در حال بررسی...در دهه ۱۹۷۰، شرایط محیط کسب‌وکار و برنامه‌های جاری و راهبردی شرکت آمریکایی جنرال الکتریک از یک طرف و شرکت فرانسوی اسنکما از طرف دیگر، همگرایی را ایجاد کرد که مبنای آن، توسعه یک موتور توربوفن روزآمد با مصرف سوخت مقرون به صرفه در کلاس ۲۰ تا ۲۵ هزار پاوند بود. هر دوی این شرکت‌ها در آن زمان مطمئن بودند که تقاضای کافی برای این محصول در بازار وجود دارد و از این‌رو قانع شدند تا بخشی از منابع و سرمایه خود را صرف این پروژه جاه‌طلبانه کنند.
جنرال الکتریک، هسته اصلی موتور توربوفن اِف۱۰۱ را برای نصب بر روی بمب‌افکن راهبردی بی۱ توسعه داده بود و اسنکما نیز طراحی مقدماتی موتور توربوفن اِم۵۶ با نیروی پیشران ۲۰ هزار پاوند را به پایان رسانده بود. در این شرایط، اسنکما تصمیم گرفت برای تکمیل پروژه خود یک شریک راهبردی بین‌المللی دست و پا کند. از این‌رو، مناقصه‌ای با حضور سه شرکت نام‌آشنا شامل رولزرویس، پرت‌اندویتنی و جنرال الکتریک برگزار کرد. در نهایت، جنرال الکتریک به‌عنوان شریک راهبردی به اسنکما پیوست و با سرمایه‌گذاری و مشارکت مساوی دو طرف، شرکت جدید سی‌اف‌ام اینترنشنال شکل گرفت.
این شرکت، کار خود را با یک محصول موسوم به سی‌اِف‌اِم۵۶-۲ که از آن به‌عنوان موتور ۱۰تنی نیز یاد می‌شد، آغاز کرد. خیلی زود دو موتور دیگر، مشتق از محصول پایه به سبد محصول سی‌اف‌ام اینترنشنال اضافه شدند. موتور سی‌اِف‌اِم۵۶-۳ بطور خاص برای نصب بر روی هواپیمای بسیار محبوب بوئینگ ۷۳۷-۳۰۰ و موتور پیشرفته سی‌اِف‌اِم۵۶-۵ برای نصب بر روی هواپیماهای ایرباس۳۲۰ و ای۳۴۰ به بازار معرفی شدند. در ادامه این نوشتار، روند موفقیت این مشارکت بین‌المللی در توسعه و عرضه پرتیراژترین موتور توربوفن تاریخ هوانوردی جهان مرور خواهد شد.
مدل همکاری و مفهوم اجرایی برنامه سی‌اِف‌اِم، بر اساس مشارکت مساوی اسنکما و جی‌ئی شکل گرفت. بر این اساس، هر دو شرکت به طور مساوی در انجام فعالیت‌ها مشارکت می‌کنند و در همه ریسک‌های احتمالی و عواید حاصل از پروژه شریک خواهند بود. هر دو شرکت متعهد شدند همه منابع خود را برای موفقیت این پروژه بسیج کنند. از آنجایی که بازاریابی، فروش و پشتیبانی از محصول بطور همزمان توسط هر دو شرکت ممکن نبود، بنابراین تصمیم گرفته شد که شرکت سی‌اف‌ام اینترنشنال مسئولیت فروش، گارانتی و پشتیبانی از موتورها را بر عهده بگیرد. حتی در طراحی لوگو شرکت جدید نیز تلاش شد از نمادهای موجود در لوگو هر دو شرکت به طور یکسان استفاده شود.
توافق مالی شرکت‌های جی‌ئی و اسنکما در مورد پروژه توسعه خانواده موتورهای سی‌اِف‌اِم، بر مبنای تقسیم درآمد استوار شد و مبنای تقسیم سود مدنظر قرار نگرفت. بر این اساس، مقرر شد هر دو شرکت در همه فعالیت‌های توسعه، ساخت و پشتیبانی به‌طور مشترک و مساوی مشارکت کنند. همچنین توافق شد مبنای محاسبات مالی و سهم طرفین از درآمدهای حاصل به جای هزینه‌های اجرایی، نفر ساعت صرف‌شده برای انجام فعالیت‌ها باشد. بر این اساس، پیش از آغاز هر پروژه میزان مشارکت کاملا مساوی در فعالیت‌ها بر مبنای نفر ساعت تخصیص‌یافته بین دو طرف مورد توافق قرار می‌گرفت و سود یا ضرر هر یک از دو شرکت، عملا تابعی از بهره‌وری آن‌ها در اجرای فعالیت‌های محوله در هر پروژه بود.
هیئت مدیره شرکت سی‌اِف‌اِم آی در زمان تاسیس شامل ۱۰ مدیر ارشد بود که ۵ نفر از آن‌ها توسط جنرال الکتریک و ۵ نفر دیگر توسط اسنکما انتخاب می‌شدند. تعداد پرسنل شاغل در سی‌اِف‌اِم آی نسبتا کم بود و این شرکت خدمات موردنیاز خود را از طریق خرید خدمت از پرسنل جنرال الکتریک و اسنکما تامین می‌کرد. همچنین سخت‌افزار و تجهیزات موردنیاز سی‌اِف‌اِم آی به‌طور مستقیم از شرکت‌های جنرال الکتریک و اسنکما خریداری می‌شد. نیروهای تمام‌وقت شاغل در سی‌اِف‌اِم آی عملا به‌عنوان نیروی کار جنرال الکتریک و اسنکما تلقی می‌شدند و نفر ساعت صرف‌شده توسط آن‌ها به‌طور متناسب در سبد مشارکت کاری هر یک از دو شرکت لحاظ می‌شد.
ساختار مدیریتی سی‌اف‌ام اینترنشنال در آغاز، به این گونه شکل گرفت که رئیس بخش موتورهای هوایی جی‌ئی و مدیرعامل شرکت اسنکما در راس هرم قرار داشتند و با نظارت آن‌ها یک تیم سه نفره شامل رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل (یک نفر) و دو معاون ایشان (یک نفر از هر دو شرکت) تصمیمات کلان و اساسی را اتخاذ می‌کردند. چهار مدیر ارشد نیز به ترتیب مسئول بخش‌های مختلف شامل پروژه‌های توسعه موتور، بازاریابی، پشتیبانی محصول و بخش مالی بودند.
مقر اصلی سی‌اف‌ام اینترنشنال، در نزدیکی دفتر مرکزی جنرال الکتریک در ایوندِیل واقع در ایالت اوهایو آمریکا راه‌اندازی شد. از آن زمان تاکنون، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سی‌اِف‌اِم اینترنشنال به‌طور سنتی از مدیران ارشد اسنکما انتخاب می‌شود. با گذشت ۱۵ سال از عرضه اولین موتور از خانواده سی‌اِف‌اِم۵۶، موفقیت این خانواده از موتورهای توربوفن به اندازه‌ای بود که ۱۴ مدل مختلف از هواپیماها به این موتورها مجهز شده بودند. در این میان، می‌توان به هواپیمای گشت‌زنی و تجسس ئی۳، سوخت‌رسان کی‌ئی۳، هواپیمای کنترل و فرماندهی هوابرد ئی۶، سوخت‌رسان کی‌سی-۱۳۵آر، جت مسافربری ای۳۲۰-۱۰۰، ای۳۲۰-۲۰۰، نمونه پایه ایرباس ای۳۴۰، ای۳۴۰-۲۰۰، ای۳۴۰-۳۰۰، بوئینگ ۷۳۷-۳۰۰، بی۷۳۷-۴۰۰ و بی۷۳۷-۵۰۰ اشاره کرد.
تا پایان دهه ۱۹۸۰ میلادی، سه نمونه از موتورهای خانواده سی‌اِف‌اِم۵۶ با نیروی پیشران ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار پاوند تولید و عرضه شدند. تا سال ۱۹۸۸، بیش از ۲ هزار موتور از این خانواده به مشتریان تحویل داده و برای ۳۷۰۰ موتور دیگر با ارزش مالی معادل ۹ میلیارد دلار سفارش دریافت شده بود. در آن زمان، بیش از ۵۶۰ هواپیمای مختلف متعلق به ۸۹ مشتری متفاوت، از موتورهای سی‌اِف‌اِم۵۶ استفاده می‌کردند. تا سال ۱۹۹۲، تعداد موتورهای فروخته‌شده به مشتریان، به ۷ هزار عدد رسید. موتور سی‌اِف‌اِم۵۶ اولین موتور هوایی جهان به شمار می‌رود که به‌طور مشترک گواهینامه صلاحیت پروازی خود را از اداره هوانوردی آمریکا (اِف‌ای‌ای) و سازمان هواپیمایی کشوری فرانسه دریافت کرد.
این موضوع برای مشتریان و شرکت‌های هواپیمایی از اهمیت بالایی برخوردار بود، زیرا دسترسی آن‌ها به قطعات، مدارک فنی و خدمات پشتیبانی را افزایش می‌داد. با هدف جذب رضایت مشتریان و ارائه خدمات مطمئن به کاربران، شرکت سی‌اف‌ام اینترنشنال تیمی متشکل از متخصصان و مهندسان ورزیده خود را برای ارائه مشورت و رهنمود به شرکت‌های هواپیمایی تشکیل می‌داد. تا پیش از تحویل موتورها به مشتریان، این تیم تخصصی در قالب جلسات مختلف، چارچوب کلی را برای بهره‌برداری نهایی تدوین می‌کرد که مواردی همچون الزامات تامین قطعات یدکی، فعالیت‌های مربوط به تعمیرات میدانی، برنامه‌های آموزشی، تامین و استفاده از مستندات فنی، تامین ابزار، شرایط گارانتی و پشتیبانی از خدمات فنی بهره‌بردار را شامل می‌شود.
یکی از مهم‌ترین درس‌آموخته‌های حاصل از برنامه توسعه خانواده موتورهای توربوفن سی‌اِف‌اِم۵۶ برای شرکت سی‌اف‌ام اینترنشنال پشتیبانی همزمان از مشتریان نظامی و غیرنظامی بود. از منظر مدیریت کسب و کار، تفاوت‌های اساسی میان مدیریت فرآیند فروش و پشتیبانی محصول به مشتریان نظامی و غیرنظامی وجود دارد. دامنه این تفاوت شامل مذاکره اولیه، قیمت‌گذاری، عقد قرارداد، زمان‌بندی تحویل، تامین قطعات یدکی و ارائه خدمات پشتیبانی می‌شود.
اساسا قراردادهای خرید و تامین موتور برای مشتریان نظامی توسط وزارت دفاع و در نهایت زیرنظر دولت‌ها مدیریت می‌شود و بوروکراسی و قوانین سخت و سفت خود را دارد، اما فروش موتور به شرکت‌های هواپیمایی و کاربران غیرنظامی، تابع قوانین بازار و روندهای تجاری است. از منظر شرکت سازنده موتور، تعامل با این دو گونه متفاوت بازار و برنامه‌ریزی درست برای تولید و عرضه محصول یک کار پرچالش است که به نظر می‌رسد سی‌اِف‌اِم اینترنشنال در مدت نزدیک به ۵ دهه مدیریت برنامه سی‌اِف‌اِم۵۶ سربلند از آن بیرون آمده‌است.
برنامه توسعه موتورهای توربوفن خانواده سی‌اِف‌اِم۵۶ با عرضه نمونه‌های مختلف سی‌اِف‌اِم۵۶-۵ تدوام یافت و در میانه دهه ۱۹۹۰، اولین موتور از نمونه روزآمد سی‌اِف‌اِم۵۶-۷ به بازار معرفی شد. روند توسعه این موتور تاریخ‌ساز با معرفی نسل جدید موتورهای توربوفن لیپ ادامه دارد. همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی پاریس ۲۰۱۹، اعلام شد که خانواده موتورهای سی‌اِف‌اِم۵۶ موفق به ثبت رکورد تاریخی یک میلیارد ساعت عملیاتی شدند. تا آن زمان بیش از ۳۲ هزار و ۶۰۰ عدد از نمونه‌های مختلف این موتور تولید و عرضه شده بود و در مجموع نزدیک به ۳۵ میلیارد مسافر توسط ۶۰۰ بهره‌بردار مختلف موتورهای سی‌اِف‌اِم۵۶ جابجا شده‌اند.
برای درک بهتر می‌توان به این مثال توجه کرد که مجموع کارکرد موتورهای خانواده سی‌اِف‌اِم۵۶، معادل ۱۱۵ هزار سال کارکرد مستمر یک موتور هوایی است. بی‌شک برای مدت‌های متمادی رقیبی برای موتور سی‌اِف‌اِم۵۶ از حیث محبوبیت و تیراژ در صنعت هوانوردی جهان پیدا نخواهد شد. از منظر کسب و کاری، الگوی شکل‌گیری شرکت سی‌اِف‌اِم آی به‌عنوان متولی اصلی اجرای پروژه توسعه موتورهای سی‌اِف‌اِم۵۶، بسیار آموزنده و راه‌گشا برای تجربه‌های مشابه احتمالی آینده خواهد بود.
منبع:
Turbina Technical Team –
*خانواده موتورهای CFM56 در یک نگاه
*موتور هوایی CFM56 در گذر زمان
