در حال بررسی...سی‌اف‌ام۵۶ با نام نظامی اِف۱۰۸ شامل خانواده‌ای از موتورهای توربوفن دو محوره با نسبت کنارگذر بالا می‌باشد که هم کاربردهای تجاری دارند و هم نظامی. طیف محصولات سی‌اف‌ام۵۶، محدوده نیروی پیشران بین حدود ۱۸۰۰۰ تا ۳۴۰۰۰ پوند را پوشش می‌دهند. از سال ۲۰۱۵، تنها موتورهای سی‌اِف‌اِم۵۶-۵بی (مورداستفاده در هواپیمای ایرباس۳۲۰سِئو) و موتور سی‌اِف‌اِم۵۶-۷بی (مورداستفاده در هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ اِن‌جی) هنوز در خط تولید هستند.
سی‌اِف‌اِم۵۶-۵بی
نام‌گذاری شرکت سی‌اِف‌اِم اینترنشنال و محصول سی‌اِف‌اِم۵۶ با ترکیب نام‌های دو موتور تجاری از دو شرکت مادر یعنی سی‌اِف۶ از جنرال الکتریک (از آمریکا) و اِم۵۶ از اسنِکما (یا سافران از فرانسه) شکل گرفته‌است. اسنِکما توربین فشار پایین را تولید کرده که فن موتور سی‌اف‌ام۵۶ را به حرکت در می‌آورد. فن را هم شرکت سافران (نام جدید شرکت اسنِکما) تولید کرده‌است. اما شرکت جنرال الکتریک هسته موتور را ارائه کرده که برگرفته از موتور توربوفن اِف۱۰۱ (موتور هواپیمای بمب افکن بی۱ لَنسِر) می‌باشد.
موتور اِف۱۰۱-جی‌ئی-۱۰۲
| سازنده | جنرال الکتریک |
| سال تولید | ۱۹۸۳ |
| کاربرد | بی-۱بی، لاکهید یو۲/تی‌آر-۱؟ |
| ترکیب‌بندی | دو محوره، ۲/-/۱/۹/-/۲ |
| قطر فن | ۱.۱۳۵ متر، ۴۴.۷ اینچ |
| قطر موتور | ۱.۴۰۲ متر، ۵۵.۲ اینچ |
| طول | ۴.۵۹ متر، ۱۸۰.۷ اینچ |
| وزن | ۲۰۱۸ کیلوگرم، ۴۴۴۹ پاوند |
| شرایط سطح دریا | |
| نیروی پیشران | ۷۷۳۵۵ نیوتن، ۱۷۳۹۰ پاوند |
| نیروی پیشران با پس‌سوز | ۱۳۶۹۱۶ نیوتن، ۳۰۷۸۰ پاوند |
| مصرف سوخت ویژه | ۱۰–۵×۱.۵۹ کیلوگرم بر ثانیه بر نیوتن |
| مصرف سوخت ویژه با پس‌سوز | ۱۰–۵×۶.۹۷ کیلوگرم بر ثانیه بر نیوتن |
| دبی | ۱۶۱.۵ کیلوگرم بر ثانیه |
| نسبت کنار گذر | ۱.۹۱ |
| نسبت فشار فن | ۲.۳۱ |
| نسبت فشار کل | ۲۶.۸ |
| دمای خروجی توربین | ۱۶۷۲ درجه کلوین |
موتور اِف۱۰۱، در ابتدا به منظور برنامه هواپیمای راهبردی پیشرفته آمریکا یعنی بی-۱اِی توسعه یافت و چهار فروند از این هواپیما که در طول برنامه توسعه ساخته شدند را بین سال های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۱ به پرواز درآورد. این موتور، اولین موتور جی‌ئی در کلاس ۳۰ هزار پاوند بود که پس‌سوز داشت. اگرچه برنامه تولید بی-۱اِی در سال ۱۹۷۷ خاتمه یافت، اما بعداً برنامه تولید ۱۰۰ فروند بی-۱بی منجر به قرارداد جی‌ئی برای توسعه موتورهای توربوفن اِف۱۰۱-۱۰۲ گردید. اولین نمونه این موتور که ویرایش ارتقاءیافته‌ای از موتور قبلی بود، در سال ۱۹۸۳ تحویل شد و برنامه تست‌های هواپیما، از سال ۱۹۸۴ آغاز گردید. نیروی هوایی آمریکا، اولین هواپیما را در سال ۱۹۸۵ تحویل گرفت و آخرین موتور از مجموع ۴۶۹ موتور در دسامبر ۱۹۸۷ تولید شد.
لازم به توضیح است که موتورهای اِف۱۱۰ و اِف۱۱۸ هم با استفاده از هسته همان موتور و اضافه کردن سامانه فشار پایین جدید برای برآوردن الزامات هواپیمای موردنظر ساخته شدند. موتور اِف۱۱۰-جی‌ئی-۱۲۹، امروزه یک از توانمندترین موتورها است که قابلیت‌اطمینان بالایی را فراهم کرده‌است. آخرین موتور این خانواده، اِف۱۱۰جی‌ئی-۱۳۲ است. نیروی هوایی آمریکا در سال ۱۹۷۹، هواپیمای سی‌اِف‌اِم۵۶-۲بی را برای جایگزینی با موتور پر‌‌‌ت‌اندویتنی تی‌اِ‌ف۳۳ (جِی‌تی۳دی) که در هواپیمای بوئینگ کِی‌سی-۱۳۵ استفاده می‌شد، انتخاب کرد. موتورهای سی‌اِف‌اِم در برخاست هواپیما عملکرد بهتری داشتند و با بازدهی بهتر مصرف سوخت، توان بیشتری فراهم می‌کردند.
منابع:
Elodie Roux-2007 –
POWERWEB –
*خانواده موتورهای CFM56 در یک نگاه
*موتور هوایی CFM56 در گذر زمان
