تمیزکردن موتورهای هواپیما
از بین هزاران قطعه مجزا که با هم کار میکنند تا یک هواپیمای مسافربری از فرودگاه مبدا به مقصد بدون مشکلی پرواز کند، موتورها بدون شک، مهمترین آنها هستند. بدون موتورهای کارآمد، مطمئن و تمیز، تضمین ایمنی مسافر و هواپیما غیرممکن بوده که برای هر کاربر حملونقل هوایی از اهمیت بالایی برخوردار است.
چالش تمیزکردن و نگهداری موتورهای هواپیما در این است که از مجموع قطعات پیچیده تشکیل شدهاند و برخی از آنها هزاران بخش جداگانه دارند که همگی باید در شرایط مناسب باشند تا بتوانند تحت استانداردهای ایمنی سختگیرانه قابل استفاده بمانند. حتی با کوچکترین نقص، خراش یا فرورفتگی، یک موتور هوایی تجاری میتواند کاملا از رده خارج شود و نیاز به شاپ ویزیت طولانیمدت داشته باشد.
موتورهای هوایی تجاری بطور منظم تحت فرآیند تمیزکردن کامل قرار میگیرند که در آن هرگونه آلودگی یا سایر ضایعات را از بین میبرند تا اطمینان حاصل شود که هیچ مشکلی در استفاده از آنها اختلال ایجاد نمیکند. موتورها نیز قبل از پرواز به دقت مورد بررسی قرار میگیرند و هر گونه نشانهای از نقص، در زمان کوتاهی توسط مکانیکها و سایر پرسنل تعمیر و نگهداری مورد بررسی قرار میگیرد.
با این حال، بطور دورهای، موتورها عملا به بیش از روشهای استاندارد نگهداری و تمیزکردن در طول عمر خود نیاز دارند. این عمل تعمیر اساسی نامیده میشود که نیاز به بازسازی کامل موتور دارد. قبل از اینکه در نهایت دوباره قطعات کنار هم قرار گیرند و وارد سرویس عملیاتی شوند، تمام آنها باید بطور دقیق مورد بررسی و آزمایش قرار گیرند.
در حالی که هدف اصلی تمیزکردن موتور، اطمینان از حذف تمام مواد داخل موتور است، هیچ آسیبی نباید به آن وارد شود. قطعات موتور، در بیشتر موارد، در برابر سیالات (مانند پرههای توربین) مقاوم هستند، اما اجزای الکترونیکی حساسی وجود دارد که باید با احتیاط زیاد به آنها نزدیک شد. اخیرا، آژانس ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا یاسا، به این نتیجه رسید که فرآیند تمیزکردن نامناسب تا حدی عامل نقص موتور ایرباس A350 شرکت کتی پاسفیک شدهاست. این فرآیند منجر به آسیب به شلنگ سوخت اولیه شد که اتصال اولیه موتور را به مخازن سوخت بال برقرار میکرد.
با در نظر گرفتن این موضوع، مهم است که به خاطر داشت که تمیز کردن موتور اغلب شامل پمپاژ آب به داخل توربین موتور و چرخاندن آن به روشی مشابه کارکرد ماشین لباسشویی است تا زمانی که آب از پشت موتور خارج شود. اغلب از مواد شوینده مخصوص برای جلوگیری از آسیب به وسایل الکترونیکی استفاده میشود. در برخی شرایط ویژه، تولیدکنندگان حتی استفاده از مواد لایهبردار طبیعی مانند پوسته بادام زمینی را برای از بین بردن تجمع ذرات توصیه کردهاند. برخی نهادهای هوانوردی توصیه میکند که تمام قطعات الکترونیکی قبل از تمیزکردن موتور کاملا محافظت شوند و همچنین روغنکاری قطعات پس از تمیز کردن را پیشنهاد میدهند.
صرفنظر از روش، تمیزکردن موتور یک فرآیند نسبتا معمول است و برای اطمینان از ادامه عملکرد آنها با حداکثر بازدهی ضروری است. بسیاری از کارشناسان این صنعت اشاره کردهاند که فرآیند تمیزکردن موتور اغلب منجر به بهبود قابلتوجه در عملکرد موتور میشود. علیرغم تمیزشدن، استفاده زیاد میتواند باعث شود قطعات موتور در طول زمان به آرامی آسیب ببینند که دلیل آن ممکن است در نتیجه خوردگی، قرار گرفتن بیش از حد در معرض عناصر یا هر عوامل دیگر باشد. در نتیجه، تقریبا همه آژانسهای بزرگ نظارتی در حوزه هوانوردی موظف میکنند که موتورها پس از تعداد معینی از سیکلهای پروازی، مورد تعمیر اساسی قرار بگیرند.
برای هواپیماهای باریکپیکر، موتورها باید بطور منظم تعمیر شوند، زیرا تعداد آنها بسیار بیشتر از هواپیماهای پهنپیکر هستند که برخی از آنها میتوانند تقریبا یک دهه بدون تعمیر اساسی را بگذرانند. این امر در حالی اتفاق میافتد که موتورهای باریکپیکر با سیکلهای پروازی بسیار بیشتری نسبت به موتورهای هواپیماهای پهنپیکر مواجه میشوند که ممکن است فقط برای یک پرواز در روز استفاده شوند.
موتور هرچه که باشد، فرآیند تعمیرات اساسی ساده نیست و میتواند بسیار زمانبر باشد. اغلب، خطوط هوایی یک موتور را بطور کامل از بدنه هواپیما خارج میکنند و آن را با موتور دیگری جایگزین کرده و به هواپیما اجازه میدهند تا زمانی که موتور تحت تعمیرات اساسی قرار میگیرد، در خدمت عملیاتی باقی بماند. سپس سه مرحله زیر رخ خواهد داد:
– موتور بطور کامل و تک تک اجزای آن از هم جدا میشوند.
– این قطعات پس از آن به دقت بررسی شده و هر گونه قطعات معیوب تعمیر یا تعویض میشوند.
– سپس موتور دوباره بطور کامل یکپارچه میشود.
همانطور که انتظار میرود، این فرآیند زمان زیادی را میطلبد که اغلب نیاز به غیرعملیاتی کردن موتور برای هفتهها دارد. در نتیجه، خطوط هوایی اغلب موتورهای بسیار بیشتری نسبت به زمانی که روی هواپیماها نصب میشوند، خواهند داشت و تاسیسات بزرگی را برای عملیات تعمیرات اساسی حفظ میکنند. با توجه به اینکه هواپیماها برای مدت طولانیتری در خدمت عملیاتی نگه داشته میشوند، شرکتهای حملونقل برای نگهداری موتور و تعمیرات اساسی سرمایهگذاری بیشتری انجام میدهند. هواپیماهایی مانند بوئینگ ۷۵۷ و بوئینگ ۷۶۷ برای چندین دهه در خدمت بودهاند و موتورهای آنها دستخوش تعمیرات اساسی فراوانی شدهاست. با هر تعمیر اساسی، اجزای بیشتری از موتور هواپیما معیوب میشوند و ادامه این روند را بیشتر و بیشتر میکند.
منبع: