سیم و توانایی حفظ سرعت سیر ۲۱۶۷ کیلومتر در ساعت در مسافت‌های طولانی بود. با اینکه کنکورد تقریبا هر رکورد سرعتی را برای یک جت تجاری شکست، اما هرگز سریع‌ترین هواپیمای مسافربری تجاری نبوده که تا به حال پرواز کرده، این رکورد متعلق به توپولوف Tu-144 است.
کنکورد به دنیا نشان داد که سفر هوایی غیرنظامی مافوق صوت قابل‌اعتماد و راحت امکان‌پذیر است و اگرچه اولین هواپیمای جت مافوق صوت نبود، اما برای همیشه به‌عنوان موفق‌ترین هواپیما در یادها باقی خواهد ماند.
۲. ایرباس A380
نمونه قدرتمند ایرباس A380، یک جت مسافربری پهن‌پیکر است که اولین بار در سال ۱۹۹۴ طراحی شد. تا به امروز، نمونه A380 بزرگترین هواپیمای مسافربری ساخته‌شده و تنها هواپیمای دو طبقه واقعی است.
ایرباس A380 چهار موتوره، خود را به‌عنوان یکی از بهترین و ایمن‌ترین هواپیماهایی که تاکنون تولیدشده، به لطف هزینه‌های توسعه ۲۵ میلیارد دلاری ایرباس در پروژه A380، تثبیت کرد تا اطمینان حاصل شود که این نمونه پیشرفته‌ترین هواپیما در عرصه آسمان است. از مجموع ۲۵۴ فروند A380 ساخته‌شده، حتی یک فروند نیز دچار سانحه مرگبار نشده‌است. این در حالی است که ۲۳۹ فروند از این هواپیما در سراسر جهان، در بین ۱۶ ناوگان هوایی تا سال ۲۰۲۲ هنوز فعال هستند.
سابقه ایمنی عالی، کابین جادار، بدنه مقاوم در برابر آشفتگی هوا و تمرکز بر راحتی مسافران، ایرباس A380 را به یک جت مسافربری فوق‌العاده برای پرواز از دید مسافران و یکی از بهترین هواپیماهای چهار موتوره ساخته‌شده تاکنون تبدیل کرده‌است.
” بخوانید: پرواز ایرباس A380 تنها با یک موتور “
به دلیل تقاضای کم، ایرباس تولید A380 را در اواخر سال ۲۰۲۱ متوقف کرد. نمونه قدرتمند A380 در حال از دست دادن موقعیت خود نسبت به هواپیماهای جدیدتر مانند A350 است. در عصر حاضر، اندازه هواپیمای A380 خیلی بزرگ‌تر از استاندارهای مدنظر شرکت‌های هواپیمایی است.
۱. بوئینگ ۷۴۷
بوئینگ ۷۴۷ مترادف با صنعت هواپیمایی است و از زمانی که برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ به پرواز درآمد، بر فراز آسمان فرمانروایی کرده‌است. نمونه ۷۴۷ غول‌پیکر با چهار موتور توربوفن، باید در کارخانه سفارشی‌سازی بوئینگ اورت، بزرگترین ساختمان جهان از نظر حجم، ساخته می‌شد.
بوئینگ ۷۴۷ اولین هواپیمای دو طبقه جهان بود و قادر بود تا ۵۲۴ مسافر را جابجا کند. این هواپیمای عظیم چهار موتوره از طول عمر باورنکردنی برخوردار بود و تا سال ۲۰۲۲، با ۵۴ سال سن و فروش ۱۵۷۲ نمونه، در خط تولید باقی ماند.
جدا از اندازه انقلابی خود، نمونه ۷۴۷ به هواپیمای منتخب رئیس جمهور آمریکا تبدیل شد و حتی برای حمل یک شاتل فضایی بر روی پشت خود مورد استفاده قرار گرفت و نام خود را به‌عنوان یکی از بزرگترین هواپیماهایی که تا به حال به آسمان‌ها زینت بخشیده، در تاریخ هوانوردی ثبت کرد.
بوئینگ ۷۴۷ ملقب به ملکه آسمان‌ها، می‌توانست بیشتر، طولانی‌تر و نرم‌تر از هر هواپیمای قبل‌تر از خود پرواز کند و آن را به بهترین هواپیمای چهار موتوره تولیدشده و احتمالا بهترین هواپیمای جت تمام دوران تبدیل کرد.
منبع:
