در حال بررسی...سوانح هوایی از تلخ‌ترین رویدادها به شمار می‌روند که توجه طیف وسیعی از جامعه را به خود جلب می‌کنند. فارغ از آثار تکان‌دهنده اجتماعی این سوانح، آموزه‌های فنی و عملیاتی از آن‌ها به عنوان عاملی تعیین‌کننده و موثر برای بهبود مستمر نظام کیفی حاکم بر صنعت حمل و نقل هوایی و افزایش ایمنی پرواز به شمار می‌رود. در این مجموعه مقالات، به زبانی ساده مهمترین سوانح هوایی تاریخ پرواز مرور می‌شود که نقص عملکرد یا بروز اشکال فنی در موتور هواپیما به عنوان یکی از عوامل موثر در سانحه شناخته شده باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که هرگز نمی‌توان تنها یک عامل را به عنوان علت اصلی بروز سانحه هوایی معرفی کرد، بلکه زنجیره وقایع و عوامل مختلف منجر به بروز سانحه می‌شود.
هواپیمای توپولف ۱۵۴بی-۲ شرکت آئروفلوت، فرودگاه کارشی ازبکستان را برای پرواز به مقصد نهایی لنینگراد از طریق فرودگاه یوفا روسیه ترک کرد. پرواز شماره ۷۴۲۵ با ۲۰۰ نفر سرنشین، به‌عنوان یک پرواز مسافربری برنامه‌ریزی‌شده منطقه‌ای، سر وقت از فرودگاه مبدا در ازبکستان انجام شد. خدمه پروازی توپولف-۱۵۴ شرکت آئروفلوت با سرعتی معادل ۴۰۰ کیلومتر در ساعت تا ارتفاع ۳۸۰۰۰ پایی اوج گرفتند.
بر اساس دستورالعمل پروازی، این هواپیما در شرایط اندکی بیش از سرعت واماندگی محاسبه‌شده برای توپولف-۱۵۴ بود. لحظاتی بعد، در حالی که هواپیما در حال سیر در ارتفاع از پیش تعیین‌شده قرار داشت، سرعت کم هواپیما موجب بروز لرزش در آن شد. تحلیل خدمه پروازی از این واقعه بر احتمال واماندگی موتور هواپیما متمرکز بود. بر این اساس، خلبان قدرت موتور را به وضعیت درجا کاهش داد و این خطای مهلک آغاز زنجیره‌ای از وقایع بود که نهایتا با سقوط هواپیما توام شد. کاهش توان موتور در وضعیت سیر باعث شد سرعت هواپیما تا ۲۹۰ کیلومتر بر ساعت کاهش یابد و در حالی که خدمه پروازی تلاش داشتند ارتفاع را حفظ کنند، توپولف-۱۵۴ دچار واماندگی شد.
سپس هواپیما وارد مانور مخرب فروچرخی (اسپین) تخت شد و این مسیر را تا لحظه برخورد به زمین ادامه داد. پرواز شماره ۷۴۲۵، ناکام از رسیدن به مقصد در نزدیکی شهر اوچکودوک در خاک ازبکستان سقوط کرد و هر ۹ نفر خدمه و همه ۱۹۱ نفر مسافر آن جان باختند. این هواپیما نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۸ انجام داده بود. این تراژدی تلخ‌ترین سانحه هوایی در تاریخ هوانوردی ازبکستان به شمار می‌رود.
کشور سازنده: روسیه
شرکت سازنده: توپولف
نوع: جت مسافربری
تعداد و نوع موتور: ۳ موتور توربوفن
حداکثر وزن برخاست: ۱۰۴۰۰۰ کیلوگرم
تاریخ اولین پرواز: ۱۹۶۸
تعداد کل فروندهای تولیدی: ۱۰۲۶
تاریخ اولین سانحه عمده: ۱۹ فوریه ۱۹۷۳
تعداد کل سوانح عمده: ۶۷
تعداد کل تلفات سوانح عمده: ۲۹۸۴
وضعیت فعلی:عملیاتی (توقف تولید)
منبع:
نوید مقصودی، مهمترین سوانح هوایی ایران و جهان کنکاش در علل وقوع و درس های آموخته، انتشارات اندیشگاه فناوری های نوین،۱۳۹۴
فاجعه در سائوپائلو؛ کابوس برای فوکر ۱۰۰ (سوانح هوایی بخش اول)
نقص فنی موتور؛ فاجعه در کانو (سوانح هوایی بخش دوم)
واماندگی پره کمپرسور؛ قاتل غول آنتونوف (سوانح هوایی بخش سوم)
