(5 رأی، میانگین: 4,00 از 5)
در حال بررسی...موتورهای هواپیما، از موتورهای پیستونی گرفته تا توربوجت‌ها و توربوفن‌ها با نسبت گذردهی بالا، راه درازی را در کنار زدن محدودیت‌های بهره‌وری سامانه پیشرانش پیموده‌اند. در این نوشتار، فهرستی از پنج موتور متحول‌کننده دنیای هوانوردی آورده شده‌است.
موتور دارت محصول شرکت رولزرویس
موتور دارت محصول شرکت رولزرویس که برای اولین بار در سال ۱۹۴۸ معرفی شد، یک موتور توربوپراپ است. این موتور بطور گسترده در نسل اول هواپیماهای توربوپراپ از جمله فوکر F-27 هلندی و ویکرز ویسکونت بریتانیایی مورداستفاده قرار گرفت.
این موتور دارای یک کمپرسور گریز از مرکز دو مرحله‌ای، هفت محفظه احتراق جریان مستقیم و یک توربین محوری سه مرحله‌ای بود که ۱۳۵۴ کیلووات توان تولید می‌کرد و تقریبا با سرعت ۱۵ هزار دور در دقیقه می‌چرخید. موتور دارت به دلیل سرعت و راحتی بیشتر، هزینه‌های عملیاتی بسیار کمتری را نسبت به نمونه‌های پیشین خود فراهم کرد. این موتور نزدیک به چهل سال در خط تولید باقی ماند تا زمانی که آخرین فوکر اف۲۷ فرندشیپ و هاوکر سیدلی HS 748 در سال ۱۹۸۷ تولید شدند.
موتور JT3 محصول شرکت پرت‌اندویتنی
موتور JT3 محصول شرکت پرت‌اندویتنی با نصب بر روی هواپیمای بوئینگ ۷۰۷، در سال ۱۹۵۸ وارد بهره‌برداری تجاری شد. عرضه موتور JT3، انقلابی در عصر جت هواپیماهای تجاری ایجاد کرد. این موتور دارای کمپرسور کم‌فشار ۹ مرحله‌ای، کمپرسور پرفشار ۷ مرحله‌ای و یک محفظه احتراق حلقوی شکل بود. توربین تمام محوری آن، توربین پرفشار تک مرحله‌ای و توربین کم‌فشار دو مرحله‌ای رادربرمی‌گرفت.
در اوایل دهه ۱۹۶۰، نمونه‌ای از این موتور با نسبت گذردهی پایین، موسوم به JT3D عرضه شد. سه مرحله اول کمپرسور با دو مرحله فن جایگزین شدند که بیرون از پوشش کمپرسور بوده و مانند پروانه عمل می‌کند. افزایش جریان هوا باعث کاهش مصرف سوخت، نویز و آلایندگی شد. موتور JT3D بطور گسترده‌ای به ویژه در هواپیماهای دوربرد بوئینگ ۷۰۷-۳۰۰ و داگلاس DC-8 مورد استفاده قرار گرفت.
” بخوانید: آینده‌ای مبهم برای ساخت هواپیماهای چهار موتوره “
موتور CF6 محصول شرکت جنرال الکتریک
موتور CF6 محصول شرکت جنرال الکتریک، از جمله پنج موتور متحول‌کننده دنیای هوانوردی است که خانواده‌ای از موتورهای توربوفن با نسبت گذردهی بالا است که نیروی پیشران طیف گسترده‌ای از هواپیماهای تجاری را تامین می‌کند. این موتور اولین بار بر روی داگلاس DC-10 نصب شد. نمونه اولیه موتور CF6 دارای فن تک مرحله‌ای با یک مرحله بوستر تک هسته‌ای بود که توسط یک توربین کم‌فشار ۵مرحله‌ای هدایت می‌شد. در سامانه پرفشار، یک کمپرسور محوری پرفشار ۱۶ مرحله‌ای توسط یک توربین پرفشار دو مرحله‌ای به حرکت در می‌آمد.
از آنجایی که این موتور دارای نسبت گذردهی ۶ بود، از این رو CF6 نامگذاری شد. با تولید جریان هوای ۱۳۰۰ پاوند در ثانیه از طریق فن، نسبت گذردهی نسبی ۵.۷۲ ایجاد می‌شد. موتور CF6 نیروی پیشران ایستا ۴۱.۵۰۰ پاوند را فراهم می‌کند. نسبت گذردهی بالای این موتور جنرال الکتریک، نشان‌دهنده یک پیشرفت تاریخی در بهره‌وری سوخت است.
” بخوانید: روند توسعه موتور توربوفن CF6 “
موتورهای CF6 بر روی هواپیماهای ایرباس A300، بوئینگ ۷۶۷، بوئینگ ۷۴۷ و لاکهید C-5M سوپرگالکسی نصب شده‌اند و دارای کاربردهای مختلفی هستند. تا سال ۲۰۱۸، جنرال الکتریک بیش از ۸۳۰۰ دستگاه از نمونه‌های مختلف موتور CF6 و نمونه صنعتی مشتق از آن موسوم به LM6000 را به مشتریان تحویل داده‌است.
موتور CFM56 محصول شرکت CFM اینترنشنال
موتورهای خانواده CFM56 محصول CFM اینترنشنال (حاصل سرمایه‌گذاری مشترک جنرال الکتریک و موتورهای هوایی سافران) خانواده‌ای از موتورهای توربوفن با نسبت گذردهی بالا و با محدوده نیروی پیشران بین ۱۸،۵۰۰ تا ۳۴ هزار پاوند بشمار می‌روند. جنرال الکتریک کمپرسور پرفشار، محفظه احتراق و توربین پرفشار را تولید می‌کند، این در حالی است که شرکت سافران، فن، جعبه‌دنده، خروجی و توربین کم‌فشار را می‌سازد.
موتورهای CFM56 از پرکاربردترین موتورهای توربوفن در جهان بشمار می‌روند. موتورهای CFM56 نیروی پیشران دو نمونه از روزآمدترین جت‌های مسافربری باریک‌پیکر، شامل خانواده ایرباس A320 و بوئینگ ۷۳۷ (کلاسیک و NG) را تامین می‌کنند. نزدیک به ۳۳ هزار موتور از این خانواده تولید و عرضه شده‌است.
” بخوانید: خانواده موتورهای CFM56 در یک نگاه “
موتور ترنت محصول شرکت رولزرویس
موتور ترنت محصول شرکت رولزرویس خانواده‌ای از موتورهای توربوفن با نسبت گذردهی بالا و سه محوره است که نیروی پیشران ۶۱،۹۰۰ تا ۹۷ هزار پاوند را فراهم می‌کند. اولین نمونه از این خانواده، ترنت ۷۰۰، در سال ۱۹۹۵ با نصب بر روی هواپیمای پهن‌پیکر ایرباس A330 به بازار معرفی شد.
نمونه‌های دیگر این خانواده شامل ترنت ۸۰۰ (نصب‌شده بر روی بوئینگ ۷۷۷)، ترنت ۵۰۰ (نصب‌شده بر روی ایرباس ای۳۴۰)، ترنت ۹۰۰ (نصب‌شده بر روی ایرباس ای۳۸۰)، ترنت ۱۰۰۰(نصب‌شده بر روی بوئینگ ۷۸۷)، ترنت ۷۰۰۰ (نصب‌شده بر روی ایرباس ای۳۳۰نئو) و ترنت XWB (نصب‌شده بر روی ایرباس ای۳۵۰) است.
” بخوانید: خانواده موتورهای ترنت در یک نگاه “
منبع:
#جنرال الکتریک #رولزرویس #CFM اینترنشنال #موتور ترنت #موتور هوایی
