در حال بررسی...بازار موتورهای هوایی غیرنظامی
سال‌ها است که سه شرکت رولزرویس، جنرال الکتریک و Pratt & Whitney، بازار موتورهای هوایی غیرنظامی جهان را در اختیار دارند. اگر در حین پرواز در ارتفاع بالای ۴۰ هزار پا فرصتی برای نگاه کردن به بیرون هواپیما از پنجره کابین مسافران داشته باشید، به احتمال نزدیک به یقین موتوری را زیر بال‌های هواپیما مشاهده خواهید کرد که محصول یکی از این سه شرکت است.
موتور به‌عنوان حیاتی‌ترین بخش یک وسیله پرنده که تضمین‌کننده قابلیت پرواز و نشست و برخاست آن است، به شمار می‌رود. اساسا موتورهای توربوفن نصب‌شده بر روی هواپیماهای مسافربری، از نظر بهره‌وری و مصرف سوخت به‌عنوان دو شاخص اصلی کارکردی مقایسه و دسته‌بندی می‌شوند. سازندگان هواپیما در زمان انتخاب موتور برای نصب بر روی هواپیماهای مسافربری خود، دو گزینه قیمت و بهره‌وری را ملاک عمل قرار می‌دهند، زیرا مسئله ایمنی به واسطه قوانین سخت‌گیرانه حاکم بر صنعت هوانوردی غیرنظامی جهان به صورت پیش‌فرض حل‌شده تصور می‌شود.
معمولا برای یک هواپیما بیش از یک نوع موتور قابل انتخاب است. به طور مثال، جت مسافربری پهن‌پیکر ایرباس A380 را می‌توان به موتور ترنت۹۰۰ محصول رولزرویس یا موتور GP7000 محصول شرکت Engine Alliance مجهز کرد. شرکت Engine Alliance حاصل سرمایه‌گذاری مشترک جنرال الکتریک و Pratt & Whitney است.
بازار موتورهای هوایی غیرنظامی بسیار رقابتی است، به ویژه در هواپیماهای پهن‌پیکر که موتورهای پرقدرت با قیمت‌های بالا انتخاب می‌شوند. علاوه بر این، ایرباس A380، بوئینگ B777 و ایرباس A750، دیگر بازیگران اصلی این حوزه هستند. موتور توربوفن GE9X برای نصب بر روی عضو جدید خانواده بوئینگ B777 موسوم به B777X توسعه یافته‌است. این موتور در حال حاضر رکورددار بیشترین نیروی پیشران در میان موتورهای هوایی غیرنظامی جهان است.
بازار هواپیماهای باریک‌پیکر در قبضه CFM اینترنشنال است. خانواده ایرباس A321neo به موتور LEAP-1A و موتور دنده‌ای PW1100G محصول Pratt & Whitney مجهز هستند. در حالی که هواپیماهای بوئینگ B737 MAX، نیروی پیشران خود را از موتور LEAP-1B تامین می‌کنند.
در ادامه، سهم و نقش سه بازیگر اصلی این حوزه مورد بررسی اجمالی قرار گرفته‌است.
جنرال الکتریک
با در نظرگرفتن موتورهای خانواده CFM، شرکت جنرال الکتریک را می‌توان به‌عنوان پیشتاز بازار موتورهای هوایی غیرنظامی جهان برشمرد. شرکت CFM اینترنشنال حاصل سرمایه‌گذاری مشترک جنرال الکتریک آمریکا و سافران فرانسه است. بر اساس اطلاعات سال ۲۰۲۰، موتورهای ساخت جنرال الکتریک ۵۵ درصد بازار موتورهای هوایی غیرنظامی جهان را از آن خود کرده‌است. این در حالی است که ۳۹ درصد از این ۵۵ درصد مربوط به موتورهای خانواده CFM است و بقیه محصولات جنرال الکتریک، تنها ۱۶ درصد از کل بازار را تشکیل می‌دهند.
شرکت CFM اینترنشنال، موتورهای خانواده CFM56 و لیپ را تولید و عرضه می‌کند که به طور گسترده‌ای بر روی هواپیماهای باریک‌پیکر محبوب ایرباس A320 و بوئینگ B737 نصب شده‌اند. هر چند جنرال الکتریک در شراکت با Pratt & Whitney، شرکت Engine Alliance را تاسیس کرده که موتور توربوفن پرقدرت GP7000 را برای هواپیمای مسافربری ایرباس A380 تولید می‌کند. موتورهای ساخت جنرال الکتریک محبوب‌ترین نمونه از نوع خود در بازار هستند و بر روی همه هواپیماهای مسافربری که بوئینگ و ایرباس در حال حاضر از خط تولید خود خارج می‌کنند، بجز ایرباس A350، نصب می‌شوند.
پرت‌اندویتنی
از لحاظ تعداد موتورهای عرضه‌شده به بازار، شرکت Pratt & Whitney رتبه دوم را از آن خود کرده‌است. این شرکت آمریکایی، طبق آمار سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۲۶ درصد از این بازار را در اختیار دارد. موتورهای ساخت Pratt & Whitney بر روی هواپیماهای ایرباس A220، خانواده A320، جت مسافربری A330 و هواپیماهای بوئینگ B747-400 و B767 و پرنده‌های برزیلی E-jet محصول شرکت امبرائر نصب شده‌اند. اگرچه عمده بازار محصولات این شرکت به هواپیماهای پهن‌پیکر مربوط می‌شود، اما در سال‌های اخیر، توجه ویژه‌ای به بازار پررونق هواپیماهای باریک‌پیکر نیز داشته‌است. بخش بزرگی از موفقیت Pratt & Whitney در بازار، مربوط به موتور GP7000 است که با شراکت جنرال الکتریک تولید و عرضه می‌شود. شرکت هواپیمایی امارات، اغلب ناوگان بزرگ ایرباس A380 خود را به این موتور مجهز کرده‌است.
این شرکت آمریکایی همچنین در شراکت با شرکت ژاپنی JAEC و شرکت موتورهای هوایی MTU، کنسرسیومی موسوم به IAE را تشکیل داده‌است. این کنسرسیوم موتور نسبتا موفق V2500 را تولید و عرضه کرده که بر روی نمونه‌های اولیه ایرباس A320 و بخشی از نمونه‌های هواپیمای مکدانل داگلاس MD-90 نصب شده‌است.
جدیدترین محصول Pratt & Whitney، برای تامین نیروی پیشران خانواده ایرباس A220 انتخاب شده‌است. این موتور توربوفن دنده‌ای موسوم به PW1500G، تا سال گذشته میلادی بیش از یک میلیون ساعت پرواز عملیاتی را به ثبت رسانده‌است.
شرکت Pratt & Whitney، در سال‌های اخیر با مشکلاتی ناشی از بروز نقص فنی در موتورهای محبوب PW1000G خود روبرو بوده‌است. حل این مشکل، بار مالی سنگینی را به Pratt & Whitney وارد کرد، اما در عین حال، گسترش روابط با ایرباس و توجه ویژه به بازار هواپیماهای باریک‌پیکر، افق روشنی را برای جبران خسارات مالی ناشی از نقص فنی PW1000G پیش‌روی Pratt & Whitney قرار داده‌است.
رولزرویس
شرکت انگلیسی رولزرویس با ۱۸ درصد از سهم بازار، رتبه سوم را در اختیار دارد. موتورهای رولزرویس بر روی هواپیماهای پهن‌پیکر ایرباس A330، A340، A350، A380 و بوئینگ B777 و B787 دریم لاینر نصب شده‌اند. در عمل، هواپیماهای ایرباس A350 به طور اختصاصی موتورهای ترنت XWB ساخت رولزرویس را برای تامین نیروی پیشران برگزیده‌اند.
در نوامبر سال ۲۰۲۱، شرکت رولزرویس هزارمین دستگاه از موتورهای ترنت XWB خود را عرضه کرد. این آمار، از مبدا زمانی نصب اولین موتور ترنت XWB-84 بر روی هواپیمای ایرباس A350-900، در ۶ سال پیش ثبت شده‌است. علاوه بر این، موتور ترنت ۱۰۰۰ نیروی پیشران هواپیماهای بوئینگ B787 دریم لاینر را تامین می‌کند.
در قالب پروژه‌ای جاه‌طلبانه، رولزرویس توسعه موتور اولترافن به‌عنوان بزرگترین موتور تاریخ هوانوردی را در تاسیسات خود در دربی انگلستان در دستورکار قرار داده‌است.
رولزرویس همانند Pratt & Whitney، در سال‌های اخیر مشکلاتی را با برخی از مسائل خود داشته که مشخص‌ترین آن‌ها موتور ترنت ۱۰۰۰ است. مشکلات فنی ناشی از بهره‌برداری عملیاتی از این موتور هزینه زیادی روی دست رولزرویس گذاشته‌است.
بازار موتورهای هوایی غیرنظامی اگرچه در تسلط سه غول اصلی این حوزه قرار دارد، اما رقابت‌های بین آن‌ها بسیار جذاب و داغ است. هر سه شرکت تلاش می‌کنند با نوآوری و ارائه راه‌حل‌های مقرون به صرفه، سهم بزرگتری از بازار را کسب کنند. در حال حاضر، مصرف سوخت بهینه و ملاحظات زیست‌محیطی، مهم‌ترین پیشران‌های توسعه محصولات این شرکت‌ها هستند.
به طور مثال، رولزرویس مدعی است که بهره‌وری موتور اولترافن در مقایسه با نمونه‌های قدیمی‌تر موتورهای توربوفن خانواده ترنت به میزان ۲۵ درصد افزایش یافته‌است.
با پایان‌یافتن همه‌گیری کووید۱۹ در نقاط مختلف جهان، انتظار می‌رود صنعت حمل و نقل هوایی روزهای پررونق خود را مجددا تجربه کند و بر این اساس، نیاز به تامین موتور به‌عنوان یک بخش اصلی و حیاتی موردتوجه خواهد بود. در این شرایط، رقابت این سه غول بزرگ صنعت هوایی غیرنظامی، تماشایی خواهد بود.
منبع:
#جنرال الکتریک #رولزرویس #Pratt & Whitney #موتور هوایی
