قطعات موتور توربوفن
موتورهای توربوفن از هزاران قطعه تشکیل شدهاند که به صورت مجزا یا سرهمبندیشده در ماژولهای مختلف نصب میشوند. موتورهای توربوفن روزآمد از چندین ماژول اصلی برخوردارند که در اجزای تشکیلدهنده و عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند. هوا ورودی از فن، کمپرسور و ماژولهای توربین عبور میکند و در نهایت خارج میشود. نیروی پیشران از طریق جریان هوای پرسرعتی که از موتور خارج میشود، تامین شده و هواپیما را به جلو میراند. موتورهای توربوفن جدید از ۲۵ تا ۴۵ هزار قطعه مجزا تشکیل شدهاند.
ماژولهای اصلی
موتورهای توربوفن جدید به صورت بخشهای ماژولار سرهمبندی میشوند که اساسا شامل فن و ماژول میانی، ماژول هسته، ماژول توربین پرفشار، ماژول توربین کمفشار و ماژول تجهیزات جانبی است. اجزای ضروری موتور به دو دسته متمایز تقسیم میشوند: قطعات دوار و قطعات ثابت. قطعات دوار عموما در ماژولهایی قرار میگیرند که نیروی زیادی در آنجا تولید میشود. بخش فشردهسازی، توربین و ماژولهای جانبی از جمله اجزای حیاتی دوار به شمار میروند.
موتور یک هواپیمای پهنپیکر با نسبت گذردهی بالا، از ۳۰ تا ۵۰ هزار قطعه جداگانه تشکیل شدهاست. موتور CF6-80C2 محصول جنرال الکتریک و نصبشده بر روی هواپیمای بوئینگ ۷۴۷، از ۴۰ هزار قطعه برخوردار است. این میزان، دو هزار قطعه منحصر به فرد که بهعنوان پارتنامبرهای عددی یا الفبایی طبقهبندی میشوند را دربرمیگیرد. برخلاف قطعات بزرگ، بیشتر قطعات کوچک در مقادیر متعددی نصب میشوند.
قطعات ثابت و دوار
در بخش فشردهسازی، شامل ماژولهای فن و هسته، مجموعهای از مراحل فشردهسازی شامل صدها پره دوار و پره ثابت انجام میشود. اجزای ثابت و دوار به صورت جفت برای تنظیم جریان هوا از کمپرسور نصب میشوند. ترکیب مشابهی از پرههای دوار و پرههای ثابت در قسمت توربین نصب شدهاست.
هوای پرفشار محفظه احتراق، انرژی را به توربینها منتقل میکند و فن و کمپرسور را به حرکت درمیآورد. موتورهای بزرگ میتوانند بیش از پنج هزار پره ثابت و متحرک را بطور مجزا در چندین بخش داشته باشند.
اندازه موتور الزاما تعداد قطعات تشکیلدهنده آن را مشخص نمیکند. هواپیماهای پهنپیکر و باریکپیکر الزاما در تعداد قطعات تشکیلدهنده با یکدیگر متفاوت نیستند. با این حال، موتورهای جدیدتر تمایل به داشتن قطعات کمتر نسبت به موتورهای قدیمیتر دارند. این امر در درجه اول به دلیل فناوری پیشرفته آلیاژهای فلزی است که سفتی و استحکام کششی بیشتری دارند.
بهعنوان مثال، موتور GE90، تامینکننده نیروی پیشران بوئینگ ۷۷۷ از ۲۲ پره، موتور GEnx، نصبشده بر روی هواپیماهای بوئینگ ۷۸۷ و ۸-۷۴۷ از ۱۸ پره و موتور GE9X که از دو موتور مذکور بزرگتر بوده و نیروی پیشران بوئینگ ۷۷۷اکس را تامین خواهد کرد، تنها از ۱۶ پره برخوردار است.
قطعات دوار در معرض نیروهای بیشتری قرار دارند و نسبت به قطعات ثابت بیشتر دچار فرسودگی میشوند. حرکت چرخشی ثابت به این معنی است که آن قطعات سریعتر از قطعات دیگر فرسوده میشوند. در طول یک فرآیند تعمیر کامل، قطعات موتور تقریبا به طور کامل از هم جدا میشوند.
پس از تمیزکاری و انجام آزمایشهای غیرمخرب، هر قطعه به طور مجزا توسط بازرسان مورد بررسی قرار میگیرد. بر اساس تلرانسهای موجود در کتابچه راهنمای موتور، قطعات بازرسیشده ممکن است نیاز به تعمیرات اضافی داشته باشند، رد شوند، یا برای برگشت به موتور قابلتعمیر تلقی شوند. قابل ذکر است که محدوده کار تعمیر و نگهداری موردنیاز ممکن است بجای جداسازی موتور به قطعات مجزا، آن را بر اساس بخشهای ماژولار جداسازی کند.
با وجود قطعات زیاد و ماشینآلات پیچیده، فرآیند تعمیر و نگهداری میتواند بسیار طولانی شود. یک دوره تعمیرات کامل ممکن است موتور را به مدت ۱۸۰ روز در کارگاه نگه دارد. هزینه تعمیرات موتور یک هواپیمای پهنپیکر، تا ۸ میلیون دلار برآورد شدهاست.
منبع:
دیدگاه بگذارید