اتصال موتور به هواپیما
امروزه دیدن دو یا چند موتور زیر بال هواپیما امری عادی بنظر میرسد که به استانداردی برای تمام هواپیماهای تجاری بزرگ تبدیل شدهاست. اتصال موتور به هواپیما امری پیچیده است و به سادگی پیچ و مهره کردن موتورها به بال نیست. اقدامات ایمنی مهمی وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند.
قرار دادن موتورها در غلاف
موتور بیشتر هواپیماهای تجاری در غلاف زیر بال قرار میگیرد که این امر چندین مزیت به همراه دارد. ابتدا، خمش بال را کم میکند. وزن روی بالها (شامل سوخت و موتورها) اثر خم شدن نوک بالها به سمت بالا را بیاثر میکند. همچنین امکان دسترسی و نگهداری آسانتر موتور را فراهم میکند، اما آنها را در معرض خطر بیشتری ناشی از آسیب جسم خارجی قرار میدهد.
” بخوانید: مزایا و معایب موتورهای نصب شده زیر بال و عقب هواپیما “
موتورها معمولا کمی جلوتر از بال نصب میشوند تا از لرزش بال جلوگیری شود. این امر باعث میشود سازه کلی بال سبکتر شود. موتور برخی از هواپیماهای کوچکتر، مانند خانواده امبرائر ERJ و جت منطقهای چینی کومک ARJ21، در قسمت عقبی نصب شدهاند.
موتورها به یک پایلون متصل هستند
موتور غلافدار مستقیما به بال متصل نیست، بلکه به یک پایلون متصل است. البته طراحی بین هواپیماها متفاوت است. در ساختار بال، پایلون با اتصالات محکم و بسیار ایمن ثابت شدهاست.
پایلون مقداری فاصله بین موتور و بال ایجاد میکند. این امر در صورت آتشسوزی موتور، برای محافظت از بال و سوخت ذخیرهشده در آن، تا زمانی که آتش موتور خاموش شود الزامی است.
اتصال غلاف موتور به پایلون
غلافهای موتور با استفاده از پیچ و مهره به پایلونها متصل میشوند. غلافها معمولا در دو نقطه، بالای فریم فن و بالای فریم توربین، متصل میشوند. این اتصالات به گونهای طراحی شدهاند که نیرویهای وارده از طرف موتور، شامل نیروی پیشران و نیروی رو به پایین وزن موتور را تحمل کنند.
این پیچ و مهرهها نیروهایی که به میزان قابلتوجهی از حداکثر نیروهای مورد انتظار بیشتر هستند را، حتی در صورت فرود بسیار سخت و با تلاطم شدید، تحمل میکنند.
اگر موتورها هنگام فرود با زمین برخورد کنند، نیروهای وارده منجر به شکستن پیچها و جدا شدن موتورها از پایلونها میشوند. این امر نسبت به اینکه موتورها متصل باقی بمانند، که خطر آتشسوزی را به طور قابلتوجهی بالا میبرد، یا نسبت به اینکه نیروی وارده به بال منتقل شوند و منجر به شکستن آن شوند، ترجیح داده میشود.
چرا موتورها داخل بال نصب نمیشوند؟
این مورد در طراحی برخی از هواپیماهای اولیه، از جمله اولین جت مسافربری کومت محصول دی هاویلند، اعمال شده بود. چنین طراحی ممکن است قویتر و سادهتر بنظر برسد، اما از مشکلات متعددی برخوردار بوده و بنابراین در جتهای تجاری امروزی حذف شدهاست.
بیش از هر چیز، موضوع اصلی ایمنی در کانون توجه است. آتشسوزی موتور در بال، به طور بالقوهای مخربتر از موتوری است که دور از بال و در غلاف نصب شدهاست. در موتورهای متصل به غلاف، میتوان امیدوار بود آتش قبل از اینکه به بالها آسیب برساند، خاموش شود. قرار گرفتن موتور داخل بال، فضای موردنیاز سوخت را اشغال میکند. همچنین، با بهبود و افزایش اندازه موتورهای توربوفن، قرار دادن آنها در ساختار بالها عملا امکانپذیر نخواهد بود.
سوانح هوایی مربوط به پایلونهای موتور
در ماه می سال ۱۹۷۹، پرواز ۱۹۱ شرکت امریکن ایرلاینز، بلافاصله پس از برخاستن از شیکاگو، به دلیل جدا شدن یکی از موتورهایش سقوط کرد. در این سانحه، هواپیمای مک دانل داگلاس DC-10 عازم لسآنجلس بود که هنگام ترک فرودگاه مبدا، موتور شماره یک آن از بال جدا شد. موتور به همراه مجموعه پایلون از بال جدا شد که منجر به کنده شدن یک متر از لبه جلویی بال نیز شد. در نهایت مشخص شد مجموعه موتور و پایلون حدود دو ماه قبل از وقوع حادثه در طول فرآیند تعمیر و نگهداری آسیب دیده بود.
بر اساس گزارش ارزیابی سانحه منتشرشده توسط هیات ایمنی حمل و نقل آمریکا NTSB، که برای صرفهجویی در زمان، تیم تعمیر و نگهداری موتور و پایلون را بهعنوان یک واحد از بال جدا کردند. این کار با دستورالعمل مک دانل داگلاس برای انجام هر جزء به صورت جداگانه در تضاد بود. در این سانحه تمام ۲۵۸ سرنشین و ۱۳ خدمه جان باختند.
سانحه هوایی دیگر مرتبط با پایلون، مرگبارترین سانحه در تاریخ هوانوردی هلند را رقم زد. در ماه اکتبر ۱۹۹۲، پرواز باری شماره ۱۸۶۲، از مبدا فرودگاه جان اف کندی نیویورک با توقفی در شیپول آمستردام آغاز شد. زمانی که بوئینگ B747-200F به ارتفاع ۶۵۰۰ پایی رسید، موتور شماره سه و پایلون مربوطه از بال هواپیما جدا شدند. جدایش این موتور منجر شد تا با موتور شماره چهار برخورد کند و این موتور و پایلون آن نیز از هواپیما جدا شوند.
” ببینید: جدایش موتور بوئینگ ۷۴۷ در فاجعه هوایی آمستردام [فیلم] “
این هواپیما روی یک واحد آپارتمانی در یکی از محلههای آمستردام سقوط کرد و منجر به کشته شدن هر چهار سرنشین هواپیما، به همراه ۳۹ نفری که در آن حوالی بودند شد. بررسیها نشان داد که ترکهای ناشی از خستگی سازه روی بخش نگهدارنده پایلونهای موتور، در نهایت منجر به وقوع فاجعه شد.
منبع: