(3 رأی، میانگین: 4,67 از 5)
در حال بررسی...سرمایه گذاری عربستان در حمل و نقل هوایی
عربستان سعودی، از منظر تحلیل‌گران صنعت حمل و نقل هوایی جهان، به‌عنوان غول خفته قلمداد می‌شود. تعداد مسافران داخلی به سرعت در حال افزایش است و این افزایش احتمالا با باز شدن درهای کشور به روی توریست‌های خارجی، به عرصه بین‌المللی نیز کشیده می‌شود. بافت جوان جمعیت این کشور نیز قابل‌توجه است و بر اساس آمار، نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت عربستان، زیر ۳۰ سال سن دارند.
در حال حاضر، خطوط هوایی عربستان سعودی به علت عواملی مانند شرایط سختگیرانه این کشور در صدور رویداد الکترونیکی برای سفرهایی غیر از تجاری یا مذهبی، در میان مسافران هوایی جهان کم‌تر شناخته شده‌است. نبود پروازهای غیرمستقیم از طریق قطب‌های اصلی عربستان یعنی ریاض، جده و دمام، نیز مانع از ظهور این کشور به‌عنوان یک گذرگاه بزرگ بین‌المللی شده‌است.
عوامل ذکرشده در حال تغییر هستند. بر اساس پروژه چشم‌انداز ۲۰۳۰ این کشور، عربستان به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود از طریق ورود به حوزه گردشگری و بهبود آن است. این کشور با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلار قصد دارد تا پروژه دریای سرخ نئوم را عملی کند.
پروژه مذکور، ساخت مجموعه‌ای از استراحتگاه‌های بزرگ، مجتمع‌های صنعتی و فرودگاه در سواحل شمال غربی کشور را دربرمی‌گیرد. تبلیغات مکان‌های تاریخی عربستان سعودی در رسانه‌های اروپایی نمایان می‌شود و ویزای گردشگری برای شهروندان ۴۹ کشور در دسترس قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از اقدامات بلندپروازانه دیگر چشم‌انداز ۲۰۳۰، پروژه مورابای جدید در ریاض است. این پروژه شامل یک مرکز شهر روزآمد با بیش از یکصد هزار واحد مسکونی، نه هزار اتاق هتل و مکان‌های تفریحی و فرهنگی متعدد است.
پروژه مورابای دارای یک سازه مکعبی به ارتفاع ۴۰۰ متر به نام موکاب بوده و شامل یک برج مارپیچی است. بنابر اعلام این کشور، موکاب از فناوری‌های دیجیتال و مجازی برای ایجاد اولین مقصد همه‌جانبه جهان استفاده خواهد کرد و شامل جاذبه‌های خرده‌فروشی و گردشگری خواهد بود.
شرکت هواپیمایی حامل پرچم جدید
آینده هوانوردی کشور عربستان سعودی، با شرکت حامل پرچم جدید برنامه‌ریزی‌شده گره خورده که در اواسط ماه مارس ۲۰۲۳، توسط ولیعهد محمد بن سلمان پس از سکوت طولانی در مورد این پروژه، بطور رسمی اعلام شد. این شرکت هواپیمایی جدید، ریاض ایر نام خواهد داشت و یک شرکت تابعه کامل از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان موسوم به PIF خواهد بود.
علاوه بر آن، مدیرعامل سابق گروه هواپیمایی الاتحاد که پاییز گذشته خط هوایی ابوظبی را ترک کرد، به‌عنوان مدیرعامل شرکت هواپیمایی ریاض ایر منصوب شد. ریاست ریاض ایر نیز بر عهده رئیس صندوق PIF خواهد بود.
در اطلاعیه ۱۲ مارس اشاره شده که ریاض ایر قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، به ۱۰۰ مقصد جهان خدمات خود را ارائه کند، اما هیچ جزئیاتی در مورد زمان‌بندی تاسیس شرکت هواپیمایی جدید و تجهیزات آن ارائه نشده‌است. اما به درخواست ولیعهد قرار است این شرکت جدید در عرض هفت سال از زمان راه‌اندازی، به اندازه خطوط هوایی امارات باشد.
انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰، حدود ۳۳۰ میلیون مسافر به این کشور سفر کنند و از آن خارج شوند. حجم مسافران قبل از همه‌گیری به ۸۷ میلیون نفر رسید و در سال گذشته، این میزان فقط ۵۰ میلیون مسافر بود.
منطق پشت تاسیس ریاض ایر همچنان نامشخص باقی می‌ماند، اگرچه به نظر می‌رسد که عربستان سعودی قصد دارد که مشابه همان مدل هاب پروازهای غیرمستقیم موجود در دوبی و قطر را راه‌اندازی کند. این در حالی است که عبور ترانزیتی بازدهی کمتری دارد. در اینصورت، ریاض ایر خود را در رقابت فوری با امارات و قطر ایرویز خواهد دید که بعید است آنها به سادگی از دست‌دادن سهم بازار به تازه‌کارها را بپذیرند.
در واقع، این نشان‌دهنده یک جنگ قیمتی احتمالی بین طرفین است. به یقین، عربستان سعودی سرمایه‌گذاری‌های بسیار هنگفتی می‌کند. در حال حاضر، پیشنهاد ۳۰ میلیارد دلار برای راه‌اندازی ریاض ایر در نظر گرفته شده‌است.
سفارش هواپیماهای تاریخی
دو روز پس از اعلام رسمی ریاض ایر، مقیاس و دامنه چشم‌انداز ۲۰۳۰، با اعلام سفارش ۱۲۱ فروند بوئینگ ۷۸۷ برای ریاض ایر و عربستان سعودی آشکارتر شد. در مجموع، این پنجمین سفارش بزرگ تجاری از نظر ارزش در تاریخ بوئینگ است. این هواپیما با موتورهای GEnx محصول بخش هوانوردی جنرال الکتریک مجهز خواهد شد.
بنابر اعلام عربستان، ناوگان دوربرد این کشور با سفارش ۴۹ فروند بوئینگ ۷۸۷ افزایش می‌یابد. این قرارداد شامل هر دو نمونه B787-9 و B787-10 خواهد بود. علاوه بر آن، مقرر شده تا ریاض ایر ۳۹ فروند هواپیمای بوئینگ B787-9، دوربردترین عضو خانواده B787 را خریداری کند.
عربستان به تلاشهای خود برای توسعه همه‌جانبه خطوط هوایی، چه با معرفی مقاصد جدید، چه افزایش ناوگان هواپیما ادامه می‌دهد. بنابر اعلام این کشور، توافق با بوئینگ انجام این تعهد را عملی می‌کند و افزودن هواپیمای جدید، عربستان را قادر می‌سازد تا به هدف راهبردی خود دست یابد.
بنابر اذعان مدیرعامل ریاض ایر، خط هوایی جدید، منعکس‌کننده چشم‌انداز بلندپروازانه عربستان سعودی برای قرارگیری در هسته اصلی شکل‌دادن به آینده سفرهای هوایی جهانی است. با قرار دادن خطوط هوایی به‌عنوان یک اتصال‌دهنده جهانی و وسیله‌ای برای هدایت سفرهای توریستی و تجاری به عربستان سعودی، هواپیماهای جدید بوئینگ ۷۸۷-۹ این کشور، نقش اساسی برای عملی‌ساختن این هدف و تبدیل عربستان به یکی از مقاصد اصلی سفرهای هوایی در سراسر جهان را ایفا می‌کنند.
توافق با سازمان هواپیمایی کشوری سایر کشورها
کشورهای دیگر، متوجه روند روبه‌رشد بخش هوانوردی تجاری دولت سعودی و افزایش فعالیت‌های مشترک شده‌اند. به‌عنوان مثال، انگلستان و عربستان سعودی در اوایل سال جاری، توافقنامه‌ای را برای ارزیابی و ارتقای چارچوب نظارتی ایمنی امضا کردند. این توافقنامه در قالبی تدوین شده تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای ایمنی هوانوردی عربستان سعودی با بهترین شیوه‌های جهانی مطابقت دارد.
این اقدام را باید در چارچوب طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ بررسی کرد. سازمان هواپیمایی کشوری عربستان یک برنامه بهینه‌سازی استانداردهای هوانوردی را برای اعمال استانداردهای ایمنی هوانوردی پیشرو در جهان و افزایش رفاه مسافران راه‌اندازی کرده‌است.
آینده عربستان
در سال ۲۰۱۹، عربستان سعودی در آستانه یک توسعه بزرگ به نظر می‌رسید. این کشور سفارش‌های زیادی برای هواپیماهای جدید در نمایشگاه هوایی پاریس آن سال ثبت کرده بود و مقامات آن، از افزایش چشمگیر وجهه شرکت هواپیمایی در بازارهای بین‌المللی خبر می‌دادند. با این حال، مشکلات دیگری باقی ماند. عربستان در آن زمان، دارای ناوگانی متشکل از حدود ۱۸۰ فروند هواپیما با ۱۸ هزار پرسنل بود. به این ترتیب، این کشور با مشکلات مازاد پرسنلی مواجه بود.
بنابر اعلام یکی از مدیران ارشد خطوط هوایی، یک گسست بزرگ بین مردم وجود داشت و مردم تشنه موفقیت نبودند و به عنوان یک شرکت دولتی، تعدیل کارکنان مازاد تقریبا غیرممکن بود. علاوه بر آن، بین اعضای گروه ۱۱ شرکتی سعودی که خصوصی شده‌اند، مانند مشاغل باربری و کترینگ و آنهایی که تحت کنترل دولت هستند، تضاد وجود دارد. این مدیر ارشد همچنین افزود که عربستان تاجران بسیار توانمندی دارد که واحدهای خصوصی شده‌ای را اداره می‌کنند و روش‌های تجارت غربی را در پیش گرفته‌اند.
مشاوران خارجی برای بهبود مهارتهای خدمه کابین، کارکنان زمینی و پرسنل تعمیر و نگهداری به عربستان سعودی آورده شده‌اند. عربستان سعودی روی محصولات سرمایه‌گذاری کرده، با وجود اینکه در سطحی قابل‌مقایسه با قطر، امارات یا ترکیه نیست، اما گام بزرگی در مسیر درست برداشته‌است. در حال حاضر، خط هوایی جدید در ریاض با هدف تجارت، انتقال ترافیک و توسعه آن برای داشتن موقعیت بسیار برجسته‌تری در خاورمیانه ایجاد شده‌است.
شهرهای مقدس اسلامی مکه و مدینه نزدیک به مقر جده عربستان هستند. با این وجود، جاه‌طلبی ولیعهد برای افزایش ده برابر ترافیک به این معنی است که تنها راه برای انجام این کار، دسترسی به ترافیک انتقالی است. ترافیک کافی برای عربستان سعودی و ریاض ایر وجود خواهد داشت، به ویژه زمانی که فعالیت‌های تجاری و گردشگری افزایش پیدا می‌کنند.
با توجه به برنامه‌ریزی دولت عربستان برای افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم‌های حج و عمره از ۱۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹، به ۳۰ میلیون تا سال ۲۰۳۰، یافتن مسافران کافی یک هدف دست‌یافتنی به نظر می‌رسد. این امر به این دلیل است که دولت سعودی اعلام کرده که ۵۰ درصد از تمام پروازهای زیارتی باید توسط شرکت‌های هواپیمایی سعودی انجام شود.
سرمایه‌گذاری در فرودگاه
فرودگاه‌های موجود در عربستان سعودی بطور قابل‌توجهی در حال ارتقا هستند. یکی از برجسته‌ترین آنها، طرح ساخت فرودگاه بین‌المللی ملک سلمان در ریاض پایتخت این کشور است. این فرودگاه دارای یک ترمینال جدید بزرگ با شش باند خواهد بود که روی زمین فرودگاه بین‌المللی ملک خالد فعلی ساخته شده و در نهایت جایگزین آن می‌شود. مطابق برنامه‌ریزی انجام‌شده، ظرفیت سالانه مسافران تا پایان این دهه، به ۱۲۰ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰، به ۱۸۵ میلیون نفر افزایش می‌یابد.
فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز جده در مرکز اصلی عربستان سعودی، نیز در سال‌های اخیر بسیار بهبودیافته است. بنابر اعلام شورای بین‌المللی فرودگاه‌ها، در اوت ۲۰۲۲، با افتتاح ترمینال ۱ جدید در سال ۲۰۱۹ می‌توان تا سال ۲۰۳۰، سالانه ۴۵ میلیون مسافر را جابه‌جا کرد. با اجرای برنامه‌های توسعه، این میزان پس از سال ۲۰۳۵ می‌تواند به ۱۱۴ میلیون مسافر در سال برسد.
سومین فرودگاه بزرگ عربستان، فرودگاه بین‌المللی ملک فهد در دمام، در ساحل شرقی، نیز قرار است ظرفیت ترمینال خود را از ۱۲.۵ میلیون فعلی به ۳۰ میلیون تا سال ۲۰۲۵ افزایش دهد. فرودگاه‌های کوچک‌تری نیز در حال ساخت هستند. یک فرودگاه کاملا جدید تنها در هشت ماه برای پروژه نئوم ساخته شد.
یکی دیگر از فرودگاه‌های این منطقه، فرودگاه بین‌المللی دریای سرخ، مقرر شده تا درهای خود را تا پایان سال جاری به روی مسافران باز کند و به‌عنوان دروازه‌ای برای اولین اقامتگاه توریستی منطقه عمل کند.
منبع:
