در حال بررسی...نحوه جابجایی هواپیما بر روی زمین
فرودگاه‌های جدید مکان‌های بزرگی با مسیرهای پرپیچ و خم و گیج‌کننده هستند. برخی از فرودگاه‌ها واقعا شلوغ هستند و خلبانان باید هنگام خزش (تاکسی‌کردن) بیشتر مراقب اطراف باشند. خوشبختانه، خلبانان دارای چندین وسیله کمکی هستند که برای جابجایی هواپیما بکار گرفته می‌شوند. آنها با کمک نور خزش و علائم موجود و راه‌حل‌های پیشرفته‌تر مانند نمایشگرهای متحرک نقشه می‌توانند مسیریابی کنند.
اگر هواپیما با استفاده از نیروی موتورهای خود در حال حرکت باشد، به آن حرکت خزش گفته می‌شود. اگر هواپیما بدون هیچ کمکی از موتورها خود حرکت کند، در اینصورت یا یدک شده یا به عقب رانده می‌شود. در این مقاله، به ارائه روش‌های جابجایی هواپیما بر روی زمین پرداخته می‌شود.
یدک‌کش‌ها یا پوش‌بک
یدک‌کش‌ها خودروهایی ویژه و کاربردی هستند که به منظور بکسل‌کردن هواپیما یا عقب راندن آنها از ترمینال یا محل پارک مورداستفاده قرار می‌گیرند. بیشتر یدک‌کش‌ها از لاستیک‌های پهن به دلیل چسبندگی عالی استفاده می‌کنند که در حین عملیات پوش‌بک یا بکسل ضروری است. دو نوع اصلی یدک‌کش وجود دارد: معمولی (با استفاده از یک میله اتصال) و توبارلس (بدون استفاده از یک میله اتصال).
یدک‌کش‌های معمولی
در یک یدک‌کش، از یک میله اتصال برای متصل‌کردن چرخ دماغه هواپیما قبل از پوش‌بک استفاده می‌کنند. این میله اتصال به عنوان یک اهرم خیلی بزرگ عمل می‌کند و باعث چرخش چرخ دماغه می‌شود.
یدک‌کش‌های توبارلس
یدک‌کش‌های توبارلس از مکانیزم بالابر هیدرولیکی برای برداشتن چرخ دماغه هواپیما و سپس کشیدن آن به عقب استفاده می‌کنند. این یدک‌کش‌ها به دلیل سادگی و کنترل دقیق‌تر هواپیما در حین عملیات بکسل و پوش‌بک، ترجیح داده می‌شوند.
قبل از پوش‌بک، خلبان فاصله پوش‌بک و مجوز آغاز کار را دریافت می‌کند و خدمه زمینی را از طریق هدست در مورد دستورالعمل‌های پوش‌بک مطلع می‌کند. خدمه زمینی سپس یک پین کنارگذر را به چرخ دماغه متصل می‌کنند که مکانیزم فرمان چرخ دماغه هواپیما را قطع می‌کند. سپس یدک‌کش چرخ دماغه هواپیما را بلند می‌کند یا اگر یدک‌کش مجهز به میله اتصال باشد، خدمه زمینی یدک‌کش را متصل می‌کنند. سپس از خلبان خواسته می‌شود که ترمز دستی را رها کند و عملیات پوش‌بک آغاز می‌شود.
” بخوانید: مزایای دماغه مخروطی شکل موتور هواپیما “
پس از اتمام عملیات پوش‌بک، خدمه زمینی میله اتصال بکسل را جدا کرده و پین کنارگذر را خارج می‌کنند و بنابراین کنترل فرمان را به خلبانان می‌سپارند. پین کنارگذر به خلبان نشان داده می‌شود و عملیات پوش‌بک به پایان می‌رسد. سپس هواپیما می‌تواند با استفاده از موتورهای خود به سمت جلو حرکت کند.
یدک‌کش‌ها نیز یک روش ترجیحی برای جابجایی هواپیما در جایی است که خزش هواپیما عملی نیست یا ناامن تلقی می‌شود. برای مثال، استفاده از یدک‌کش‌ها هنگام جابجایی هواپیماهای خاموش‌شده یا حرکت هواپیما به داخل و خارج از آشیانه‌های تعمیر و نگهداری لازم است.
موتورها
پس از اتمام پوش‌بک، هواپیما می‌تواند با قدرت خود حرکت کند. به طور معمول، موتورها نیروی پیشران را برای حرکت هواپیما فراهم می‌کنند. موتورهای هواپیما یا در حین پوش‌بک یا پس از پوش‌بک و پس از اطلاع خدمه زمینی روشن می‌شوند.
خلبانان باید در هنگام اضافه‌کردن نیرو برای شروع حرکت اولیه هواپیما محتاط باشند. موارد زیادی وجود داشته که خدمه و تجهیزات زمینی در معرض گازهای داغ خروجی از موتور هواپیماهای جت قرار گرفته‌اند. در برخی موارد ناگوار، خدمه زمینی نیز در نتیجه یک اختلال ارتباطی بین خلبانان و خدمه به داخل موتور افتاده‌اند.
برای هواپیماهای بزرگتر، کنترل جهت در طول خزش توسط فرمان یا فرمان چرخ دماغه با استفاده از اهرم سکان انجام می‌شود. اهرم سکان قابلیت فرمان‌پذیری عالی را در سرعت‌های پایین دارد، در حالی که در سرعت‌های بالا از سکان زمانی استفاده می‌شود که جریان هوای کافی برای کنترل جهت فراهم شود.
با این حال، اکثر هواپیماهای تجاری از موتورهای خود برای عملیات پوش‌بک استفاده نمی‌کنند، به این دلیل که نگرانی‌های مربوط به سروصدا و خطر بالای بلعیدن جسم خارجی، باعث آسیب شدید به موتورها می‌شود. برخی از خطوط هوایی برای کاهش انتشار کربن و صرفه‌جویی در هزینه‌های سوخت، خدمه را موظف می‌کنند که عملیات خزش را با یک موتور انجام دهند.
میله اتصال/تغییر موقعیت دستی
هواپیماهای سبک یا هواپیماهای هوانوردی عمومی مانند دایاموند دی‌ای-۴۲ و سسنا اغلب برای جابجایی نیازی به یدک‌کش ندارند. در عوض، می‌توان این هواپیماها را به صورت دستی یا با استفاده از یدک‌کش‌های آلومینیومی سبک وزن تغییر مکان داد که به راحتی به چرخ‌دنده دماغه متصل می‌شوند و کنترل آنها تنها توسط یک شخص انجام می‌شود.
” بخوانید: چرا هواپیماها دارای پنجره هستند؟َ “
سایر وسایل کمکی برای کمک به جابجایی هواپیما بر روی زمین
نمایشگرهای نقشه متحرک
فرودگاه‌های بین‌المللی دارای مسیرهای پر پیچ‌و‌خم خزش هستند که حتی در طول روز برای یک خلبان باتجربه، مسیریابی آنها دشوار است. احتمال خطر چرخش اشتباه، گم‌شدن و ورود ناخواسته به محیط باند بسیار زیاد است.
هواپیماهای روزآمد مانند بوئینگ ۷۸۷ و ایرباس A350 دارای نمایشگرهای نقشه متحرک هستند که با افزایش آگاهی مکانی خلبان در طول عملیات با دید کم به آنها کمک زیادی می‌کنند و احتمال حریم‌شکنی باند و گم‌شدن خلبانان در حین خزش در فرودگاه‌های بزرگ را کاهش می‌دهند.
نمایشگرهای نقشه متحرک همچنین به خلبانان در تعیین مکان خود در فرودگاه کمک می‌کنند. نمایشگرهای نقشه متحرک در واقع نقش GPS را ایفا می‌کنند. این نمایشگر به خلبان این امکان را می‌دهد تا با دقت و آگاهی بیشتر، عملیات خزش تا باند فرودگاه انجام شود.
هواپیماهای قدیمی‌تر اغلب از نمودار کاغذی فرودگاه استفاده می‌کردند، اما بسیار مستعد تفسیر نادرست است و امکان دارد منجر به گم‌شدن خدمه یا بدتر شدن آن شود. علاوه بر آن، امکان دارد هواپیما به طور ناخواسته وارد باند پرواز فعالی شود که برای برخاستن و فرود استفاده می‌شود، بنابراین احتمال تصادف افزایش می‌یابد.
روشنایی فرودگاه
در طول شب یا در شرایط دید کم، روشنایی فرودگاه به خلبانان کمک می‌کند تا هواپیمای خود را از صحن فرودگاه به باند آن منتقل کنند. مسیرهای خزش اغلب با چراغ‌های محور مرکزی سبز ثابت همه‌جهته روشن و کناره‌های این مسیرها با چراغ‌های آبی ثابت همه‌جهته مشخص می‌شوند.
روشنایی باند بطور قابل‌توجهی با نورپردازی مسیر خزش متفاوت است. کناره‌های باند سفید هستند، به جز در باندهای ابزار که در آن چراغ‌های زرد جایگزین ۲ هزار پا آخر می‌شوند تا یک منطقه احتیاط را تشکیل دهند.
چراغ‌های محور مرکزی باند تا ۳ هزار پا آخر سفید هستند که در آن بین قرمز و سفید تا ۲ هزار پا متناوب می‌شوند و هزار پا آخر با چراغ‌های محور مرکزی قرمز مشخص شده‌اند.
علائم فرودگاهی
علائم فرودگاه یک نشانه بصری برای خلبانان فراهم می‌کند و به آنها کمک می‌کند در طول روز، شب و در شرایط دید کم در فرودگاه حرکت کنند.
در طول روز، محور مرکزی مسیر خزش هواپیماها را می‌توان با یک خط زرد یکپارچه با عرض ۶ تا ۱۲ اینچ شناسایی کرد. علامت‌گذاری کناره‌های مسیر خزش معمولا با یک خط زرد دوتایی ممتد نشان داده می‌شود. این علامت‌گذاری‌ها نشان‌دهنده نامناسب‌بودن منطقه ماورای این خطوط برای خزش است.
در برخی از فرودگاه‌ها، از علامت‌گذاری‌های پیشرفته استفاده می‌شود. علامت‌گذاری‌های پیشرفته این مسیرها شامل خطوط موازی چین خورده در امتداد هر دو طرف محور مرکزی عادی است. هدف اصلی از این علامت‌گذاری‌های پیشرفته مسیر خزش، هشدار دادن به خلبانان است که به یک نقطه نگهدارنده نزدیک می‌شوند و باید آماده توقف هواپیما باشند.
علامت‌گذاری باند با کناره‌های باند که توسط یک خط سفید پیوسته در هر طرف باند مشخص شده‌اند، به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. علامت‌گذاری محور مرکزی باند شامل نوارها و شکاف‌هایی است که به طور یکنواخت قرار گرفته‌اند.
یک نوشته سیاه روی پس‌زمینه زرد نشان‌دهنده علائم جهت و یک نوشته زرد روی یک پس‌زمینه سیاه نشان‌دهنده موقعیت فعلی است. یک نوشته سفید روی پس‌زمینه قرمز نشانه‌های اجباری است که اطلاعات مهمی را به خدمه منتقل می‌کند.
سامانه هدایت هواپیما/ کنترل‌کننده روی زمین یا مارشالر
پس از فرود، خلبانان همچنان باید هواپیما را در محل تعیین‌شده در پارکینگ پارک کنند. اکثر پارکینگ‌ها مجهز به سامانه‌های هدایت هواپیما هستند که از اسکن سه بعدی برای تعیین نوع هواپیمای وارد شده به محل پارک استفاده می‌کنند.
لیزرها فاصله‌‌ها را با دقت بسیار زیادی برای خلبانان مشخص می‌کنند. سپس سامانه هدایت هواپیما، خلبانان را به صورت کناری هدایت می‌کند و به آنها محل توقف تا پل اتصال را نشان می‌دهد.
اگر سامانه مانعی را تشخیص دهد یا نتواند اطلاعات اتصال دقیق را ارائه دهد، به خلبانان دستور توقف می‌دهد. در آن صورت، ممکن است از یک مارشالر برای تکمیل فرآیند اتصال استفاده شود.
مارشالر شخصی است که مسئولیت هدایت هواپیما به محل پارک با استفاده از سیگنال‌های استاندارد به او محول می‌شود. این عمل معمولا با دست یا با استفاده از چراغ روشن در شب انجام می‌شود.
یدک‌کش الکتریکی کنترل از راه دور
در آینده، یدک‌کش‌های نیمه روباتیک برای عملیات پوش‌بک مورداستفاده قرار می‌گیرد که توسط خلبانان کنترل می‌شود. در حال حاضر، یدک‌کش‌های الکتریکی کنترل از راه دور، در برخی از فرودگاه‌های اصلی بکار می‌روند. مزیت اصلی یدک‌کش‌های الکتریکی نسبت به یدک‌کش‌های سنتی کاهش انتشار کربن و صرفه‌جویی بیشتر در مصرف سوخت است.
همچنین می‌توان از یدک‌کش‌های الکتریکی در فضاهای بسته مانند آشیانه‌ها بدون ترس از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن استفاده کرد.
ایرباس همچنین در حال کار بر روی قابلیتی بود که به هواپیما اجازه می‌دهد تا به‌طور خودکار در اطراف فرودگاه‌های اصلی عملیات خزش را انجام دهد و عملکرد برخاست خودکار را نیز داشته باشد. بخش اول این آزمایش‌ها در سال ۲۰۲۰ با نتایج مطلوب به پایان رسید.
منبع:
