در حال بررسی...انتقال فناوری توربین گاز
برای دستیابی به فناوری طراحی و ساخت توربین‌های گاز راه‌های مختلفی وجود دارد. به صورت کلی می‌توان مسیرهای مختلف را به دو مسیر کلی تقسیم نمود. یک مسیر با مشارکت شرکت‌های خارجی محقق می‌شود و مسیر دیگر با تکیه بر توان داخلی. تجربه کشورهای تازه صنعتی‌شده نشان می‌دهد که انواع مختلفی از روش‌های انتقال فناوری توربین گاز در این کشورها مورد استفاده قرار گرفته‌است.
” بخوانید: روند توسعه توربین‌های گازی صنعتی “
در برخی از کشورها مانند کره جنوبی، تایوان و هنگ کنگ از واردات کالاهای سرمایه‌ای و ماشین‌آلات صنعتی به‌عنوان مهم‌ترین روش انتقال فناوری در دهه ۱۹۸۰ یاد می‌شود. در بسیاری از کشورهای جنوب شرقی نظیر چین، مالزی، سنگاپور و تایلند، روش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، عمده‌ترین روش انتقال فناوری و مهارت‌های فنی و مدیریتی به این کشورها بوده‌است. در ادامه برخی از مهم‌ترین روش‌های اکتساب و انتقال فناوری معرفی شده‌اند.
انتقال فناوری از طریق قراردادهای کلید در دست
در این روش، عرضه‌کننده فناوری متعهد می‌شود که تمامی عملیات مدیریت فنی و خدمات مهندسی موردنیاز برای برنامه‌ریزی، ساخت و نصب پروژه‌های تکنیکی را به‌عنوان پیمانکار کلید در دست و در برابر دریافت هزینه معینی انجام دهد. در حقیقت، عرضه کننده فناوری، ارائه مجموعه‌ای کامل از تجهیزات فیزیکی و ابزارآلات را به همراه نصب و راه‌اندازی آن‌ها بر عهده می‌گیرد. برخی از کشورهای در حال توسعه از این روش، در مراحل اولیه توسعه صنعتی خود استفاده می‌کنند.
” بخوانید: اصول کنترل توربین گاز “
انتقال فناوری از طریق قراردادهای بیع متقابل
در این روش از انتقال فناوری توربین گاز عرضه‌کننده فناوری موافقت می‌کند که امکانات تولیدی را برای متقاضی فراهم کند و در آینده از محصولات تولیدی وی به عنوان باز پرداخت اصل و سود سرمایه‌گذاری خود، استفاده کند. معمولا قراردادهای بیع متقابل نه تنها شامل ماشین‌آلات و تجهیزات می‌شود، بلکه شامل استفاده از دانش فنی و کمک‌های فنی عرضه‌کننده نیز می‌گردد. مهم‌ترین انگیزه برای عرضه‌کننده فناوری در ورود به قرارداد بیع متقابل، استفاده و بهره‌برداری از منابع طبیعی و انسانی ارزان‌قیمت در کشور دریافت‌کننده و نیز مسائل سیاسی است.
انتقال فناوری توربین گاز از طریق قراردادهای لیسانس
در این قراردادها، لیسانس محصول توسط عرضه‌کننده برای مدت معین و در برابر مبلغ مشخص به دریافت‌کننده آن فروخته می‌شود. در این قرارداد، سهم یکسانی از مشارکت بین طرفین قرارداد وجود ندارد و عرضه‌کننده لیسانس، فناوری موردنظر را با سرمایه‌گذاری کامل دریافت‌کننده فناوری فراهم سازد. کشورهایی که دارای قابلیت‌های بیشتر و بهتر در جذب فناوری هستند، بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.
انتقال فناوری از طریق سرمایه‌گذاری مشترک
در این همکاری، قرارداد مشترک بین شرکت محلی در کشور میزبان و طرف خارجی منعقد می‌شود. در این روش، طرف دریافت‌کننده فناوری قادر است از فناوری‌هایی بهره‌برداری کند که به تنهایی توان استفاده و بهره‌برداری از آن را نداشته‌است. در نتیجه هر قدر میزان و درجه همکاری و حضور طرفین قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک در همه زمینه‌ها نظیر تحقیق و توسعه، کنترل کیفیت و ترتیبات سازماندهی بیشتر باشد، درجه موفقیت آن نیز افزایش می‌یابد.
با توجه به رویکردهای سیاسی دنیا نسبت به ایران و مسائل مربوط به تحریم‌ها در زمینه‌های مختلف، مخصوصا در زمینه‌های فناوری سطح بالا، اانتقال فناوری توربین گاز از طریق روش‌های ذکرشده معمولا با مشکل مواجه شده‌است. از این رو باید در رویکردهای آتی، بیشتر تکیه را بر توان داخلی گذاشت و یا از روش‌های سرمایه‌گذاری مشترک استفاده نمود.
طراحی با تکیه بر توان داخلی
در رویکرد طراحی با تکیه بر توان داخلی می‌توان از روش مهندسی معکوس، طراحی معکوس یا طراحی مستقیم بهره گرفت.
با توجه به تجاربی که در زمینه مهندسی معکوس در صنایع مختلف موجود است، می‌توان از رویکرد استخراج روش طراحی، در این زمینه بهره گرفت. مثلا در هنگام مهندسی معکوس یک قطعه، منطق طراحی آن نیز مورد مطالعه قرار گیرد و نگاه منفردی بر روی یک قطعه خاص وجود نداشته باشد. در هنگام ساخت قطعه باید به نقش آن به‌عنوان جزئی از قطعات یک موتور توجه شود.
در طراحی معکوس نیز ابتدا موتوری را که تجربه تعمیرات اساسی یا مهندسی معکوس آن وجود دارد، الگو قرار می‌دهند. سپس با کمک مشاورین خارجی با انباشتی از تجارب، جهت تسریع در مسیر طراحی و کاهش هزینه پروژه استفاده می‌شود. این روش علاوه بر اینکه دانش طراحی را ایجاد می‌کند، زیرساخت‌های لازم را نیز به مرور ایجاد خواهد کرد.
مرحله اول در چنین فرآیندی، مرحله ارزیابی است. در این مرحله، ابتدا یک موتور هدف انتخاب می‌شود و سپس به تحلیل اجزا، فهم منطق طراحی، بروزرسانی، اعتبارسنجی و اصلاح طراحی‌های انجام‌شده اقدام می‌شود. این مرحله شامل طراحی قطعات تا پشتیبانی آن‌ها خواهد بود که نیازمند انجام تست‌هایی در مراکز تست استند موتور است.
در مرحله بعد، پروژه‌ای با هدف ایجاد تغییراتی در برخی قسمت‌ها و انجام بهینه‌سازی‌هایی آغاز می‌شود. در این مرحله، باید امکان انجام تست‌های کل موتور و تحویل‌گیری مولفه‌ها مقدور باشد.
مرحله بعدی نیز شامل ایجاد توانایی تغییرات در طراحی هسته موتور است. در این مرحله، در واقع دستیابی به سطح فناوری ساخت جدید موردنظر است که لازمه آن وجود آزمایشگاه‌های تست کل موتور و تست‌های مولفه‌ای است.
در مراحل بعدی انتقال فناوری توربین گاز نیز هدف اصلی، رسیدن به کلاس‌های بعدی موتور است. این مراحل نیز برای ارتقا نسل موتور، به تست‌های سنگین کل موتور و تست‌های مولفه‌ای نیاز اساسی دارد.
منبع:
Turbina Technical Team
