آشنایی با موتور GE90 با تجربه ربع قرن فعالیت

موتور GE90

در تاریخ ۱۷ نوامبر ۱۹۹۵، یک فروند جت مسافربری بوئینگ۷۷۷ متعلق به شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز پروازی را از لندن به مقصد دبی انجام‌ داد. این هواپیما به موتورهای GE90 مجهز بود و در قالب این پرواز، اولین تجربه عملیاتی این موتور توربوفن روزآمد در آن زمان کلید خورد. ناوگان عملیاتی موتور توربوفن GE90 که از آن به‌عنوان یکی از قابل‌اطمینان‌‌ترین موتورهای موجود در بازار هوانوردی جهان یاد می‌شود، در ژوئیه سال جاری میلادی‌، رکورد یکصد میلیون ساعت پرواز عملیاتی را ثبت کرد. رکوردشکنی‌های موتور GE90 در سال ۲۰۲۰ ادامه دارد و در نوامبر امسال، مدیران جنرا‌ل ‌الکتریک بیست و پنجمین سال بهره‌برداری عملیاتی از این موتور را جشن گرفتند. جنرال ‌الکتریک بیش از ۲۸۰۰ دستگاه موتور GE90 در دو نمونه ۹۴بی و ۱۱۵بی را به ۷۰ مشتری در کشورهای مختلف جهان فروخته‌است.

این موتورها بر روی همه‌ نمونه‌های خانواده بوئینگ۷۷۷ نصب شده و به‌طور اختصاصی نیروی پیشران نمونه۷۷۷-۳۰۰ ئی‌آر، ۷۷۷-۲۰۰ ال‌آر و ۷۷۷اف را تامین می‌کنند. نکته حائز اهمیت در بهره‌برداری از GE90 آن است که حجم کار تعمیر و نگهداری ناشی از دستورالعمل‌های سازنده بر اساس امریه‌های صلاحیت پروازی در قالب سرویس بولتن در این یک ربع قرن بسیار کمتر از سایر موتور‌ها بوده و این گواه روشنی از پختگی طراحی و کیفیت عملکردی بالای موتور GE90 ‌است. معماری ساختاری و طراحی مکانیکی این موتور، الهام‌بخش اغلب موتورهای توربوفن تولیدی جنرال‌ الکتریک و سی‌اف‌ام در دو دهه اخیر بوده و موتورهای روزآمد جی‌ئی‌نکس و خانواده لیپ و همچنین موتور نسل آینده پاسپورت برای نصب بر روی جت‌های تجاری سبک و GE90X برای نصب بر روی بوئینگ۷۷۷اکس بر مبنای GE90 توسعه یافته‌اند.

موتور GE90 به مدت ۱۷ سال رکورد پرقدرت‌ترین موتور توربوفن هوایی جهان با نیروی پیشران ۱۲۷ هزار و۹۰۰ پاوند را در اختیار داشت. این رکورد توسط موتور تازه وارد جی‎ئی‎نکس که اخیرا گواهینامه صلاحیت پروازی خود را‌ دریافت کرده شکسته‌ شد و حد‌نصاب نیروی پیشران یک موتور توربوفن به ۱۳۴ هزار و ۳۰۰ پاوند رسید. این موتور در دو دهه اخیر به عنوان مرجع اصلی موتورهای توربوفن بخش هوانوردی جنرال ‌الکتریک برای هواپیماهای مسافربری پهن‌پیکر ایفای نقش کرده‌است.

این موتور با قطر دهانه فن ۳۱۲ سانتی‌متر، بزرگترین موتور توربوفن جهان به شمار می‌رود که در آن برای نخستین بار پره‌های فن از جنس مواد مرکب با موفقیت بکار گرفته‌ شد. در این موتور یک محفظه احتراق کاملا جدید تعبیه شده‌ و با نسبت گذردهی۹ و نسبت فشار کلی ۴۰ عملکرد بهینه و موثر داشته‌است. بدون شک خانواده موتور GE90 را به‌عنوان یکی از محصولات موفق بخش هوانوردی جنرال‌ الکتریک می‌توان قلمداد کرد که انتظار می‌رود حضور قدرتمندی در بازار هوانوردی جهان در سال‌های پیش‌رو داشته‌است.