در حال بررسی...پایین نگه‌داشتن هزینه‌ها در صنعت هوانوردی نقشی کلیدی دارد. با توجه به پیچیدگی‌های این صنعت، مدیریت هزینه‌ها با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. در مورد بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری موتورهای هوایی شرایط به گونه‌ای است که با مدیریت بهینه می‌توان صرفه‌جویی‌های اقتصادی را محقق کرد. بار مالی اصلی در مورد تعمیر و نگهداری موتورهای هوایی به تامین قطعات یدکی مربوط می‌شود. برای مدیریت هزینه‌ها از این منظر، ملاحظات فنی و برنامه‌ریزی عملیاتی در کنار یکدیگر زمینه را برای مدیریت بهینه هزینه فراهم می‌آورد.
امروزه شرکت‌های هواپیمایی تلاش می‌کنند با برنامه‌ریزی پیش‌دستانه، بهترین سناریو را برای نصب و بهره‌برداری از موتورها و همچنین وسایل پرنده خود تنظیم کنند. از منظر نگهداری و خدمات پشتیبانی برای موتورهای هوایی، رصد دقیق وضعیت قطعات حائز اهمیت کلیدی است. علاوه بر ملاحظات فنی ناشی از مشخصه‌های کارکردی و ویژگی‌های طراحی و ساخت موتور، ملاحظات عملیاتی نیز در مدیریت بهینه چرخه عمر آن نقش مهمی را ایفا می‌کند. بر این اساس، دسترسی به یک مدل کارآمد حاوی الگوهای عملیاتی تاثیرگذار بر عمر قطعات متناسب با شرایط محیطی عملیاتی پروازی در دستور کار شرکت‌های هواپیمایی و بهره‌برداران هوشمند این حوزه قرار دارد.
یکی دیگر از رویکردها که از منظر تجاری جذابیت دارد، پیش‌خرید قطعات پرمصرف و نگهداری آنها توسط بهره‌برداران است. انگیزه اصلی از این کار، عدم دسترسی سریع در زمان‌های مختلف به قطعات یدکی و تعویضی است. البته این روند توسط مراکز تعمیر و بازسازی نیز دنبال می‌شود و رقابت زیادی بر سر آن وجود دارد. نکته مهم در این میان توجه به این اصل است که خرید و نگهداری بی‌منطق قطعات توسط شرکت‌های هواپیمایی می‌تواند به مثابه یک شمشیر دولبه عمل کند. عدم دسترسی به موقع به قطعات یدکی و تعویضی لازم ممکن است منجر به زمین‌گیر شدن هواپیماها و در نتیجه اختلال در عملیات پرواز شود. از طرف دیگر، خرید بی‌حساب و کتاب قطعات نیز می‌تواند بار مالی سنگینی را تحمیل کند.
در این شرایط، استفاده از یک سامانه پایش و رصد دقیق قطعات متناسب با برنامه عملیاتی و بهره‌برداری هواپیما و موتور می‌تواند چشم‌انداز موثر و دقیقی را برای مدیریت بهینه موجودی قطعات و برنامه‌ریزی برای خرید به‌هنگام موارد مورد نیاز فراهم آورد. یکی دیگر از راه‌حل‌ها که امروزه موردتوجه است، توافق و شراکت بهره‌برداران با سایر شرکت‌ها یا تامین‌کنندگان است، به گونه‌ای که بر حسب نیاز و شرایط زمانی مختلف بده‌بستان‌های متناسب انجام می‌شود. در این صورت، ریسک مالی هر یک از مجموعه‌ها کاهش می‌یابد. در محاسبات مالی مربوط به نگهداری وپشتیبانی از موتورهای هوایی، در چرخه عمر آنها بین ۷۰ تا ۹۰ درصد هزینه شامل تامین قطعات است و از همین‌رو، تامین قطعات یدکی موتورهای هوایی بازاری بسیار جذاب به شمار می‌رود.
اگرچه قوانین هوانوردی و سازمان‌های متولی ایمنی هوایی با نظارت دقیق در تلاش هستند که توسعه‌دهندگان و سازندگان موتورهای هوایی را مقید به تعیین دقیق عمر قطعات پرمصرف نمایند، اما از طرف مقابل، جذابیت اقتصادی ناشی از فروش قطعات یدکی با استناد به این الزامات ایمنی، بازار هوانوردی غیرنظامی را با پیچیدگی خاصی روبه‌رو کرده‌است. در این میان، سازندگان تایید‌شده قطعات (پی‌اِم‌اِی) همه تلاش خود را در پایین آوردن قیمت‌ها و افزایش سهم از بازار قطعات یدکی به کار می‌گیرند. از میان مباحث مختلفی که تاکنون مطرح شد، وزن هر کدام متناسب با نوع موتور و محبوبیت آن در بازار متفاوت است. مثلا برای موتورهای پرطرفداری مانند سی‌اِف‌اِم۵۶-۵بی، سی‌اِف‌اِم۵۶-۷بی و وی۲۵۰۰-اِی۵ وضعیت قطعات پرمصرف (اِل‌اِل‌پی) بسیار خاص است و در بازار امروز تعداد بسیار محدودی از قطعات پرمصرف کارکرده برای موتورها وجود دارد.
بر این اساس، بهره‌برداران این موتورهای محبوب مجبور می‌شوند برای رفع نیازهای خود عمدتا از قطعات پرمصرف نو استفاده کنند، هر چند که عمر عملیاتی باقی‌مانده موتور آنقدر نباشد که هزینه گزاف خرید این قطعات نو را توجیه کند. در این شرایط ممکن است در یک عملیات بازسازی ۳۰ تا ۶۰ درصد هزینه کل، صرف خرید قطعات پرمصرف شود. علاوه بر این، قوانین هوانوردی در مورداستفاده از قطعات پرمصرف کارکرده بسیار سختگیرانه عمل می‌کند و مجموعه‌ای از بررسی‌های دقیق به همراه مستندات فنی محکم باید درکنار قطعه ارائه شود. این نوع مستندات را در اصطلاح هوانوردی بَک تو بِرث به معنای لغوی تولد مجدد می‌نامند.
با این اوصاف، استفاده از قطعات پرمصرف کارکرده برای بسیاری از کاربران به حدی سخت می‌شود که حاضر می‌شوند هزینه گزاف خرید قطعات پرمصرف نو را بپذیرند. در موارد خاص، شرکت‌های اجاره‌دهنده موتورهای هوایی که هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد چرخه اقتصادی این حوزه را در اختیار دارند، تحت شرایط خاص با پیشنهاد پیش‌خرید قطعات پرمصرف کارکرده برای بعضی از مشتریان خود موافقت می‌کنند. البته معمولا بر سر انجام این هزینه پیش‌دستانه بین دو طرف اختلافاتی ایجاد می‌شود. در این بازار جذاب، مراکز تعمیر و بازسازی بیکار ننشسته‌اند و آنها نیز با شناخت درست از وضعیت مشتریان خود سعی می‌کنند همه قطعات پرمصرف کارکرده موجود در بازار را در حد توان خریداری کنند.
این مراکز با استفاده از تجهیزات خود می‌توانند مستندات بَک تو بِرث لازم برای قطعات پرمصرف کارکرده را تهیه کنند و اطمینان مشتری را در بکارگیری این قطعات به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش دهند. برای مثال در سال ۲۰۱۸، قیمت یک پره بخش پرفشار توربین برای موتور سی‌اِفِ‌ام۵۶-۵بی/۷بی نزدیک به ۱۴ هزار و ۴۷۰ دلار گزارش شده که بر این اساس، یک دست کامل از این پره‌ها برای موتور مذکور یک میلیون و ۱۵۷ هزارو ۶۰۰ دلار قیمت دارد. حال تصور کنید در جریان بازسازی یکی از این موتورها، مرکز تعمیر و نگهداری بتواند یک ست کامل پره بازسازی‌شده با قیمتی نزدیک به ۷۰ تا ۸۰ درصد قطعات نو را در اختیار مشتری قرار دهد، با این فرض، به راحتی بین ۲۳۰ هزار تا ۳۵۰ هزار دلار در هزینه بازسازی موتور صرفه‌جویی می‌شود. اگر موتور در مراحل پایانی چرخه عمر قرار داشته باشد، چنین صرفه‌جویی سالیانه به مراتب منطقی‌تر و برای کاربران آنها مطلوب‌تر است.
به طور کلی، قیمت کل قطعات پرمصرف برای موتورهای پرتیراژی مانند سی‌اِف‌اِم۵۶-۵بی، سی‌اِف‌اِم۵۶-۷بی و وی۲۵۰۰-اِی۵ با احتساب قیمت‌های سال ۲۰۱۸ به ترتیب معادل سه میلیون و ۶۳۷ هزارو ۸۰۰ دلار، سه میلیون و ۵۳۹ هزارو ۶۰۰ دلار و سه میلیون و ۸۴۲ هزارو ۵۲۰ دلار برآورد می‌شود. اندکی دقت در این اعداد و ارقام به خوبی ارزش و جذابیت بازار خدمات و پشتیبانی قطعات موتورهای هوایی را روشن می‌کند. بنابر سیاست‌های مالی سازندگان اصلی موتورهای هوایی، نقش شرکت‌های قطعه‌ساز (پی‌اِم‌اِی) در بازار موتورهای هوایی پیشرفته‌تر امروزی مانند موارد ذکر شده در بالا در مقایسه با موتورهای قدیمی‌تر مانند سی‌اِف‌اِم۵۶-۳، پی‌دبلیو۴۰۰۰ و سی‌اِف۶-۸۰سی۲ کمرنگ‌تر شده‌است.
به طور کلی می‌توان گفت که توافق و به زعمی تبانی شرکت‌های اجاره‌دهنده موتور و سازندگان اصلی موتورها موجب شده عملا قطعه‌سازان (پی‌اِم‌اِی) از دور رقابت خارج شوند. معمولا در اغلب قراردادهای اجاره موتورهای هوایی، مالکان اصلی موتور به عنوان یک شرط اصلی شرکت‌های هواپیمایی بهره‌بردار را بطور کامل از به کارگیری قطعات پی‌اِم‌اِی منع می‌کنند. در مجموع و با در نظر گرفتن قواعد حاکم بر بازار موتورهای هوایی غیرنظامی می‌توان به بهره‌برداران این موتورها توصیه کرد که با بکارگیری و استقرار روشهای خلاق و پویای مدیریت موجودی و برنامه‌ریزی پیش‌دستانه تلاش کنند مقرون به‌صرفه‌ترین روشهای ممکن را برای تضمین تداوم بهره‌برداری موثر از موتورهای خود استخراج نموده و به کار گیرند.
منابع:
Turbina Technical Team –
*بازسازی موتورهای هوایی در مرکز تعمیر و نگهداری سوئیس‌ایر [فیلم]
*تقاضای بازار نگهداری، تعمیر و بازسازی صنعت هواپیمایی جهان
